Η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ως 45ου προέδρου των ΗΠΑ απειλεί τα συμφωνηθέντα ανάμεσα στις ΗΠΑ και τους εμπορικούς εταίρους τους σε Ασία κι Ευρώπη, ανατρέπει το σκηνικό της αγροτικής παραγωγής στο εσωτερικό και σηματοδοτεί το πέρασμα της χώρας του σε μια εποχή εσωστρέφειας.
Αβεβαιότητα για το μέλλον νιώθει μεγάλο μέρος του αγροτικού κόσμου στις ΗΠΑ μετά την εκλογή Ντόναλντ Τραμπ. Ορισμένοι πιστεύουν ότι ο πάμπλουτος επιχειρηματίας θα βρεθεί πολύ σύντομα μεταξύ διασταυρούμενων πυρών στα δύο θεσμικά νομοθετικά όργανα των ΗΠΑ και θα αναγκαστεί να μεταβάλλει τις σημερινές θέσεις του. Άλλοι πάλι θεωρούν ότι οι ΗΠΑ μπαίνουν σε περίοδο εσωστρέφειας κύρια χαρακτηριστικά της οποίας θα είναι η επιβράδυνση του ανοίγματος νέων αγορών για τα αμερικανικά προϊόντα με παράλληλη έγερση τειχών για τις εισαγωγές.
Στις 21 Νοεμβρίου, ο εκλεγμένος Πρόεδρος ανακοίνωσε το πάγωμα των διαδικασιών για μια από τις σημαντικότερες διεθνείς συμφωνίες των τελευταίων δεκαετιών κι ετοιμάζεται να ‘επιτεθεί’ και σε μια σειρά ‘κανονικότητες’ όπως η εργασία των μεταναστών, οι οποίοι σε κάποιες αμερικανικές φάρμες αποτελούν την απόλυτη πλειοψηφία των εργαζομένων και οι περιβαλλοντικοί νόμοι στη γεωργία.
Ο Ομπάμα φεύγει…
Σύμφωνα με την Emily Lyons, διευθύντρια ρυθμιστικών υποθέσεων στην International Dairy Foods (Ουάσινγκτον), τις αμέσως επόμενες εβδομάδες της εκλογής Τραμπ, οι αρχές επιδίδονται σε αγώνα δρόμου προκειμένου να υλοποιήσουν την πολιτική του Προέδρου Ομπάμα, ο οποίος αφήνει πίσω του σημαντικό έργο: τον Food Safety Modernization Act και την υλοποίηση εφαρμογών του στη βιομηχανία τροφίμων, τους προληπτικούς ελέγχους, τις καλές πρακτικές στην παραγωγή κ.ά. Ο Ομπάμα πέτυχε επίσης αλλαγές στους κανονισμούς της παραγωγής ζωικού κεφαλαίου που αποτελούν μέρος του National Organic Program. «Οι αλλαγές αυτές θα παρέχουν καθοδήγηση στους παραγωγούς βιολογικών προϊόντων, συμπεριλαμβανομένων των οργανικών γαλακτοκομικών προϊόντων, σχετικά με τις απαιτήσεις καλής διαβίωσης των ζώων που απαιτούνται για το προϊόν τους , προκειμένου αυτό να θεωρηθεί ως πιστοποιημένο βιολογικό» αεξηγεί το στέλεχος της International Dairy Foods.
Οι συμφωνίες κλονίζονται
Δύο εμπορικές συμφωνίες, μια ήδη υπογεγραμμένη, η Trans-Pacific Partnership (TPP) και μια υπό διαπραγμάτευση, η Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP), συμφωνίες στις οποίες συμμετέχουν οι ΗΠΑ ως ένας από τους δύο εταίρους, κινδυνεύουν με κατάρρευση· η πρώτη θα πρέπει να θεωρείται παρελθόν.
Η TPP, μεταξύ των ΗΠΑ και 11 χωρών στη Νότια Αμερική και την Ασία, έχει περάσει από σκληρές διαπραγματεύσεις που ξεκίνησαν το 2008. Είναι η μεγαλύτερη περιφερειακή συμφωνία ελεύθερων συναλλαγών στην ιστορία από την εποχή του 1994 όταν η ολοκλήρωση των παγκόσμιων εμπορικών συνομιλιών της GATT, στην Ουρουγουάη, δημιούργησε τον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου.
Η συμφωνία αυτή, θα έπρεπε πρώτα να λάβει την έγκριση της Βουλής και της Γερουσίας, σώματα στα οποία τον έλεγχο έχουν οι Ρεπουμπλικάνοι. Η ανακοίνωση Τραμπ ότι θα την καταψηφίσει, ουσιαστικά θέτει τέλος σε μια προσπάθεια δεκαετιών. «Είναι βέβαιο ότι νέο καθεστώς θα σκοτώσει την ΤΡΡ. Ο Τραμπ αποκάλεσε πρόσφατα τη συμφωνία TPP ως “καταστροφή” για τις ΗΠΑ» υποστηρίζει σε σχόλιό του ο John Boylan, ο οποίος εκφράζει τις θέσεις των Ιρλανδών αγροτών μέσω της Irish Farmers Journal κι εξηγεί ότι ακόμα κι αν οι κύριες γεωργικές οργανώσεις, όπως η Αμερικανική Γεωργική Ομοσπονδία και ο Εθνικός Σύνδεσμος Εκτροφέων Βοοειδών, είναι υποστηρικτές της συμφωνίας, η βιομηχανία γαλακτοκομικών προϊόντων αντιδρά.
Για παράδειγμα, οι αγρότες του Γουισκόνσιν, μια πολιτεία την οποία κέρδισε ο Τραμπ, ανησυχούν ότι η ΤΡΡ θα ανοίξει τις πόρτες για εισαγωγές φθηνού συμπυκνωμένου γάλακτος από τη Νέα Ζηλανδία. Στο Γουισκόνσιν, 1.000 παραγωγοί γαλακτοκομικών προϊόντων που συμμετείχαν σε έρευνα της Wisconsin Farmers Union ψήφισαν σε ποσοστό 80% την απόρριψη της TPP. Οι αγρότες της μικρής αυτής βορειοανατολικής πολιτείας φοβούνται ότι τα ξένα προϊόντα θα αντικαταστήσουν το τοπικό γάλα στην παραγωγή τυροκομικών προϊόντων.
Ο John Wilson όμως, αντιπρόεδρος της Dairy Farmers of America, υποστηρίζει ότι «οι εξαγωγές έχουν γίνει πλέον ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της αμερικανικής γαλακτοβιομηχανίας. Εξάγουμε σχεδόν το 15% της παραγωγής γάλακτος τα τελευταία χρόνια και το ποσοστό αυτό μπορεί να γίνει ακόμα μεγαλύτερο εξαιτίας της TPP».
Υποστηρικτής επίσης της ΤΡΡ o Jim Mulhern, πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Εθνικής Ομοσπονδίας Παραγωγών Γάλακτος (National Milk Producers Federation -NMPF), δήλωσε ότι η οργάνωσή του θα συνεργαστεί με τον Τραμπ για την επέκταση των ευκαιριών για τους γαλακτοπαραγωγούς των ΗΠΑ. «Τους επόμενους μήνες, θα μοιραστούμε τις απόψεις μας με τον Λευκό Οίκο και το νέο υπουργικό συμβούλιο – καθώς και τα μέλη της Γερουσίας και της Βουλής – για στρατηγικές που θα συμβάλλουν στην επίτευξη των στόχων αυτών», δήλωσε ο Mulhern και πρόσθεσε: «Πρέπει να ενισχύσουμε το δίχτυ ασφαλείας για τους γαλακτοπαραγωγούς στη χώρα μας και να αναπτύξουμε αγορές για τις εξαγωγές των γεωργικών προϊόντων μας στο εξωτερικό».
Γιατί αντιδρά ο Τραμπ
«Το να κάνει μια εταιρεία μπίζνες σε παγκόσμιο επίπεδο είναι πιο εύκολο σήμερα από ό, τι ήταν πριν από οκτώ χρόνια. Ωστόσο, ο πρόεδρος Τραμπ σηματοδοτεί το οριστικό τέλος για τις μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες, μετατρέποντας τις ΗΠΑ σε μια χώρα πιο εσωστρεφή» υποστηρίζει ο E. Lowry, επί πολλά έτη στέλεχος σε βιομηχανίες λιπασμάτων και πρώην πρόεδρος της Irish Fertilizer Marketing Association.
Σύμφωνα με τον Eoin Lowry, μπορεί οι εμπορικές συμφωνίες να θεωρούνται ‘πετυχημένη διπλωματία’ για την Ουάσιγκτον και τις πολυεθνικές, δεν έχουν όμως την ίδια γνώμη οι άνθρωποι στις κεντρικές πολιτείες των ΗΠΑ. «Απομονωμένοι και συρρικνωμένοι σε αριθμό, οι αγρότες και η αγροτική Αμερική αισθάνονται ότι δεν είναι πλέον το ‘κλειδί’ για την οικονομία των ΗΠΑ. Η αγροτική Αμερική βρίσκεται σήμερα πολιτικά εγκαταλελειμμένη κι αυτό έπαιξε μείζονα ρόλο στην εκλογή του Τραμπ» υποστηρίζει ο E. Lowry και συμπληρώνει: «Η ψήφος στο Τραμπ ήταν ψήφος από τον αμερικανικό λαό που λέει ότι θέλει αλλαγή. Δεν θέλουν τους ανθρώπους στην Ουάσιγκτον που δίνουν υποσχέσεις τις οποίες, στη συνέχεια, δεν υλοποιούν. Θέλουν κάποιον που θα τους πει την αλήθεια και θα τους αφήσει να αποφασίσουν».
Δημοσιεύτηκε στο 5ο τεύχος του Dairy News, Δεκέμβριος 2016.