Ηπειρωτοπούλα: 40 χρόνια στον τυροκομικό κλάδο και συνεχίζει…

Η Τσακανίκας Κ. & Α. – Καλογιάννης Γ. & ΣΙΑ  ΕΠΕ είναι μια από τις ‘αφανείς΄ εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο παραγωγικό κύκλωμα της ελληνικής τυροκομίας κι έχει συμβάλει αποφασιστικά στη γεύση και την υφή που έχουν αποκτήσει στον χρόνο ορισμένα από τα διάσημα ελληνικά τυριά. Με τα προϊόντα της έχει σταθεί στο πλευρό εκατοντάδων επιχειρήσεων που ακμάζουν και κοιτάνε μπροστά- όπως άλλωστε και η ίδια.

Συνέντευξη: Θανάσης Αντωνίου. Φωτογραφίες: Θ.Α. & αρχείο Ηπειρωτοπούλα  

 

Η εταιρία Τσακανίκας Κ. & Α. – Καλογιάννης Γ. & ΣΙΑ  ΕΠΕ με έδρα τα Ιωάννινα, δραστηριοποιείται στον τομέα της παραγωγής τυρομαγιάς και εμπορίας ειδών τυροκομίας από το 1982. Στα κρίσιμα πρώτα χρόνια  λειτουργίας της είχε την βοήθεια και την καθοδήγηση ενός Γάλλου επιστήμονα για στήσιμο του εργοστασίου και των σταδίων παραγωγής, και μέχρι σήμερα ακολουθεί και εξελίσσει την παραγωγική της διαδικασία.

Όντας από τις πρώτες εταιρείες στον χώρο της παραγωγής τυρομαγιάς βιομηχανικού τύπου στην Ελλάδα και στα Βαλκάνια, θεμελίωσε τη θέση της στην αγορά με τα άριστης ποιότητας προϊόντα της. Στο τιμόνι της επιχείρησης βρίσκονται σήμερα τα παιδιά των ιδρυτών, ο Κώστας Τσακανίκας και ο Γιώργος Καλογιάννης, αμφότεροι χημικοί μηχανικοί.

 

Προϊόντα και δραστηριότητα

Τα βασικά προϊόντα της είναι πυτιά σκόνη, πυτιά υγρή και παραδοσιακός κατσικίσιος πολτός ενώ διαθέτει πλήρη κατάλογο βοηθητικών προϊόντων για τα εργοστάσια επεξεργασίας  γάλακτος. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται: καλλιέργειες τυριών, τσαντίλες, καλούπια τυριών, υλικά συσκευασίας τυριών (σακούλες vacuum, αδιάβροχο χαρτί συσκευασίας κ.λπ.), είδη ένδυσης και προστασίας εργαζομένων (μπότες, ποδιές κ.ά.), όργανα μέτρησης (θερμοκρασίας, ph κ.λπ.) και καθαριστικά/ απολυμαντικά.

Η εταιρεία τα τελευταία χρόνια και όντας στα χέρια της δεύτερης γενιάς ιδιοκτητών προχώρησε σε πλήρη ανακατασκευή του εργοστασίου της, ενώ από το 2015 και μετά εκσυγχρόνισε κι αναβάθμισε τον μηχανολογικό εξοπλισμό της.

Η πρώτη ύλη των προϊόντων της, τα στομάχια μοσχαριών εισάγονται από την Γαλλία γιατί υπάρχει έλλειψη στην Ελλάδα, ενώ από την εγχώρια αγορά προμηθεύεται στομάχια αμνοεριφίων για την παραγωγή παραδοσιακού πολτού. Οι συνεργασίες της Ηπειρωτοπούλας έλκουν την καταγωγή τους από τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας της, στην πάροδο του χρόνου όμως προστέθηκαν και νέοι προμηθευτές τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Όπως είναι αναμενόμενο, η πρώτη ερώτησή μας προς τους δύο επιχειρηματίες αλλά κι επιστήμονες είναι σχετικά με τις διαφορές ανάμεσα στη φυσική και τη βιομηχανική πυτιά, ένα ερώτημα που έχει τόσο αμιγώς επιστημονική όσο και καθαρά γευστική βάση. «Η φυσική πυτιά έχει πάντα πλεονεκτήματα όσο αφορά την ωρίμαση των τυριών. Τα ‘οδηγούμε’ σε ιδιαίτερα αρώματα ενώ όσο μεγαλύτερος είναι ο χρόνος ωρίμανσης τόσο βελτιώνεται η γεύση τους» μας λέει ο Κώστας Τσακανίκας.

Παρά το γεγονός ότι οι ελληνικές εταιρείες, όπως η Ηπειρωτοπούλα έχουν αποκτήσει απίστευτη εμπειρία στην παραγωγή υψηλής ποιότητας προϊόντων που προσδίδουν ιδιαίτερη γεύση στα ελληνικά τυριά, η εγχώρια αγορά φαίνεται πως κυριαρχείται από τις πολυεθνικές εταιρείες του κλάδου. «Ένας λόγος είναι δύναμη των πολυεθνικών, όπως επίσης η μεγάλη γκάμα προϊόντων που διαθέτουν όπως οι καλλιέργειες- εμείς στην Ελλάδα δεν έχουμε ‘βγάλει’ ελληνικές καλλιέργειες» μας λέει ο Κώστας Τσακανίκας εξηγώντας την υστέρηση των ελληνικών επιχειρήσεων.

Η εταιρεία του δεν υπολείπεται όμως των πολυεθνικών σε ποιότητα. «Έχουμε εδραιώσει τη θέση μας στην αγορά εδώ και χρόνια, δουλεύουμε με ορισμένους από τους μεγαλύτερους του κλάδου αλλά και με πολλούς μικρότερους» σχολιάζει ο Κ. Τσακανίκας ο οποίος μας ενημερώνει ότι η εταιρεία δουλεύει και με αρκετούς οικιακούς τυροκόμους, μια αγορά η οποία όμως βρίσκεται σε ύφεση τα τελευταία χρόνια.

 

Η εικόνα της αγοράς

Ο Γιώργος Καλογιάννης αναλαμβάνει να μας περιγράψει την εικόνα της αγοράς στις μέρες μας και τον τρόπο με τον οποίο η εταιρεία τους δουλεύει αυτή την αγορά. «Τα τελευταία χρόνια έχει βελτιωθεί η επικοινωνία των προμηθευτριών εταιρειών, όπως η δική μας, με τον παραγωγικό κλάδο γιατί τα παλαιότερα χρόνια ήταν πιο δύσκολο να προσεγγίσεις έναν τυροκόμο προσφέροντάς του εξειδικευμένες γνώσεις- ειδικά στην καλλιέργεια υπήρχε κάποιος ‘φόβος’ από την πλευρά των παραγωγών. Σήμερα στον τυροκομικό κλάδο έχουν εισέλθει οι νέες γενιές παραγωγών. Πολλά νέα παιδιά στην τυροκομία έχουν περάσει από την Γαλακτοκομική Σχολή Ιωαννίνων κι έμαθαν σωστά κι όχι εμπειρικά το αντικείμενο της δουλειάς τους. Η δε τεχνολογία προχωράει καθημερινά- άλλα έμαθαν οι πατεράδες τους, στην ίδια σχολή, περισσότερα μαθαίνουν τα νέα παιδιά κι εμείς μπορούμε να συνεννοηθούμε καλύτερα μαζί τους» μας λέει.

Οι Κώστας Τσακανίκας και Γιώργος Καλογιάννης συνομιλούν καθημερινά με τυροκόμους σε όλη την Ελλάδα και έχουν μια εποπτική εικόνα των πραγμάτων- αυτή την εικόνα θέλουμε να μας μεταφέρουν. «Σήμερα υπάρχει μια αναστάτωση με την τιμή του γάλακτος η οποία προέρχεται κυρίως από την αύξηση του κόστους των ζωοτροφών και η αβεβαιότητα στον κλάδο είναι μεγάλη. Η ελληνική παραγωγή γάλακτος δεν επαρκεί για να καλύψει τις εγχώριες ανάγκες και γι’ αυτόν τον λόγο υπάρχει ανταγωνισμός στα εργοστάσια για την πρώτη ύλη» μας λέει ο Κώστας Τσακανίκας.

Το κόστος των πρώτων υλών που εμπορεύονται οι δύο συνεργάτες είναι πολύ μικρό στον συνολικό προϋπολογισμό μιας τυροκομικής εταιρείας, τα προϊόντα όμως που εμπορεύονται είναι πολύ σημαντικά για τη διαμόρφωση του γευστικού προφίλ των τυριών που παράγουν τα συνεργαζόμενα τυροκομεία.

 

Έρευνα & ανάπτυξη

Οι δύο  συνεργάτες ξοδεύουν μεγάλο κομμάτι του εργασιακού χρόνου τους στην προσπάθειά τους να αυξήσουν την παραγωγή και να βελτιώσουν τη σύνθεση των προϊόντων τους για να αυξηθεί η απόδοσή τους. Η εξέλιξη στον κλάδο τους είναι μια σύνθετη και δύσκολη υπόθεση καθώς, όπως μας ενημέρωσαν, οι επιστημονικές εξελίξεις στον χώρο της πυτιάς και των καλλιεργειών είναι ‘κλειστές’ για τους Έλληνες επιχειρηματίες- η τεχνογνωσία από το εξωτερικό είναι απροσπέλαστη για τους εγχώριους παραγωγούς.

«Δεν επιτρέπονται επισκέψεις στα εργοστάσια παραγωγής πυτιάς του εξωτερικού. Επομένως προσπαθούμε μόνοι μας, με πειράματα, να παράξουμε κάτι ποιοτικά ανώτερο» μας λέει ο Γιώργος Καλογιάννης. Και συμπληρώνει πως η εταιρεία του τα τελευταία χρόνια έχει προχωρήσει σε αλλαγές στη διαρρύθμιση του εργοστασίου, στον μηχανολογικό εξοπλισμό κ.ά.

Τα λοιπά προϊόντα που εμπορεύεται και διανέμει  η Ηπειρωτοπούλα αποτελούν περίπου το 30% του κύκλου εργασιών της ενώ γίνεται συνεχή προσπάθεια να διευρυνθεί η γκάμα των προϊόντων που πωλούνται -μαζί με τις πυτιές- σε Ελλάδα και Αλβανία. Οι δύο συνεργάτες σκοπεύουν να διευρύνουν το πελατολόγιό τους και οι αραβικές χώρες αποτελούν έναν εν δυνάμει στόχο, εφόσον φυσικά ξεπεραστεί το ζήτημα της πιστοποίησης κατά halal που είναι αναγκαία για τη διακίνηση ζωικών προϊόντων.

Όμως μας διηγήθηκε χαρακτηριστικά ο Γιώργος Καλογιάννης: «Κάποια στιγμή είχαμε εισάγει στομάχια μοσχαριών για συγκεκριμένο πελάτη που ήθελε να κάνει εξαγωγή τυροκομικών προϊόντων σε αραβικές χώρες. Ήταν πολύ συγκεκριμένη παρτίδα προϊόντων, σε πολύ μεγαλύτερη τιμή και το σφαγείο που είχε σφάξει τα ζώα από τα οποία είχαμε αγοράσει τα στομάχια είχε πιστοποίηση κατά halal από τον τοπικό μουφτή, στην Γαλλία συγκεκριμένα. Με αυτά τα στομάχια φτιάξαμε συγκεκριμένη ποσότητα πυτιάς η οποία έφυγε για πελάτη μας στην Κρήτη ο οποίος στη συνέχεια τυροκόμησε για έξω. Είναι μια δύσκολη διαδικασία η πιστοποίηση κατά halal αλλά αξίζει τον κόπο να προσπαθήσει κανείς».

Και οι δυο συνεταίροι δεν φείδονται προσπαθειών για ενισχύσουν την εταιρεία που κληρονόμησαν και να την επεκτείνουν στον χώρο και τον χρόνο.