Φανούρης Φραγκιαδάκης: «Το γάλα έγινε ‘χρηματιστηριακό’ προϊόν»

Στο πλαίσιο των «Dairy Innovation Awards 2023», τα οποία απένειμε η Boussias, η τυροκομική επιχείρηση «Κορυφή» του Φανούρη Φραγκιαδάκη από την Κρήτη απέσπασε δύο χρυσά βραβεία. Με την ευκαιρία αυτή είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε με τον νεαρό τυροκόμο και η συνομιλία μας πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα όπου βρέθηκε για την απονομή.

Συνέντευξη: Θανάσης Αντωνίου. Φωτογραφίες: Θ.Α & Κορυφή

 

Είναι τρίτη γενιά τυροκόμος από το χωριό Γαλιά, κοντά στα Μάταλα της νότιας Κρήτης, και υπηρετεί μια οικογενειακή παράδοση στην τυροκομία, που έχει τις ρίζες της στις αρχές της δεκαετίας του 1960 και στον παππού του ο οποίος, εκείνο το διάστημα, είχε αρχίσει να τυροκομεί το γάλα που παρήγαν τα ζώα του. Το τυροκομείο συνέχισε ο γιος του Αντώνης, 71 ετών σήμερα, συνταξιούχος τυροκόμος, ενώ από το 2018 στην παραγωγική διαδικασία έχει ενταχθεί η τρίτη γενιά που αντιπροσωπεύεται από τον Φανούρη και τον αδελφό του Κωνσταντίνο Φραγκιαδάκη.

Το τυροκομείο απέκτησε τη σημερινή μορφή του ύστερα από μια μεγάλη επένδυση το 2006 και στη συνέχεια, το 2014, αναβαθμίστηκε τεχνολογικά, επεκτείνοντας τους αποθηκευτικούς του χώρους και αναβαθμίζοντας τον τεχνολογικό εξοπλισμό του. Το τυροκομείο, το οποίο απασχολεί 15 μόνιμους εργαζόμενους, επεξεργάζεται σήμερα περίπου επτά τόνους γάλα την ημέρα, γάλα το οποίο προέρχεται από περίπου 40 κτηνοτρόφους που δραστηριοποιούνται σε ακτίνα περίπου 40 χιλιομέτρων.

Η «Κορυφή» παράγει σκληρά τυριά όπως κεφαλοτύρι και γραβιέρα, λευκά τυριά όπως ξηρό ανθότυρο, νωπό ανθότυρο ή γλυκιά μυζήθρα, ξινομυζήθρα, λευκό τυρί άλμης, κατσικίσιο τυρί και γαλομυζήθρα. Επίσης, όσο υπάρχει γάλα κατά τη διάρκεια του έτους παράγει και πρόβειο γιαούρτι. Τα προϊόντα της εταιρείας «Κορυφή» βρίσκονται σε ευρύ δίκτυο καταστημάτων στην Αθήνα, όπως τα σουπερμάρκετ Κρητικός και Βερούκας, αλλά και διάφορα μικρότερα καταστήματα.

Η «Κορυφή», μέσα στο 2023, υιοθέτησε σε αρκετούς κωδικούς τη συσκευασία σε μερίδες, μια κίνηση η οποία στόχο έχει να προσελκύσει νεαρούς καταναλωτές και φαίνεται πως πάει καλά. «Η πανδημία έχει αυξήσει 30-40% τη ζήτηση για συσκευασία των τυριών, κι αυτό ήταν κάτι που άλλαξε σε έναν βαθμό τη διαδικασία της παραγωγής καθώς χρειάστηκε να προσθέσουμε εργατικά χέρια στο τμήμα της συσκευασίας» μας εξηγεί ο νεαρός Κρητικός επιχειρηματίας.

Ο ίδιος θεωρεί ότι ο κορωνοϊός έκανε περισσότερο καλό παρά κακό στην τυροκομία καθώς ανέδειξε την αξία του προϊόντος και τη συμβολή του στην ισορροπημένη  διατροφή που προφυλάσσει την υγεία του ανθρώπου. «Η περίοδος του κορωνοϊού δημιούργησε μια νέα σχέση του κόσμου με το τυρί και με τη μαγειρική» θυμάται με χαμόγελο ο Φανούρης Φραγκιαδάκης.     

 

Τιμές γαλακτοκομικών

Συζητάμε με τον Κρητικό τυροκόμο και αναπόφευκτα η συζήτηση ξεκινάει με τις υψηλές τιμές στις οποίες πωλούνται, εδώ και περίπου μια διετία, τα τυροκομικά προϊόντα, ειδικά τα παλαιωμένα τυριά της Κρήτης.

«Είναι αντικειμενικές αυτές οι τιμές κι όχι αυθαίρετες καθώς η παραγωγή της γραβιέρας, για παράδειγμα, έχει κοστολόγιο 10-10,5 ευρώ το κιλό» μας λέει ο νεαρός τυροκόμος και μας εξηγεί: «Αυτό συνέβη διότι το γάλα μετατράπηκε σε “χρηματιστηριακό” προϊόν με πολλούς και διάφορους παίκτες. Σημαντικός, επίσης, παράγοντας ήταν η δίωξη των παράνομων ελληνοποιήσεων ξένου γάλακτος. Ο περιορισμός του φαινομένου οδήγησε σε έλλειψη γάλακτος. Οι μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες της Ελλάδας, για να καλύψουν τις ανάγκες τους, στράφηκαν σε νέες περιοχές εισκόμισης γάλακτος, και με τον τρόπο αυτό ανέβασαν τις τιμές».

Ο ίδιος θεωρεί ότι στην άνοδο των τιμών έχει συμβάλει επίσης ο πόλεμος στην Ουκρανία που εκτόξευσε τις τιμές των ζωοτροφών ενώ και οι πλημμύρες στη Θεσσαλία συμβάλλουν κι αυτές, με τον τρόπο τους, στο να διατηρούνται ψηλά οι τιμές των τυροκομικών προϊόντων. Την περίοδο που πραγματοποιήσαμε τη συνέντευξη, η γραβιέρα του τυροκομείου «Κορυφή» είχε τιμή λιανικής 16-17 ευρώ, ενώ η γραβιέρα 14μηνης ωρίμανσης, η οποία βραβεύτηκε στο πλαίσιο των «Dairy Innovation Awards», πουλιόταν στη λιανική 2-2,5 ευρώ περισσότερα.

 

Λειτουργικά κόστη και ‘ελληνοποιήσεις’

Ο Φανούρης Φραγκιαδάκης θέτει στη συζήτησή μας μια διάσταση που συχνά παραβλέπουν όσοι αναζητούν τους λόγους για τη διαμόρφωση των υψηλών τιμών, το ενεργειακό κόστος. «Τα λειτουργικά έξοδα των τυροκομείων αυξάνονται κατακόρυφα όταν δεν έχουν σχεδιάσει την ενεργειακή αυτονομία τους έστω και σε ποσοστό που να φτάνει το 30-40%» μας εξηγεί.

Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα, ο Κρητικός τυροκόμος μάς μεταφέρει την αγωνία του για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην πρωτογενή παραγωγή. «Ανησυχώ για το μέλλον, ανησυχώ ιδιαίτερα με αυτό που συνέβη στη Θεσσαλία και δεν ξέρω πότε θα μπορέσουν οι άνθρωποι αυτοί να ξαναφτιάξουν τα κοπάδια τους. Η ζημιά είναι μεγάλη και γι’ αυτούς μα και για τους καταναλωτές…» επισημαίνει.

Επαναφέρουμε τη συζήτηση στην πάταξη των παράνομων ελληνοποιήσεων γάλακτος με τον συνομιλητή μας να θεωρεί ότι το ελληνικό κράτος έχει πραγματοποιήσει τα τελευταία χρόνια σημαντικά βήματα για τον περιορισμό του φαινομένου που πλήττει τον Έλληνα παραγωγό. «Δεν ξέρω, όμως, αυτήν τη στιγμή, υπό το βάρος των καταστροφών στη Θεσσαλία, πώς θα λειτουργήσει όλο αυτό το σύστημα των ελέγχων και πώς θα βοηθήσει τις ελληνικές επιχειρήσεις να είναι πιο ανταγωνιστικές» σημειώνει.

Κι αυτό διότι στην Κρήτη έχουν σπεύσει τα τελευταία χρόνια σχεδόν όλες οι μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες της χώρας να αγοράσουν διαθέσιμες ποσότητες γάλακτος. «Οι μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες έχουν υπογράψει συμβόλαια με χονδρεμπόρους ή λιανεμπόρους στο εξωτερικό για την παράδοση συγκεκριμένων ποσοτήτων προϊόντων και πρέπει να τηρήσουν τα συμβόλαια αυτά, οπότε, αναγκαστικά, πρέπει να εξασφαλίσουν πρώτη ύλη. Αλλιώς κινδυνεύουν με υψηλές ρήτρες» μας υπενθυμίζει.

Η εταιρεία «Κορυφή» έχει κι αυτή εξαγωγική δραστηριότητα, διαθέτοντας σκληρά τυριά, κυρίως παλαιωμένες γραβιέρες σε αλυσίδες σουπερμάρκετ και καταστημάτων ντελικατέσεν στη Γερμανία και στην Πολωνία.

 

Ισχύς εν τη ενώσει

Είναι γνωστό πως πρόσφατα, δεκάδες τυροκόμοι της Κρήτης αποφάσισαν να δημιουργήσουν την Ένωση Τυροκόμων Κρήτης προκειμένου να προωθήσουν με πιο ορθολογικό –ίσως και πιο αποτελεσματικό– τρόπο τα συμφέροντά τους. Ρωτάμε τον Κρητικό τυροκόμο πώς βλέπει τις προσπάθειες κοινής παρουσίας και διεκδίκησης των συναδέλφων του στην Κρήτη. «Είναι μια πάρα πολύ καλή κίνηση και θεωρώ ότι οι τυροκόμοι πρέπει να ενωθούν, να βρουν λύση στα καθημερινά προβλήματα όπως η διακίνηση των τυριών» δηλώνει στο Dairy News.

Στην ηλικία των 30 ετών ο Φανούρης Φραγκιαδάκης δεν μπορεί παρά να είναι αισιόδοξος τόσο για την επιχείρησή του όσο και για την τυροκομία γενικότερα. Εντάσσεται οργανικά στην εταιρεία από το 2018, και στο διάστημα αυτό κύριο μέλημά του ήταν η διεύρυνση του πελατολογίου, κάτι που επετεύχθη ενώ τα έχει πάει καλά και στο λανσάρισμα νέων προϊόντων στο πλαίσιο μιας παραγωγής, η οποία ανέρχεται σε ετήσια βάση στους 140 τόνους τυρί. Πώς φαντάζεται, όμως, τον εαυτό του σε μια δεκαετία;

«Ελπίζω να έχω διευρύνει κι άλλο το πελατολόγιο, να κάνω το εργοστάσιο όσο το δυνατόν πιο αυτόνομο ενεργειακά και περιβαλλοντικά φιλικό. Επίσης θα ήθελα να γίνει όσο το δυνατόν πιο επισκέψιμο ένα μεγάλο κομμάτι της κρητικής παραγωγής, από τα οινοποιεία και τα τυροκομεία μας μέχρι τα ελαιουργεία, γιατί η Κρήτη έχει πολλές ομορφιές. Θα ήθελα να μπορεί ο τουρίστας να περάσει από ένα τυροκομείο και να πάρει μια πραγματική γεύση από την Κρήτη» μας εξομολογείται.

Τουρισμός

«Δουλεύουμε στην Κρήτη με τέσσερα ξενοδοχεία που έχουν υιοθετήσει τη “μεσογειακή διατροφή” μέσα από βραβευμένους σεφ και αντίστοιχο μενού. Είναι μια καλή προσπάθεια η οποία, μάλιστα, έχει ανταπόκριση εδώ και  τρία χρόνια. Είχαμε συμμετάσχει κι εμείς με ζωντανή τυροκόμιση. Είναι επιλογή των ξενοδόχων για το τι είδους υπηρεσία θέλουν να προσφέρουν και τι είδους τουρίστες θέλουν να προσεγγίσουν και –με βάση την εμπειρία μου– εκτιμώ πως οι ξενοδόχοι μπορούν να υποστηρίξουν ποιοτικές επιλογές».

Κτηνοτροφία

«Ο κτηνοτρόφος πιάνει μεν χρήματα με τις τιμές που γάλακτος έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί αυτή την περίοδο, έχει δηλαδή ένα καλό εισόδημα. Έχει ακριβύνει όμως η ζωοτροφή, ενώ στην Κρήτη δεν υπάρχουν οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις που έχει η ηπειρωτική Ελλάδα, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αυξήσει την ιδιοπαραγωγή ζωοτροφών ο Κρητικός κτηνοτρόφος για να είναι σχετικά αυτάρκης. Το καλοκαίρι, μάλιστα, αναγκάζεται να αγοράσει ζωοτροφές σε τιμές πολύ υψηλότερες απ’ την υπόλοιπη Ελλάδα».

Εργασία

«Αντιμετωπίζουμε σοβαρό πρόβλημα εύρεσης προσωπικού και δεν θεωρώ ότι ο Έλληνας είναι… ‘τεμπέλης’ όπως λένε. Οι Έλληνες επιχειρηματίες πρέπει να βάλουν το χέρι στην τσέπη και να προσφέρουν καλύτερους μισθούς για να μπορεί ο εργαζόμενος να νιώθει καθημερινά ασφάλεια. Η Γαλακτοκομική Σχολή Ιωάννινων είναι εξαιρετική, αλλά δημιουργεί αμιγώς τεχνίτες στην γαλακτοκομία, ενώ εμείς έχουμε ανάγκη από εργαζόμενους και σε διάφορες άλλες θέσεις, όπως στη συσκευασία, στην αποθήκη, στη διακίνηση, τη διανομή κ.ά. Το ίδιο συμβαίνει και στον αγροτικό κλάδο, ειδικά στο μάζεμα της ελιάς…».