«Το 2020 παρουσίασε μεγάλες προκλήσεις για αυστριακή βιομηχανία γαλακτοκομικών προϊόντων. Τα δεύτερο lockdown και το εκτεταμένο κλείσιμο του εμπορίου κατά την περίοδο των Χριστουγέννων οδήγησε σε απώλειες πωλήσεων. Οι απώλειες αυτές είναι διαχειρίσιμες μόνο μέσω αυξημένων προσπαθειών και με τη συνεργασία αγροτών, μεταποιητών, λιανεμπόρων και πολιτικών». Με αυτά τα λόγια συνόψισε το 2020 ο Helmut Petschar, Πρόεδρος της Ένωσης Αυστριακών Επεξεργαστών Γάλακτος (Vereinigung Österreichischer Milchverarbeiter – VÖM). Πρόκειται για τον συλλογικό φορέα ο οποίος από το 1994 αντιπροσωπεύει τις κορυφαίες βιομηχανίες μιας χώρας με μεγάλη παράδοση στην παραγωγή και την επεξεργασία γάλακτος.
Η πανδημία του κορωνοϊού έπληξε άσχημα την αυστριακή γαλακτοκομική βιομηχανία, ειδικά λόγω του κλεισίματος της εστίασης και της πτώσης του τουρισμού. Η ανοιξιάτικη καραντίνα – την παραδοσιακά ισχυρότερη περίοδο παραγωγής και πώλησης γάλακτος- έπληξε τη γαλακτοπαραγωγό κτηνοτροφία. Από την άλλη, η πτώση του τουρισμού κατά τη διάρκεια της φθινοπωρινής και χειμωνιάτικης περιόδου έπληξε τα μικρά τυροκομεία της αυστριακής περιφέρειας που δουλεύουν πολύ με τον τουρισμό (και) από τις γειτονικές χώρες.
Απώλεια πωλήσεων, αύξηση κόστους και αλλαγές στην αγορά
Όπως ήταν φυσικό οι γαλακτοκομικές βιομηχανίες αγόρασαν λιγότερες ποσότητες γάλακτος, καθώς και οι ίδιες αντιμετώπισαν σημαντικά προβλήματα με τον τουρισμό και το χονδρικό εμπόριο και κατέγραψαν απώλειες πωλήσεων. Η ανάγκη για στήριξη τόσο των παραγωγών όσο και της βιομηχανίας είναι αυτονόητη επεσήμανε στο μήνυμά του για το κλείσιμο της χρονιάς ο Η. Petschar.
Οι βιομηχανίες επεξεργασίας γάλακτος έλαβαν τους τελευταίους 10 μήνες ορισμένα πρόσθετα μέτρα υγιεινής για την ασφάλεια των εργαζομένων και των πελατών τους, γεγονός που οδήγησε σε αύξηση του κόστους παραγωγής των προϊόντων τους. Χάρη όμως σε αυτά τα μέτρα ασφάλειας και τις πρόσθετες προσπάθειες εκ μέρους των εταιρειών, κατέστη δυνατό να διασφαλιστεί η ασφάλεια του εφοδιασμού παρά τη βραχυπρόθεσμη αλλαγή της ζήτησης στη λιανική τροφίμων. Η βιομηχανία κατάφερε να ανταποκριθεί στη ζήτηση και τουλάχιστον από την πλευρά τους οι αυστριακοί βιομήχανοι αισθάνονται, σύμφωνα με τον πρόεδρο της Ένωσής τους, ότι οι προφυλάξεις αυτές ήταν κάτι απολύτως αναγκαίο.
Οι προκλήσεις της αγοράς
Το 2020 ήταν μια ιδιαίτερη χρονιά για την αυστριακή γαλακτοβιομηχανία. Στις αρχές του έτους στην Αυστρία πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις αγροτών μπροστά από αλυσίδες λιανικής ζητώντας από το λιανεμπόριο καλύτερη τιμολογιακή πολιτική. Αμέσως μετά, ήρθε το πρώτο lockdown το οποίο επέφερε μια ξαφνική, μαζική αλλαγή στα κανάλια πωλήσεων. Οι σκαμπανεβάσματα στις αγορές προϊόντων έδωσαν τη θέση τους σε σταθεροποίηση των αγορών το καλοκαίρι και τη βελτίωση των τιμών του γάλακτος για τους κτηνοτρόφους, οι οποίοι επίσης είχαν να αντιμετωπίσουν πρόσθετο κόστος παραγωγής.
Η μέση τιμή του αγελαδινού γάλακτος στην Αυστρία το διάστημα Ιανουάριος Οκτώβριος 2020 ήταν 34,55 λεπτά/ κιλό γάλακτος ( το 2019 η μέση τιμή είχε διαμορφωθεί στα 34,36 λεπτά /κιλό) χωρίς ΦΠΑ, για γάλα υψηλής ποιότητας χωρίς ίχνη γενετικά τροποποιημένων οργανισμών. Οι τιμές το καλοκαίρι είχαν φτάσει μέχρι τα 36,72 λεπτά/ κιλό γάλακτος. Σε γενικές γραμμές θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι τιμές που επιτεύχθηκαν στην Αυστρία υπερβαίνουν τον μέσο όρο της ΕΕ λόγω των υψηλότερων ποιοτικών προτύπων που έχει εδώ και χρόνια το αυστριακό γάλα.
Το εξωτερικό εμπόριο στην Αυστρία ήταν θετικό. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία της Στατιστικής Αρχής της Αυστρίας, οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 4,4% έως τον Αύγουστο, ενώ οι εισαγωγές μειώθηκαν ελαφρά κατά 0,3%. Όπως κι άλλες γαλακτοπαραγωγές χώρες, η Αυστρία φοβόταν ιδιαίτερα ένα άτακτο Brexit το οποίο θα μπορούσε να επηρεάσει την αγορά γάλακτος σε όλη την Ευρώπη.
Οι παραδόσεις γάλακτος στην Αυστρία εκτιμάται ότι ανήλθαν το 2020 στα ίδια επίπεδα με το 2019 ενώ το 19% του αυστριακού γάλατος πληροί τα βιολογικά πρότυπα. Το 2020 εκτιμάται ότι αυξήθηκαν οι παραδόσεις γάλακτος κατά περίπου 1,4% σε ολόκληρη την ΕΕ.
«Το γάλα ως πολύτιμο τρόφιμο απέκτησε μεγαλύτερη σημασία κατά τη διάρκεια της πανδημίας του κορωνοϊού. Οι Αυστριακοί εκτιμούν όλο και περισσότερο την υψηλή ποιότητά του. Μπορείτε να βασιστείτε στην αυστριακή γαλακτοβιομηχανία για ασφαλή παροχή γάλακτος ακόμη και σε περιόδους κρίσης. Αυτό πρέπει επίσης να αναγνωριστεί κατάλληλα στη διατροφική πολιτική: Για παράδειγμα, στο Κοινοβούλιο της ΕΕ, ενισχύθηκε η προστασία των ονομάτων για το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Αυτό πρέπει επίσης να εφαρμοστεί με συνέπεια στην Αυστρία με την απαράδεκτη χρήση των προστατευόμενων όρων γάλα, βούτυρο, γιαούρτι, τυρί και κοκ. από φυτικά προϊόντα» αναφέρει στον ετήσιο απολογισμό της η Ένωση Αυστριακών Επεξεργαστών Γάλακτος και ζητάει μάλιστα την παρέμβαση της Εθνικής Επιτροπής Διατροφής του Υπουργείου Υγείας για τον περιορισμό των διαφημίσεων που δυσφημίζουν το γάλα.
Δέσμη μέτρων για τη διασφάλιση του μέλλοντος
Σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της Ένωσης Αυστριακών Επεξεργαστών Γάλακτος πρέπει να υιοθετηθούν για τη στήριξη της αυστριακής γαλακτοβιομηχανίας και μεταξύ αυτών προτείνεται η διασφάλιση και περαιτέρω ανάπτυξη της αυστριακής γαλακτοκομικής βιομηχανίας στην ΚΑΠ της ΕΕ και στα εθνικά προγράμματα, ιδίως σε ορεινές και μειονεκτούσες περιοχές. Ζητείται επίσης αποζημίωση για το αυξημένο κόστος παραγωγής και εστίαση στις επενδύσεις για περαιτέρω βελτίωση της καλής μεταχείρισης των ζώων.