Παναγιώτης Καρακάνας: στήριξη κι επαγρύπνηση για τη φέτα
Συνέντευξη με τον ιδιοκτήτη του Τυροκομείο Καρακάνα, στο Στεφανοβίκειο Βόλου.
Ο Παναγιώτης Καρακάνας, του ομώνυμου τυροκομείου με έδρα το Στεφανοβίκειο Βόλου, ανήκει στη νέα γενιά των τυροκόμων- επιχειρηματιών με εξειδικευμένες σπουδές, πολλές εμπειρίες λόγω οικογενειακής παράδοσης και πάθος για τη δουλειά του.
Συνέντευξη στο Θανάση Αντωνίου
Όλα αυτά βέβαια δεν τον ‘προστατεύουν’ πάντα από τις κακοτοπιές του δύσκολου επαγγέλματος που ακολούθησε, αποτελούν εγγύηση όμως ότι τουλάχιστον αυτός, σε σχέση με αρκετούς άλλους συναδέλφους του, ‘παλεύει’ από καλύτερη σκοπιά, με ισχυρότερα πολεμοφόδια και με ένα σαφές στρατηγικό σχέδιο επιβίωσης κι ανάπτυξης μέσα στην οικονομική κρίση.
Πέρυσι επέστρεψε βραβευμένος από το διεθνή διαγωνισμό International Taste & Quality Institute (ITQI) στις Βρυξέλλες: το Κασέρι ΠΟΠ του Τυροκομείου Καρακάνας απέσπασε δύο αστέρια. Στη Θεσσαλία όμως, εκτός από ‘αστέρια’ υπάρχουν και προβλήματα…
Dairy News| Κύριε Καρακάνα, υπάρχουν αρκετά ευρωπαϊκά προγράμματα και κρατικές ενισχύσεις/ επιδοτήσεις. Αξιοποιούνται από τους νέους ή τους υφιστάμενους παραγωγούς στη Θεσσαλία;
Παναγιώτης Καρακάνας| Οι παραγωγοί, κυρίως οι νέοι ηλικιακά και οι επιχειρηματίες δεν αξιοποιούν επαρκώς τα ευρωπαϊκά προγράμματα και επιδοτήσεις, όχι γιατί δεν υπάρχει διάθεση να το κάνουν άλλα γιατί οποιαδήποτε ενίσχυση παρέχεται μέσα από δαιδαλώδεις γραφειοκρατικές διαδικασίες και με μεγάλη καθυστέρηση, ακόμη και σε προεγκεκριμένα ευρωπαϊκά κονδύλια, κάτι που αναστέλλει την υλοποίηση οποιουδήποτε επενδυτικού πλάνου. Στον Ευρωπαίο συνάδελφό τους προκαταβάλλεται ένα ποσό της εκάστοτε ενίσχυσης με την έγκριση του επιχειρηματικού ή ερευνητικού πλάνου και η εξόφληση ολοκληρώνεται πριν την περαίωση της επένδυσης ή έρευνας. Κατά συνέπεια, δεν είναι ελκυστικό για οποιοδήποτε νέο ή υφιστάμενο Έλληνα παραγωγό να αξιοποιήσει οποιοδήποτε πρόγραμμα ενίσχυσης καθώς χρειάζονται αρκετές ίδιες οικονομικές και …ψυχολογικές δυνάμεις οι οποίες στις περισσότερες των περιπτώσεων είτε δεν υπάρχουν εξ αρχής είτε εξαντλούνται πολύ εύκολα.
Πως πηγαίνουν τα προγράμματα προώθησης ελληνικών προϊόντων σε αγορές του εξωτερικού;
Η Περιφέρεια τουλάχιστον σε επίπεδο Θεσσαλίας πραγματοποιεί αρκετές δράσεις προώθησης των τυροκομικών προϊόντων της περιοχής σε αγορές του εξωτερικού, η καθιέρωση όμως των προϊόντων στις αγορές αυτές απαιτεί και τη στήριξη της κεντρικής διοίκησης. Τα κατοχυρωμένα ΠΟΠ προϊόντα μας και κυρίως η φέτα, που αποτελεί και το πιο δημοφιλές προϊόν, απαιτούν επιπλέον στήριξη και επαγρύπνηση σε διακρατικό επίπεδο, όχι για να εμπεδωθεί η αδιαμφισβήτητη ποιοτική τους ανωτερότητα άλλα κυρίως για να παταχθεί ο αθέμιτος ανταγωνισμός των μεγάλων κυρίως εταιρειών του εξωτερικού- ακόμη και ευρωπαϊκών που δραστηριοποιούνται και σε ελληνικό έδαφος με Έλληνες συνεταίρους. Οι εταιρείες αυτές καπηλεύονται ελληνικές ονομασίες, σύμβολα και προϊόντα ανεμπόδιστα για να παραπλανήσουν το καταναλωτικό κοινό και για να καθιερώσουν την ‘κοινοκτημοσύνη’ αυτών των εννοιών.
Πως θα μπορούσαμε να συνδέσουμε καλύτερα τυρί και τουρισμό; Υπάρχουν επισκέψιμα τυροκομεία;
Εδώ καλείται η Περιφέρεια να ενισχύσει προγράμματα επισκεψιμότητας των παραγωγικών μας μονάδων, δηλαδή σε συνεννόηση με τουριστικά γραφεία του εξωτερικού και τοπικούς παραγωγούς με όρεξη και διάθεση για ανάλογες δράσεις, να εντάξουν και να διαφημίσουν προγράμματα και πακέτα αγροτουρισμού, ανάλογα με ότι συμβαίνει στην Ιταλία, ώστε ο ξένος τουρίστας να γνωρίσει καλύτερα τα ελληνικά προϊόντα, τυροκομικά και άλλα. Έτσι ο τουρίστας-καταναλωτής επιστρέφοντας στην πατρίδα του δεν θα έχει καμία αμφιβολία για την προέλευση-καταγωγή της πραγματικής φέτας, της ελιάς Καλαμών και άλλων και δεν θα μπορεί να παραπλανηθεί εύκολα από προσπάθειες μεγάλων ξένων εταιρειών να τον πείσουν για το αντίθετο.
Πως θα μπορούσε, σε γενικές γραμμές, να ανασυνταχθεί η αγροτική παραγωγή και ειδικά η κτηνοτροφία/ τυροκομία στην Ελλάδα;
Για να ανασυνταχθεί το κομμάτι αυτό της παραγωγής στην Ελλάδα πρώτα πρέπει να γίνει συνείδηση ότι δεν μπορεί όλα να γίνονται με τη βοήθεια των προγραμμάτων της Ε.Ε. και με κρατικές ενισχύσεις. Όταν όμως αυτά τα εργαλεία υπάρχουν θα πρέπει να δίνονται άμεσα και όχι με πολύχρονες και δαιδαλώδεις διαδικασίες. Δεν μπορεί ο Ευρωπαίος κτηνοτρόφος ή τυροκόμος να ενισχύεται με προκαταβολή επιδότησης αμέσως μόλις εγκριθεί το επενδυτικό του πλάνο και ο Έλληνας να ολοκληρώνει μεγάλο μέρος της προεγκεκριμένης επένδυσής του και μετά να ξεκινάει η χρηματοδότησή του με το σταγονόμετρο και σε βάθος ετών και αφού έχει …περιδιαβεί όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες παρακαλώντας για τα δικαιώματά του.
Θα μας πείτε κάτι για το ζήτημα των εισαγωγών γάλατος που φαίνεται ότι απασχολεί αρκετούς από εσάς στη Θεσσαλία;
Πρέπει να θεσμοθετηθεί αυστηρότερα και να παρακολουθείται από τις κρατικές υπηρεσίες η αναγραφή προέλευσης της πρώτης ύλης στα τελικά προϊόντα για να σταματήσει ο Έλληνας καταναλωτής, που προτιμά όλο και περισσότερο τελευταία και μάλιστα παρά την οικονομική κρίση, τα προϊόντα του τόπου του, να πληρώνει «βαφτισμένα» ελληνικά προϊόντα και τα πραγματικά ελληνικά να μένουν αδιάθετα· αυτό είναι άμεσο πλήγμα στον Έλληνα αγρότη και μεταποιητή. Δεν μπορεί να συνεχιστεί να μην αναγράφεται στις συσκευασίες και να μην ελέγχεται η προέλευση του φρέσκου γάλακτος. Δεν μπορεί να καταναλώνουμε και να πληρώνουμε ως ελληνικό, το γιαούρτι που παρήχθη από εισαγόμενη πρώτη ύλη. Δεν μπορεί η Ελλάδα να εισάγει τόνους σκόνης γάλακτος και άλλων προς τυροκόμηση συστατικών και οι κρατικές αρχές να ‘σφυρίζουν’ αδιάφορα για το τι γίνονται αυτέςοι ποσότητες. Ο έλεγχος όλων είναι εύκολος αρκεί να υπάρχει βούληση κρατική. Μόνο έτσι θα εξασφαλισθεί η διαθεσιμότητα των ελληνικών αγροτικών προϊόντων και το εισόδημα παραγωγών και μεταποιητών.
Τι ακούτε σχετικά με τη φέτα και τη διεθνή αγορά της;
Πρόσφατα σε διεθνή διαγωνισμό που πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες και που βραβεύτηκε το προϊόν μου ‘Κασέρι ΠΟΠ Καρακάνας»’, παρατήρησα με έκπληξη τη βράβευση επίσης της Ισπανικής …’Ελιάς Καλαμάτας’ και του Κροατικού …’Greek yoghurt’ . Το εντονότατο διάβημα που ακολούθησε την επομένη κιόλας ημέρα από τον Έλληνα εμπορικό ακόλουθο Παντελή Γκάσιο που παρευρίσκονταν στην τελετή και που επέδειξε εξαιρετική πυγμή και αντανακλαστικά, έδωσε ένα ξεκάθαρο μήνυμα ότι η Ελλάδα είναι παρούσα και στηρίζει τα προϊόντα της. Υπάρχει όμως η ίδια αποφασιστικότητα σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης ώστε να εδραιωθεί η αδιαπραγμάτευτη και ανυποχώρητη θέση μας για ανάλογες κινήσεις καπηλείας ονομασιών προέλευσης και προϊόντων;
Dairy News Κύριε Καρακάνα, συναντάμε προϊόντα της θεσσαλικής γης στα τοπικά ξενοδοχεία π.χ. στη Μαγνησία;
Τα θεσσαλικά προϊόντα δεν έχουν καθιερωθεί ακόμα στα τοπικά ξενοδοχεία όσο θα έπρεπε κυρίως λόγω της άρνησης των επιχειρηματιών να δώσουν χώρο σε αυτά. Το «ελληνικό πρωινό» που διαφημίζεται τα τελευταία χρόνια από τα ξενοδοχεία εξακολουθεί να συνυπάρχει με μπέικον και βούτυρο αγελαδινό εισαγωγής, έδεσμα γιαουρτιού, γκούντα, έμμενταλ, κορν φλεικς και άλλα άσχετα προϊόντα. Το «ελληνικό πρωινό» στα ξενοδοχεία αποτελείται από δύο-τρία δημοφιλή προϊόντα για το «φαίνεσθε» και όλα τα άλλα ουδεμία σχέση έχουν με ελληνική ή μεσογειακή γενικά διατροφή. Δυστυχώς, για άλλη μια φορά, αποδεικνύεται ότι μόνο δια της αυστηρής επιβολής μπορεί να καθιερωθεί κάτι σε αυτή τη χώρα και όχι δια της ‘τοπικιστικής συνείδησης’.
Να κλείσουμε με μια θέση σας συνολικά για τον κλάδο.
Για να υπάρξει ανασύνταξη της κτηνοτροφίας/τυροκομίας πρέπει να υπάρξει νομοθετικό πλάνο σοβαρό, από ανθρώπους που γνωρίζουν το χώρο και τις ιδιαιτερότητές του και σε βάθος χρόνου. Τελευταία αντί για αυτό βλέπουμε μια προσπάθεια «όλοι να τα κάνουν όλα». Έτσι, νομοθετείται ώστε ο κτηνοτρόφος, όχι να βελτιώσει την ποιότητα της πρώτης ύλης και τις συνθήκες παραγωγής αυτής -που δεν βρίσκεται και στα καλύτερά της με βάση τον ευρωπαϊκό μέσο όρο- άλλα να γίνει τυροκόμος και έμπορος τυριών, χωρίς καμία παροχή τεχνογνωσίας και στόχευσης για την τυποποίηση και τελική διάθεση των προϊόντων αυτών.
Δημοσιεύτηκε στο 3ο τεύχος του Dairy News Ιούνιος 2016. Φωτογραφίες: Τυροκομείο Καρακάνα.