Έντονο “πονοκέφαλο” και προ του φάσματος του αδιεξόδου βρίσκονται κτηνοτρόφοι και τυροκόμοι στην Κρήτη εξαιτίας της κατάστασης που επικρατεί στις αγορές που δραστηριοποιούνται. Συγκεκριμένα, οι κτηνοτρόφοι υποστηρίζουν πως υφίσταται σημαντικός κίνδυνος για την μη-διάθεση μεγάλων ποσοτήτων γάλακτος για την παραγωγή τυροκομικών προϊόντων, γεγονός που θα οδηγήσει σε… μαρασμό τους επαγγελματίες.
Όσο για τους τυροκόμους, στις αποθήκες τους διαθέτουν χιλιάδες τόνους γραβιέρας υψηλής ποιότητας, καθώς η οικονομική κρίση και τα παρεπόμενά της δεν επέτρεψαν την διάθεσή της. Για την ακρίβεια, η γραβιέρα επλήγη από δύο βασικές αιτίες: Κατά πρώτον το 2014 δεν πραγματοποιήθηκε διαγωνισμός επισιτιστικής βοήθειας, ενώ φέτος δεν περιλήφθηκε στην Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που εκδόθηκε!
Εάν σε αυτή την πραγματικότητα προστεθεί και το γεγονός ότι η γραβιέρα είναι ένα ιδιαίτερα ακριβό τυρί καθώς πωλείται από 11 έως 14,5 ευρώ, κάτι που ‘στρέφει’ τους καταναλωτές εξαιτίας της περιορισμένης -πλέον- αγοραστικής τους δύναμης σε άλλες, φτηνότερες προτάσεις, τότε το πρόβλημα εμφανίζεται στην ολότητά του. Βέβαια, η υψηλή τιμή διάθεσης της γραβιέρας οφείλεται και στο μεγάλο χρόνο ωρίμανσης που ξεπερνά τους 4 μήνες. Κάτι που… μεταφράζεται σε σημαντικό κόστος, αφού για την παραγωγή ενός κιλού γραβιέρας απαιτούνται επτά κιλά γάλα, άρα η πρώτη ύλη στοιχίζει τουλάχιστον επτά ευρώ!
Το… αγκάθι του προγράμματος επισιτιστικής βοήθειας
Ιδιαίτερα σημαντική πτυχή του ζητήματος συμπεριλαμβάνει το πρόγραμμα της επισιτιστικής βοήθειας που αφορά τις άπορες οικογένειες για το τρέχον έτος. Συγκεκριμένα, σε αυτό δεν συμπεριελήφθη η γραβιέρα, κάτι που θα λειτουργούσε ευεργετικά καθώς θα αποσυμφορούσε την όλη κατάσταση.
Αντίθετα, σύμφωνα με την Κοινή Υπουργική Απόφαση των Υπουργείων Οικονομίας και Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης & Κοινωνικής Αλληλεγγύης επέλεξαν κατά κύριο λόγο να συμπεριλάβουν προϊόντα εισαγωγής! Εκτός διαγωνισμού προμήθειας τροφίμων για άπορους τέθηκαν η Γραβιέρα Κρήτης ΠΟΠ, η Κεφαλογραβιέρα ΠΟΠ και το Κασέρι ΠΟΠ. Υπογραμμίζεται πως πριν από μια διετία, μέσω του -τότε- προγράμματος επισιτιστικής βοήθειας διατέθηκαν 600 τόνοι γραβιέρας.
Φέτος, ο διαγωνισμός που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος επισιτιστικής βοήθειας, συνολικού ύψους 330 εκατ. ευρώ, απέβη άγονος. Μάλιστα, οι εμπλεκόμενοι φορείς κάλεσαν την κυβέρνηση να συμπεριλάβει και τα κρητικά προϊόντα στον επόμενο διαγωνισμό.
Σύμφωνα με τον Πρόεδρο του Αγροτικού Συνεταιρισμού Ρεθύμνου, Νικήστρατο Χαροκόπο: «Η κατάσταση είναι πάρα πολύ δύσκολη, καθώς οι ποσότητες τυριού και πρωτίστως γραβιέρας που παραμένουν αδιάθετες στις αποθήκες των τυροκομείων σε ολόκληρη την Κρήτη ξεπερνούν τους 3 χιλιάδες τόνους! Η Πολιτεία είναι απούσα. Σκεφτείτε μόνο πως το σύνολο των τυροκόμων πουλάνε με ζημιά, ενώ η τιμή του τυριού έχει μειωθεί κατά περίπου 1,5 ευρώ. Κι όμως, αυτό στο… ράφι δεν φτάνει! Συν τοις άλλοις, οι παραγωγοί καλούνται να πληρώνουν με την παραλαβή της πρώτης ύλης τα προϊόντα που απαιτούνται, τη στιγμή κατά την οποία φέτος δεν έχουν λάβει ούτε ένα ευρώ επιδότησης. Οι δε εταιρείες και τα σούπερ-μάρκετ αγοράζουν το τελικό προϊόν με μεταχρονολογημένες επιταγές τεσσάρων ή ακόμη και πέντε μηνών».
Η λύση των 6 εκατ. ευρώ
Σχετικά με το ρόλο που θα μπορούσε να παίξει στην επίλυση του προβλήματος με τις αδιάθετες ποσότητες γραβιέρας μέσω του επισιτιστικού προγράμματος, ο Ν. Χαροκόπος ήταν αποκαλυπτικός: «Αναλογιστείτε πως αυτή τη στιγμή υπάρχουν κάτι παραπάνω από 136 εκατ. ευρώ τα οποία δεν έχουν διατεθεί! Σε περίπτωση δε, που δεν απορροφηθούν κατά το προσεχές οκτάμηνο, τότε αυτομάτως επιστρέφουν στο Ταμείο Ευρωπαϊκής Αλληλεγγύης. Αλήθεια, είναι δυνατόν με τέτοια οικονομική κρίση να μην μπορούν να απορροφήσουν τα εν λόγω χρηματικά ποσά; Η κυβέρνηση έβγαλε στον αέρα έναν διαγωνισμό 25 εκατ. ευρώ, στον οποίο δεν συμπεριλαμβάνει καθόλου τοπικά προϊόντα, εκτός από 2,5 εκατ. ευρώ πορτοκάλια και άλλα τόσα για τυρί φέτα. Τα υπόλοιπα αφορούν εισαγόμενα προϊόντα! Μεταξύ άλλων, ανέφερα πως δεν είναι δυνατόν να βάζεις 6,5 εκατ. ευρώ μοσχαρίσιο κρέας από τη στιγμή που οι τράπεζες με τα capital controls δεν δίνουν το δικαίωμα στους εισαγωγείς να κάνουν εισαγωγές. Πώς θα καλυφθεί αυτό το ποσό; Πρότεινα, λοιπόν, να υπάρξει μέριμνα και να μπουν 6 εκατ. ευρώ για την γραβιέρα, ‘ξεμπλοκάροντας’ την αγορά» μας είπε ο κρητικό παραγωγός.
Ωστόσο, σύμφωνα με τα όσα ισχυρίζεται στο Dairy News, παρενεβλήθησαν οι εκλογές και το θέμα ‘πάγωσε’. Ο ίδιος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, καθώς σε περίπτωση που δεν υπάρξει κάποια λύση, είναι κάτι παραπάνω από βέβαιο πως πολλά τυροκομεία δεν θα μπορούν να λειτουργήσουν. «Προσέξτε, κάθε άλλο παρά κινδυνολογώ, καθώς επιχειρώ να κάνω μια ρεαλιστική αποτύπωση της πραγματικότητας: Αρχικά, δεν υπάρχουν αποθηκευτικοί χώροι προκειμένου να βάλουν το τυρί. Δεύτερον, τα ιδιωτικά τυροκομεία και τα ψυγεία τους έχουν ‘μπλοκάρει’ από τυριά. Αρκεί να σας αναφέρω πως αναγκάζονται να στείλουν εκτός Κρήτης τυριά απλά και μόνο για να αποθηκευτούν… Άρα, με ποιο τρόπο θα ανοίξει ένα τυροκομείο τη νέα σεζόν, τη στιγμή κατά την οποία δεν έχει καν πουλήσει το προϊόν της προηγούμενης χρονιάς;» αναρωτιέται με απόγνωση ο συνομιλητής μας. Σ.Μ.
Δημοσιεύτηκε στο 1ο τεύχος του Dairy News, Δεκέμβριος 2015.