Εγκρίθηκε πρόσφατα το καταστατικό του πρώτου αγροτικού συνεταιρισμού στην Ελλάδα στο οποίο μετέχει ιδιώτης επενδυτής. Η κυβέρνηση μιλάει για τομή στο χώρο του συνεταιριστικού κινήματος, οι συνεταιριστές περιμένουν να δουν αποτελέσματα.
Ρεπορτάζ/ συνεντεύξεις: Θανάσης Αντωνίου. Φωτογραφίες: Άγγελος Αναστασόπουλος & Πέτρος Καραπέτης
Στην έγκριση του καταστατικού για την ίδρυση του πρώτου αγροτικού συνεταιρισμού στη χώρα μας, ο οποίος περιλαμβάνει στη μετοχική του σύνθεση ιδιώτη επενδυτή, προχώρησαν οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων λίγο πριν εκπνεύσει το 2020. Η σχετική ρύθμιση ήταν ένα από τελευταία έργα του πρώην υπουργού Μάκη Βορίδη.
Πρόκειται για τον αγροτικό συνεταιρισμό με την επωνυμία ‘Αγροτικός Γαλακτοκομικός Συνεταιρισμός Μονεμβασιάς’ και διακριτικό τίτλο ‘Πάρνων’ με έδρα τους Μολάους του νομού Λακωνίας.
Το νέο καταστατικό
Η συγκεκριμένη εξέλιξη αποτελεί προσπάθεια της ελληνικής κυβέρνησης «για την προσέλκυση επενδύσεων στον χώρο των αγροτικών συνεταιρισμών, προκειμένου εκείνοι να μετατραπούν σε υγιείς, ανταγωνιστικές και επικερδείς επιχειρήσεις με σκοπό να μπορούν να εισέλθουν με αξιώσεις στο σύγχρονο περιβάλλον που έχει διαμορφωθεί στην παγκόσμια αγορά», όπως αναφέρεται στο σχετικό δελτίο Τύπου που εξέδωσε το ΥπΑΑΤ μετά την υπογραφή του νέου καταστατικού.
Όπως είναι γνωστό, είχε προηγηθεί σχετική νομοθετική πράξη της κυβέρνησης με την οποία μεταβλήθηκε το πλαίσιο για τη συγκρότηση και λειτουργία των αγροτικών συνεταιρισμών. Μέσω της συγκεκριμένης νομοθεσίας δόθηκε μάλιστα απόλυτη ελευθερία στους συνεταιριστές ώστε να αποφασίζουν ελεύθερα, μέσω των καταστατικών τους, τους όρους λειτουργίας των συνεταιρισμών τους.
Η ψήφιση της σχετικής νομοθεσίας πραγματοποιήθηκε τον Φεβρουάριο του 2020 κι έκτοτε 20 νέοι αγροτικοί συνεταιρισμοί έχουν ήδη υποβάλει αίτημα έγκρισης του καταστατικού τους ενώ 40 έχουν προχωρήσει στην τροποποίησή του προκειμένου να είναι σε θέση να εκμεταλλευτούν τις ευνοϊκές νομοθετικές ρυθμίσεις για την προσέλκυση ιδιωτών επενδυτών.
Στο ίδιο πλαίσιο κι έπειτα από πολύμηνες διεργασίες ξεκίνησε η συλλογή υπογραφών του καταστατικού για την ίδρυση της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών (Εθ.Ε.Α.Σ.) με σκοπό την επανένωση όλων των συνεταιριστικών οργανώσεων κάτω από μία ενιαία πανελλαδική σκέπη. Όπως αναφέρει το ΥπΑΑΤ, το οποίο πρωτοστάτησε στη συγκεκριμένη διεργασία, «Με την κίνηση αυτή δόθηκε η δυνατότητα στο συνεταιριστικό κίνημα της χώρας μας να επανενώσει τη φωνή του και να ισχυροποιήσει τη διαπραγματευτική του θέση εντός και εκτός συνόρων προς όφελος του αγροτικού κόσμου της πατρίδας μας, κίνηση η οποία έτυχε θερμής υποδοχής από τους Έλληνες συνεταιριστές».
Μπορεί το ΥπΑΑΤ στην ανακοίνωσή του να αναφέρει ότι η νομοθεσία για την είσοδο ιδιωτών επενδυτών στο μετοχικό κεφάλαιο αγροτικών συνεταιρισμών έχει σαν στόχο να δημιουργήσει «υγιείς, ανταγωνιστικές και επικερδείς επιχειρήσεις», υπάρχει όμως και αντίλογος, καθώς μερίδα του αγροτικού κόσμου και κοινοβουλευτικών κομμάτων αντιτάχθηκαν και καταψήφισαν το σχετικό νομοσχέδιο. Σύμφωνα με πλευρές που αντιτίθενται σε μια τέτοια εξέλιξη του συνεταιριστικού κινήματος, εδώ και χρόνια κάποιοι συνεταιρισμοί λειτουργούν σε βάρος των μικρών αγροτών τους οποίους αντιμετωπίζουν απλώς ως ‘πελάτες’.
Μάλιστα η νέα νομοθεσία δεν θεωρείται, από κάποιες πλευρές του συνεταιριστικού κινήματος, εργαλείο προσέλκυσης συνεταιριστών αλλά κίνητρο για την άλωση των συνεταιρισμών από ιδιωτικές εταιρείες. Είναι σημαντικό ότι για όσα θέματα προκύπτουν στη λειτουργία των νέων συνεταιρισμών και δεν θα μπορούν να επιλυθούν από το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, θα ισχύει ο νόμος περί ανωνύμων εταιρειών. Είναι χαρακτηριστικό, αναφέρουν οι ίδιες πηγές, ότι περιουσιακά στοιχεία συνεταιρισμών που έχουν αποκτηθεί από τη δραστηριότητα γενεών αγροτών μπορούν εύκολα στο μέλλον να περιέλθουν στα χέρια ιδιωτών.
Τυροκομική Καρδίτσας
Ποια είναι όμως η πρώτη εταιρία που εισήλθε στο μετοχικό κεφάλαιο συνεταιρισμού και ποιος ο συνεταιρισμός που υποδέχτηκε πρώτος ιδιώτη επενδυτή; Η εταιρία είναι η ‘Τυροκομική Καρδίτσας’, θυγατρική του επιχειρηματικού ομίλου ‘Ελληνική Πρωτεΐνη’ συμφερόντων του επιχειρηματία Γ. Ραπανάκη. Η Τυροκομική Καρδίτσας για χρόνια δραστηριοποιούνταν στον τυροκομικό κλάδο, τα τελευταία χρόνια όμως έχει αλλάξει αντικείμενο και ασχολείται πλέον με την παραγωγή και το εμπόριο πρωτεϊνών.
Η εταιρεία ‘Τυροκομική Καρδίτσας- Real’ με γνώμονα τις αρχές του συνεργατισμού και του αμοιβαίου οφέλους που προκύπτει από το νέο νόμο περί συνεταιριστικών σχημάτων, αποφάσισε τη συμμετοχή της στη δημιουργία του Αγροτικού Γαλακτοκομικού Συνεταιρισμού Μονεμβασιάς ‘Πάρνων’. Η συγκεκριμένη εταιρεία είναι μέλος του ομίλου Ελληνική Πρωτεΐνη ΑΕ, ο οποίος δραστηριοποιείται στην παραγωγή σκόνης γάλακτος και πρωτεϊνών με προέλευση από το ελληνικό αιγοπρόβειο γάλα, μετά την επεξεργασία του από τα ελληνικά τυροκομεία παραγωγής φέτας ΠΟΠ κι άλλων κίτρινων τυριών.
Το τελευταίο διάστημα, με στόχο την κάλυψη αναγκών της κινεζικής αγοράς στον τομέα της βρεφικής διατροφής και σε συνεργασία με μεγάλο επιχειρηματικό όμιλο εμπορίας και διακίνησης των εν λόγω προϊόντων, ο όμιλος στοχεύει στην αξιοποίηση του εγχώριου κατσικίσιου γάλακτος, δημιουργώντας παράλληλα συνθήκες ανάπτυξης και προστιθέμενης αξίας στην κτηνοτροφία.
Τα εργοστάσια του ομίλου είναι γεωγραφικά κατανεμημένα στις περιοχές των Ιωαννίνων, Κιλκίς, Καρδίτσας και Καλαβρύτων και η δραστηριότητά τους σχετίζεται με τους ποιοτικούς και περιβαλλοντικούς όρους λειτουργίας τυροκομικών μονάδων της χώρας. Τα εργοστάσια αυτά παραλαμβάνουν κι επεξεργάζονται σε ετήσια βάση 12.000 τόνους κατσικίσιου γάλακτος, 60.000 τόνους τυρογάλακτος κι εξάγουν 1.000 τόνους σκόνη γάλακτος και περίπου 2.000 τόνους σκόνη πρωτεΐνης ως συστατικά για τις βρεφικές φόρμουλες. Ο όμιλος πραγματοποίησε το 2019 κύκλο εργασιών ύψους 935.000 ευρώ έναντι 709.000 ευρώ το 2018 παρουσιάζοντας αύξηση που ξεπερνάει το 30%.
Η απόφαση για συμμετοχή
Το Dairy News επικοινώνησε με τον συγκεκριμένο επιχειρηματικό όμιλο από τον οποίο μας δηλώθηκε ότι με την έμπρακτη παρέμβασή του απευθείας στον παραγωγό- αιγοτρόφο, ο τελευταίος μπορεί να διαπραγματεύεται από καλύτερη θέση το προϊόν του, δηλαδή το κατσικίσιο γάλα, να εξασφαλίζει τη διάθεσή του αλλά και παράλληλα να μεγεθύνει και να βελτιώνει την αιγοτροφική εκμετάλλευσή του.
«Η συμμετοχή μας, με δική μας σταθερή χρηματοδότηση και με μία και μοναδική μερίδα στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Μονεμβασιάς, αποσκοπεί στην προώθηση και αναβάθμιση του σχήματος, για υγιή ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό κατά τα ευρωπαϊκά πρότυπα, χωρίς να θίγει τα δικαιώματα και τα συμφέροντα των παραγωγών, όπως ο νόμος ορίζει» επισημαίνουν από τον όμιλο Ελληνική Πρωτεΐνη ΑΕ. Και συμπληρώνουν: «Ήδη επενδύσαμε στη ζώνη γάλακτος του συνεταιρισμού με την τοποθέτηση σε πρώτη φάση, αυτόψυκτων δεξαμενών, με την αγορά μεταφορικών μέσων, τη δημιουργία σταθμών συγκέντρωσης και παράλληλα με την παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών με σκοπό τα αποδοτικότερα και ποιοτικότερα αποτελέσματα στο κατσικίσιο γάλα».
Επισημαίνει μάλιστα ότι ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Μονεμβασιάς, αποτελεί αποκλειστικό εργαλείο στα χέρια των αιγοτρόφων και μπορεί να κάνει και άλλου τύπου παρεμβάσεις, όπως προμήθεια ζωοτροφών, κτηνιατρική και τεχνική υποστήριξη κ.ά.
Ο όμιλος στοχεύει στη βελτίωση των τιμών του γάλακτος προς τους παραγωγούς με ταυτόχρονη ανάπτυξη της πρωτογενούς παραγωγής μέσω της βελτίωσης των συνθηκών της όπως η γενετική βελτίωση των τοπικών φυλών. Στοχεύει επίσης στη βελτίωση των υποδομών (σταθμοί συγκέντρωσης του γάλακτος κ.λπ.), τη βελτίωση των παροχών κτηνιατρικής στήριξης, τη δημιουργία εργαστηρίων αναλύσεων κι ελέγχου, τις οικονομίες κλίμακας στο κόστος σίτισης, το αποδοτικότερο και πιο ποιοτικό σιτηρέσιο, την αύξηση της απόδοσης γάλακτος ανά κεφαλή και την ανάπτυξη βιολογικής εκτροφής και κατ’ επέκταση την παραγωγή βιολογικού κατσικίσιου γάλακτος
Αργύρης Τζερεφός, Πάρνων
Το Dairy News επικοινώνησε στα μέσα Ιανουαρίου 2021 με τον πρόεδρο του συνεταιρισμού Αργύρη Τζερεφό ο οποίος μας είπε για το νέο εγχείρημα:
«Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στη φάση ολοκλήρωσης του συνεταιρισμού. Ελπίζουμε πως μέσα σε 20 ημέρες θα έχει τελειώσει η διαδικασία. Είμαστε ένας νεοσύστατος συνεταιρισμός ο οποίος αυτή τη στιγμή αποτελείται από 11 ιδρυτικά μέλη- 10 κτηνοτρόφοι και ο επενδυτής που διαθέτει μια εταιρική μερίδα σύμφωνα με τον καινούργιο νόμο. Ξεκινάμε άμεσα τις εγγραφές μελών ενώ ήδη έχουμε ξεκινήσει να μαζεύουμε γάλα για τις ανάγκες του συνεταιρισμού. Προς το παρόν συνεργαζόμαστε με κτηνοτρόφους για τη συγκέντρωση γάλακτος, περίπου 50 είναι οι κτηνοτρόφοι που δίνουν γάλα αυτή τη στιγμή.
Συλλέγουμε 12-13 τόνους γάλα το διήμερο, ενώ οι ποσότητες αυξάνονται συνεχώς καθώς καθημερινά μπαίνουν καινούργιοι κτηνοτρόφοι με το γάλα τους. Ελπίζουμε ότι πολύ σύντομα αυτές οι ποσότητες θα αυξηθούν.
Η τιμή του κατσικίσιου γάλακτος αυτή τη στιγμή βρίσκεται στα 57 λεπτά. Ο Συνεταιρισμός όμως θα προσφέρει bonus τριών λεπτών το λίτρο σε κάθε κτηνοτρόφο που θα γίνει μέλος του. Θεωρώ ότι είναι μια πολύ καλή τιμή, σε σύγκριση μάλιστα με άλλες χρονιές που η τιμή βρισκόταν στα 47 λεπτά. Αλλά και σε σχέση με την υπόλοιπη Ελλάδα, απ΄ ότι ακούω, είναι μια πολύ καλή τιμή. Θεωρώ ότι η τιμή του κατσικίσιου γάλακτος θα αυξηθεί στο μέλλον, όταν ο Συνεταιρισμός ξεκινήσει την πλήρη λειτουργία του».
Αργύρης Τζερεφός, Πάρνων