Η δύσκολη ‘εξίσωση της’ Διεπαγγελματικής Φέτας

Πρώτα συμπεράσματα από το 1ο Dairy Conference

Με τη συμμετοχή δεκάδων παραγόντων της γαλακτοκομικής και τυροκομικής αγοράς, με την παρουσία θεσμικών εκπροσώπων κι επιστημόνων, ανθρώπων της βιομηχανίας αλλά και της πρωτογενούς παραγωγής διεξήχθη το 1ο Dairy Conference που διοργάνωσε σε συνεδριακό χώρο στο Τατόι η Boussias Communications. Το συνέδριο ανέδειξε ταυτόχρονα τις δυνατότητες που έχει η ελληνική γαλακτοκομική/ τυροκομική παραγωγή και τις προοπτικές στο διεθνή στίβο των εξαγωγών, αλλά ταυτόχρονα αποκάλυψε ορισμένες από τις σημαντικές αδυναμίες της όπως η απουσία κοινής γραμμής όσο αφορά το πώς πρέπει να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα και οι προκλήσεις.

 

Πρώτος έλαβε το λόγο, για να χαιρετήσει τη διεξαγωγή του συνεδρίου και να καλωσορίσει τους συνέδρους,  ο πρόεδρος του ΣΕΒΓΑΠ, Χρήστος Αποστολόπουλος, ο οποίος προσδιόρισε το σύνολο της γαλακτοκομικής αγοράς στην Ελλάδα στα  2 δισ. ευρώ. Ο ισχυρός άνδρας του ΣΕΒΓΑΠ αναρωτήθηκε: «Πως θα τα καταφέρουμε με το ακριβό γάλα στην Ελλάδα; Η λύση είναι η ποιότητα, αυτό πρέπει κι αυτό κάνουμε».

Μέσα από τη εισήγησή του ο πρόεδρος του ΣΕΒΓΑΠ απάντησε σε ορισμένες από τις αιτιάσεις μερίδας της αγοράς που ανησυχεί για το μέλλον της παραγωγής και της γαλακτοβιομηχανίας στην Ελλάδα. «Οι συζητήσεις περί ‘αυτάρκειας’ είναι χωρίς βάση» σχολίασε και συμπλήρωσε: «Μέχρι σήμερα η αγορά επιβίωνε μέσα σε ένα καθεστώς ‘ημιπαράνομο’ με πολλούς περιορισμούς στη σύνθεση των προϊόντων, το χρόνο ζωής τους κ.ά. ενώ στο εξωτερικό τα πράγματα κινούνταν διαφορετικά. Νομίζαμε ότι αυτό ήταν ένα είδος προστασίας των ελληνικών προϊόντων. Σήμερα κοιτάμε τους ανταγωνιστές στα μάτια και οι εξαγωγές είναι σχεδόν αναγκαστικές εξαιτίας της ασθενούς εσωτερικής αγοράς».

Όπως το συνηθίζει στις παρεμβάσεις του ο Χρ. Αποστολόπουλος, αναφέρθηκε στις πιέσεις που δέχεται η φέτα από τις συμφωνίες με τον Καναδά, το ελληνικό γιαούρτι στην Τσεχία κ.ά. και αναφέρθηκε επίσης στα μη- γαλακτοκομικά προϊόντα εκφράζοντας ενημερώνοντας ότι η γαλακτοβιομηχανία ζητάει να μην χαρακτηρίζονται τα προϊόντα αυτά ‘γάλατα’ ή ‘τυριά’ «γιατί δεν μπορεί ο καθένας να βγάζει ότι προϊόν θέλει και να το αποκαλεί όπως θέλει».

Ο γενικός διευθυντής του ΙΕΛΚΑ, Λευτέρης Κιοσσές, ο senior client service executive της Nielsen  Κωνσταντίνος Αγγελολουκάς και η senior manager της IRI Ελένη Γιαννακούλη, μέσα από πληθώρα αριθμητικών στοιχείων, δεδομένων που έχουν συλλεχθεί από το λιανεμπόριο κι αποτελεσμάτων ερευνών που έχουν πραγματοποιηθεί σε καταναλωτές σε Ευρώπη και Ελλάδα, περιέγραψαν την κατάσταση που επικρατεί στον γαλακτοκομικό κλάδο, προσδιόρισαν τις επιθυμίες και τις αγοραστικές συμπεριφορές των καταναλωτών και σκιαγράφησαν τις τάσεις που αυτή τη στιγμή αναδύονται διεθνώς κι αναμένεται να ισχυροποιηθούν (και) στην Ελλάδα το επόμενο διάστημα.

Ο Γιώργος Μελενεκλής, υπεύθυνος λειτουργίας της γαλακτοκομικής/τυροκομικής Μενοίκιο, παρουσιάζει την καθετοποιημένη συνεταιριστική επιχείρηση από τη Δράμα στο Dairy Conference.

 

Ώρα Διεπαγγελματικής

Το σημαντικότερο πάνελ του συνεδρίου κι εκείνο που έδωσε τον τόνο στην όλη συζήτηση για το παρόν και το μέλλον της γαλακτοκομίας στην Ελλάδα ήταν εκείνο στο οποίο συμμετείχαν εκπρόσωποι κορυφαίων ελληνικών γαλακτοκομιών κι εκπρόσωποι του παραγωγικού κλάδου.

Ο Γεώργιος Βαϊόπουλος, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Αγελαδοτρόφων και Προβατοτρόφων Δ. Θεσσαλίας, ο Ιωάννης Βιτάλης, αντιπρόεδρος Δωδώνη, πρόεδρος της υπό σύστασης Δ.Ο.Φ, ο Δρ Δημήτρης Γκίκας, διευθυντής Διασφάλισης Ποιότητας Δωδώνη, ο  Αλέξανδρος Μποτός, πρόεδρος  Ρούσσας Α.Ε. και ο Μιχάλης Σαράντης,  διευθύνων σύμβουλος Ελληνικά Γαλακτοκομεία, διασταύρωσαν τα ξίφη τους, συμφώνησαν για την ανάγκη προστασίας της φέτας και ελέγχου της αγοράς μέσα από μια λειτουργική, αντιπροσωπευτική και δυναμική Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Φέτας, αλλά όπως φάνηκε διαφωνούν για το πώς θα γίνει αυτό και, κυρίως, για το ποιος θα βρίσκεται ‘στο τιμόνι’ μιας τέτοιας προσπάθειας.

Ο Γεώργιος Βαϊόπουλος, πρόεδρος Αγροτικού Συνεταιρισμού Αγελαδοτρόφων και Προβατοτρόφων Δ. Θεσσαλίας, μίλησε πρώτος εκπροσωπώντας τους παραγωγούς: «Κοινός στόχος μας είναι η φέτα, η οποία αν λάβει την υπεραξία που πρέπει, εμείς οι ίδιοι θα ανταμειφθούμε με καλές τιμές ως παραγωγοί, οι μεταποιητές θα κερδίζουν τα χρήματα που θέλουν και οι καταναλωτές θα φάνε ένα προϊόν που αξίζει όπως η φέτα. Άρα, επιβάλλεται αυτή τη στιγμή να δημιουργήσουμε τη Διεπαγγελματική. Μια οργάνωση στην οποία θα συμφωνούμε όλοι μαζί το πώς θα βάλουμε τους κανόνες, το πώς θα παράγουμε το γάλα, το πώς θα το μεταποιούμε σε φέτα και πως θα την προωθούμε στην αγορά. Οφείλουμε να λύσουμε το πρόβλημα και να βρούμε νέες αγορές. Από την πλευρά μας ως παραγωγοί λέμε ‘ναι’ στη Διεπαγγελματική, θεωρούμε ότι ο ΣΕΒΓΑΠ πρέπει να πάρει πρωτοβουλία για να δημιουργήσουμε τη Διεπαγγελματική».

Ο  Αλέξανδρος Μποτός, πρόεδρος  Ρούσσας ρωτήθηκε για τις τιμές του γάλακτος και τα όσα είπε είχαν μεγάλο ενδιαφέρον: «Τα τελευταία χρόνια έχουν καταρρεύσει οι τιμές και αυτό οφείλεται -κατά κύριο λόγο- στο ότι μεγαλώνει η παραγωγή για διάφορους λόγους. Η παραγωγή φέτας είναι αρκετά μεγαλύτερη από αυτή που μπορεί να απορροφήσει η αγορά και παρότι μεγαλώνει η ζήτηση από τις αγορές του εξωτερικού, λόγω της κρίσης υποχώρησε η ζήτηση στην Ελλάδα, δημιουργήθηκαν αποθέματα και κατέρρευσαν οι τιμές. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους αυξάνεται η ποσότητα του γάλακτος που τυροκομείται ως φέτα, αφενός γιατί αυξάνεται η εγχώρια παραγωγή κι αφετέρου διότι με διάφορες μικρές ή μεγαλύτερες …λαθροχειρίες έρχεται είτε γάλα από το εξωτερικό, είτε μεταποιημένο προϊόν από το εξωτερικό και πωλείται σαν φέτα στο λιανεμπόριο».

Ο Μιχάλης Σαράντης,  διευθύνων σύμβουλος Ελληνικά Γαλακτοκομεία, ο επιχειρηματίας που πριν λίγο καιρό ξεκίνησε προσπάθεια για τη δημιουργία νέας Διεπαγγελματικής  Οργάνωσης, χωρίς όμως κάποιο ουσιαστικό αποτέλεσμα, στη δική του πολυαναμενόμενη παρέμβαση ανέφερε: «Η φέτα είναι ένα προϊόν με παραγωγή περίπου 120.000 τόνους το χρόνο και ο ετήσιος τζίρος της είναι περίπου 700 εκατ. ευρώ- ίσως και παραπάνω. Πρέπει να καταλάβουμε ότι έχουμε να κάνουμε με ένα πολύ σοβαρό θέμα, ένα πάρα πολύ μεγάλο εθνικό διακύβευμα. Όσοι ασχολούνται με τη φέτα και μιλάνε γι΄ αυτήν, θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί, είτε είναι Περιφερειάρχες, είτε είναι θεσμικοί παράγοντες. Η κατάρρευση των τιμών από το 2016 μέχρι σήμερα είναι ζήτημα προσφοράς- ζήτησης. Με βάση τα στοιχεία του ΕΛΓΟ , την τελευταία τριετία, η παραγωγή φέτας έχει αυξηθεί κατά περίπου 21.000 τόνους το χρόνο. Παρόλο που οι εξαγωγές έχουν αυξηθεί- κι ευτυχώς- κι  με δεδομένο ότι υπήρξε πτώση της κατανάλωσης στην εγχώρια αγορά – όχι τόσο μεγάλη όσο ακούγεται-  το υπερπλεόνασμα φέτας δημιούργησε πρόβλημα στις τιμές. Έλεγα τις προάλλες σε έναν συνεργάτη κτηνοτρόφο, ο οποίος έχει μεγάλη ποσότητα γάλακτος, ότι ο λόγος που  πήρε φέτος αυξημένη τιμή στο γάλα είναι ότι εμείς ως εταιρεία είχαμε περίπου 7.000 τόνους φέτα στις αποθήκες ενώ φέτος είμαστε κάτω από 3.000 τόνους. Στη Διεπαγγελματική – η οποία έχει καθυστερήσει πάνω από 15 χρόνια- θα πρέπει να πάρουν μέρος και να λάβουν θέσεις στο διοικητικό συμβούλιο αυτοί που ασχολούνται με τη φέτα: οι κτηνοτρόφοι, οι συνεταιρισμοί κτηνοτρόφων που διαθέτουν ΑΦΜ κι όχι σφραγίδες, οι μεταποιητές · στην Ελλάδα το 80% της παραγωγής φέτας προέρχεται από 15-20 εταιρείες. Θα πρέπει οι εταιρείες που έχουν σχέση με το προϊόν να μπούνε στο διοικητικό συμβούλιο και να πάρουν την τύχη του αιγοπρόβειου γάλακτος και της φέτας στα χέρια τους. Βεβαίως και πρέπει να παίρνουν οι κτηνοτρόφοι υψηλές τιμές γάλακτος, αλλά τα εργοστάσια που πριν τρία χρόνια πλήρωναν 1,04 ευρώ το λίτρο, αυτά τα ίδια πληρώνουν σήμερα 0,80 ευρώ το λίτρο. Πριν τρία οι βιομηχανίες ήταν ‘καλές’; Η παραγωγή του προϊόντος πρέπει να είναι ισοσκελισμένη με τη ζήτηση κι αυτό θα είναι έργο της Διεπαγγελματικής. Με ευχολόγια και καλές σχέσεις μεταξύ μας δεν προχωράει».

Ο Ηπειρώτης τυροκόμος Κωνσταντίνος Καράλης σε παρέμβασή του στο Dairy Conference. Μαχητικός όπως πάντα…

 

Μια άλλη άποψη

Ο Ιωάννης Βιτάλης, αντιπρόεδρος της Δωδώνη και πρόεδρος της υπό σύστασης Διεπαγγελματικής στην παρέμβασή του στράφηκε εναντίον των πρώην υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης: «Το ΥπΑΑΤ είναι η αφορμή που δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα η Διεπαγγελματική. Η πρόθεση της σύμπραξης παραγωγών και μεταποιητών υπήρχε από παλαιότερα, υπήρχε και διάθεση και συναίνεση. Δυστυχώς με τη δική μου εμπειρία από τους δύο τελευταίους υπουργούς Αγροτικής Ανάπτυξης, ο καθένας ήθελε να αφήσει το …αποτύπωμά του. Τους είχα προειδοποιήσει ότι έτσι όπως πάνε ‘θα γελάνε και τα κατσίκια’, διότι δεν είναι δυνατό ο υπουργός, ο Β. Αποστόλου να λέει ότι θα κάνει δύο Διεπαγγελματικές… Ο κάθε υπουργός ήθελε  να βολέψει συγκεκριμένες τάξεις ανθρώπων, το είχε υποσχεθεί σε κάποιους… Κινούμασταν γύρω από ένα ντόμινο εξελίξεων που δεν οδηγούσε πουθενά. Αρκετοί υπουργοί που έχουν περάσει από το ΥπΑΑΤ πιστεύουν ότι η φέτα ‘φυτρώνει’ σε κάποιο δέντρο, δεν καταλαβαίνουν ότι για να παραχθεί φέτα ασχολούνται συνολικά 100 είδη επαγγελματιών. Δεν έχουν δώσει την αξία στο ΠΟΠ προϊόν. Το πρόβλημα ξεκινάει από τη διάθεση της πολιτείας να ασχοληθεί με το θέμα. Με τους προηγούμενους υπουργούς είχαμε συναντηθεί 15-20 φορές αλλά γυρνούσαμε γύρω από την ουρά μας. Πόσες έδρες θα πάρει ο ένας και πόσες ο άλλον, ποιος θα μπει και ποιος θα βγει. Δεν έχουν καταλάβει οι εμπλεκόμενοι ότι ο ρόλος της Διεπαγγελματικής είναι το ‘κλειδί’ της ιστορίας».

Ο Δρ Δημήτρης Γκίκας, διευθυντής Διασφάλισης Ποιότητας Δωδώνη ρωτήθηκε για το πόσο τυρί  παράγεται στην Ελλάδα με εισαγόμενο γάλα και ποιες είναι οι απώλειες σε έσοδα: «Δεν γνωρίζουμε διότι δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία.  Να δεχτούμε ότι υπάρχει ένα ‘μαύρο κουτί’, που είναι ακριβώς η φέτα που παράγεται ή έρχεται στη Ελλάδα – και με κάποιο τρόπο ‘βαφτίζεται’ μετά – που παράγεται όμως με γάλα από περιοχές που δεν ορίζονται από το ΠΟΠ. Μπορούμε να το κάνουμε; Μπορούμε να το κάνουμε  διότι υπάρχουν τεχνολογίες που θα μας επιτρέψουν τα χαρτογραφήσουμε την πορεία του γάλακτος αλλά και την πορεία του τελικού προϊόντος με τέτοιο τρόπο ώστε να ξέρουμε ότι το προϊόν που τρώει ο καταναλωτής είναι φέτα».


Κεντρική φωτογραφία (από αριστερά): Γιώργος Λαμπίρης (FOODReporter, συντονιστής), Γεώργιος Βαϊόπουλος,  Ιωάννης Βιτάλης, Δρ Δημήτρης Γκίκας, Μιχάλης Σαράντης και Αλέξανδρος Μποτός, 

You might also like