Το Γεωπονικό Παν/μιο σε διεθνή έρευνα για την παχυσαρκία 

Δεκαπλασιασμό της παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας μέσα σε τέσσερις δεκαετίες διαπίστωσε νέα μελέτη από το Imperial College London και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) με συμμετοχή του Γεωπονικού Πανεπιστήμιου Αθηνών. Τραγικό εύρημα: Τα παχύσαρκα παιδιά και έφηβοι, παγκοσμίως, θα είναι περισσότερα από τα ελλιποβαρή μέχρι το 2022!

 

Ο αριθμός των παχύσαρκων παιδιών και εφήβων (ηλικίας 5 έως 19 ετών) παγκοσμίως έχει δεκαπλασιαστεί τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, σύμφωνα με μία νέα μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το Imperial College London και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Αν οι τρέχουσες τάσεις συνεχίσουν, περισσότερα παιδιά και έφηβοι θα είναι παχύσαρκα παρά μέτρια ή σοβαρά ελλιποβαρή μέχρι το 2022.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Lancet ακριβώς πριν την Παγκόσμια Ημέρα Παχυσαρκίας (11 Οκτωβρίου). Αναλύθηκαν δεδομένα μετρήσεων ύψους και βάρους σχεδόν 130 εκατομμυρίων ατόμων ηλικίας 5 ετών και άνω (31,5 εκατ. άτομα 5 έως 19 ετών και 97,4 εκατ. άτομα 20 ετών και άνω). Ο αριθμός των συμμετεχόντων είναι ο μεγαλύτερος που έχει υπάρξει σε επιδημολιογική μελέτη.

Ο Δείκτης Μάζας Σώματος

Περισσότεροι από 100 ερευνητές συμμετείχαν στη μελέτη, η οποία αξιολόγησε το Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) και πως έχει αλλάξει το σκηνικό της παχυσαρκίας παγκοσμίως από το 1975 έως το 2016.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, τα ποσοστά παχυσαρκίας στα παιδιά και τους εφήβους παγκοσμίως αυξήθηκαν από λιγότερο από 1% (ισοδύναμο με πέντε εκατ. κορίτσια και έξι εκατ. αγόρια) το 1975, σε σχεδόν 6% στα κορίτσια (50 εκατ.) και σχεδόν 8% στα αγόρια (74 εκατ.) το 2016. Συνδυαστικά, ο αριθμός των παχύσαρκων ατόμων 5 έως 19 ετών υπερδεκαπλασιάστηκε παγκοσμίως, από 11 εκατ. το 1975 σε 124 εκατ. το 2016. Επιπλέον 213 εκατ. άτομα ήταν υπέρβαροι το 2016, αλλά ήταν κάτω από το όριο της παχυσαρκίας.

Ο συγγραφέας του άρθρου και καθηγητής της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Imperial College London, Majid Ezzati, δήλωσε: «Κατά τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες , τα ποσοστά παχυσαρκίας σε παιδιά και εφήβους έχουν εκτοξευτεί παγκοσμίως, και συνεχίζουν να αυξάνονται σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Τελευταία, τα επίπεδα παχυσαρκίας έχουν σταθεροποιηθεί σε χώρες υψηλού εισοδήματος, αλλά παραμένουν απαράδεκτα υψηλά».

Ο καθηγητής Ezzati προσθέτει: «Οι ανησυχητικές αυτές τάσεις αντικατοπτρίζουν τις επιπτώσεις του μάρκετινγκ και των πολιτικών τροφίμων παγκοσμίως, με τις υγιεινές και υψηλής θρεπτικής αξίας τροφές να είναι πολύ ακριβές για αδύναμες οικονομικά οικογένειες και κοινότητες. Οι τάσεις αυτές προμηνύουν μία γενιά παιδιών και εφήβων που θα μεγαλώνουν ως παχύσαρκα άτομα με κακή κατάσταση θρέψης. Χρειαζόμαστε τρόπους για να αυξήσουμε τη διαθεσιμότητα των υγιεινών και θρεπτικών τροφών στο σπίτι και το σχολείο, ιδιαιτέρως για οικονομικά αδύναμες οικογένειες και κοινότητες, καθώς και κανονισμούς και σχετική φορολογία για να προστατεύσουμε τα παιδιά από το μη υγιεινό φαγητό».

 

Περισσότεροι παχύσαρκοι από ελλιποβαρείς 5 έως 19 ετών μέχρι το 2022

Οι συγγραφείς λένε ότι αν συνεχίσουν οι μετά το 2000 τάσεις, τα παγκόσμια επίπεδα παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας θα ξεπεράσουν τα επίπεδα για μέτρια και σοβαρά ελλιποβαρή για την ίδια ηλικιακή ομάδα έως το 2022.

Παρ’ όλα αυτά, ο μεγάλος αριθμός παιδιών και εφήβων μέτρια ή σοβαρά ελλιποβαρή το 2016  εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική πρόκληση για τη δημόσια υγεία, ιδίως στα φτωχότερα μέρη του κόσμου. Αυτό αντικατοπτρίζει την απειλή που συνιστά ο υποσιτισμός σε όλες τις μορφές του, καθώς υπάρχουν ελλιποβαρείς και παχύσαρκοι νέοι που ζουν στις ίδιες κοινότητες.

Τα παιδιά και οι έφηβοι μετατοπίστηκαν ταχέως από κατά το μεγαλύτερο μέρος ‘ελλιποβαρείς’ σε ‘κυρίως υπέρβαροι’ σε πολλές χώρες μεσαίου εισοδήματος, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ασίας, της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής. Οι συγγραφείς λένε ότι αυτό θα μπορούσε να αντανακλά την αύξηση της κατανάλωσης ενεργειακά πυκνών τροφών, ιδιαίτερα των επεξεργασμένων υδατανθράκων, που οδηγούν σε αύξηση βάρους και δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους.

Παγκόσμια δεδομένα για την παχυσαρκία και το χαμηλό βάρος

Η Δρ Fiona Bull, συντονίστρια του Προγράμματος για την παρακολούθηση και την πρόληψη των μη μεταδοτικών ασθενειών στον Π.Ο.Υ., δήλωσε: «Τα στοιχεία αυτά υπογραμμίζουν, υπενθυμίζουν και ενισχύουν ότι το υπέρβαρο και η παχυσαρκία αποτελούν σήμερα παγκόσμια κρίση για την υγεία και απειλούν να επιδεινωθεί τα επόμενα χρόνια εκτός αν ξεκινήσουμε και λαμβάνουμε δραστικά μέτρα».

Το 2016, υπήρχαν 50 εκατ. κορίτσια και 74 εκατ. αγόρια με παχυσαρκία στον κόσμο, ενώ ο παγκόσμιος αριθμός κοριτσιών και αγοριών που είναι μέτρια ή σοβαρά ελλιποβαρή ήταν 75 εκατ. και 117 εκατ. αντίστοιχα. Ο αριθμός των παχύσαρκων ενηλίκων αυξήθηκε από 100 εκατ. το 1975 (69 εκατ. γυναίκες, 31 εκατ. άνδρες) σε 671 εκατ. το 2016 (390 εκατ. γυναίκες, 281 εκατ. άνδρες). Ένα άλλο 1,3 δισ. ενήλικες ήταν υπέρβαροι, αλλά έπεσαν κάτω από το όριο για την παχυσαρκία.

Ελλάδα: υπάρχει πρόβλημα

Στην Ευρώπη, τα κορίτσια στη Μάλτα και τα αγόρια στην Ελλάδα είχαν τα υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας, στο 11.3% και 16.7% του πληθυσμού αντίστοιχα. Τα κορίτσια και τα αγόρια στη Μολδαβία είχα τα χαμηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας, στο 3.2% και 5% του πληθυσμού αντίστοιχα.

Το Tμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών συμμετείχε σε αυτή την Παγκόσμια Μελέτη μέσω των στοιχείων που έδωσε από την Μελέτη GRECO. Ο Επιστημονικός Υπεύθυνος αυτής της Μελέτης, καθηγητής διατροφής του ανθρώπου, Αντώνης Ζαμπέλας δήλωσε: «Η παιδική παχυσαρκία είναι πλέον ένα μεγάλο πρόβλημα παγκοσμίως. Στη χώρα μας υπάρχει πλέον ένας ικανοποιητικός αριθμός αξιόπιστων μελετών που διερεύνησε και εξακολουθεί να διερευνά το πρόβλημα της παιδικής παχυσαρκίας, όπως η Μελέτη GRECO, που διεξήχθη σε αντιπροσωπευτικό δείγμα από όλη τη χώρα σε παιδιά δημοτικού σχολείου. Λόγω του ότι ο κίνδυνος εμφάνισης χρόνιων νοσημάτων στην ενήλικη ζωή αυξάνεται με την παρουσία παιδικής παχυσαρκίας, πρέπει να ληφθούν μέτρα άμεσα σε επίπεδο χώρας για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος που είναι πλέον πρόβλημα δημόσιας υγείας».

 

Υπάρχουν λύσεις

Σε συνδυασμό με τη δημοσίευση των νέων εκτιμήσεων παχυσαρκίας, ο ΠΟΥ δημοσιεύει μια περίληψη της Εφαρμογής Σχεδίου για τη Λήξη της Παιδική Παχυσαρκίας (ECHO). Το πρόγραμμα δίνει στις χώρες σαφείς οδηγίες για αποτελεσματικές δράσεις για να καταπολεμηθεί η παιδική και εφηβική παχυσαρκία. Ο ΠΟΥ έχει επίσης δημοσιεύσει κατευθυντήριες οδηγίες στους εργαζόμενους στην υγειονομική περίθαλψη για να εντοπίσουν και να διαχειριστούν παιδιά που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα.

Η Δρ Bull πρόσθεσε: «ο ΠΟΥ ενθαρρύνει τις χώρες να υλοποιήσουν τις προσπάθειες  που απευθύνονται στα περιβάλλοντα που σήμερα αυξάνουν τις πιθανότητες παιδικής παχυσαρκίας. Οι χώρες θα πρέπει να στοχεύσουν ιδιαίτερα στο να μειώσουν την κατανάλωση φθηνών, εξαιρετικά-επεξεργασμένων, πυκνών θερμίδων, φτωχών σε θρεπτικά συστατικά τροφίμων. Θα πρέπει επίσης να μειώσουν το χρόνο που τα παιδιά δαπανούν σε δραστηριότητες με βάση την οθόνη και σε καθιστικές δραστηριότητες αναψυχής με το να προωθούν μεγαλύτερη συμμετοχή σε σωματική δραστηριότητα μέσω δραστήριας αναψυχής και αθλημάτων».

Κεντρική φωτογραφία (U.S. Air Force photo/Staff Sgt. Austin M. May): παιδιά από την Αγγλία και τις ΗΠΑ (δύο από τις χώρες με έντονο πρόβλημα παιδικής παχυσαρκίας) συμμετέχουν σε αγώνες λίγες ώρες πριν την έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων του 2012, στο σπίτι του Αμερικανού πρέσβη στο Λονδίνο, στο πλαίσιο του Προγράμματος κατά της Παχυσαρκίας  “Let’s Move!”  που προωθούσε η τότε Πρώτη Κυρία Michelle Obama.