Την ώρα που ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, τόνιζε σε τοποθέτησή του στην Υποεπιτροπή Ορεινών Περιοχών της Ειδικής Μόνιμης Επιτροπής Περιφερειών της Βουλής οτι «Η ανάπτυξη των ορεινών περιοχών της χώρας αποτελεί στρατηγική προτεραιότητα για την κυβέρνηση», πληθαίνουν οι ενστάσεις ανθρώπων της πρωτογενούς παραγωγής των ορεινών περιοχών οτι οι τελευταίες εγκαταλείπονται στην τύχη τους.
Σύμφωνα με τον Κ. Τσιάρα, η ελληνική ύπαιθρος και ιδιαίτερα οι ορεινές και μειονεκτικές περιοχές αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες προκλήσεις, επειδή είναι πιο ευάλωτες στην εγκατάλειψη, στη γήρανση του πληθυσμού, στην υποαπασχόληση και στον κίνδυνο φτώχειας. Όπως σημείωσε, η ενίσχυση των περιοχών αυτών απαιτεί στοχευμένες παρεμβάσεις, καθώς «η υποστήριξη και η ενδυνάμωσή τους οφείλει να αποτελεί κυρίαρχη προτεραιότητα για την εκάστοτε κυβέρνηση».
Ο υπουργός παρουσίασε τις παρεμβάσεις του Υπουργείου που διαμορφώνουν ένα σταθερό αναπτυξιακό περιβάλλον για τις ορεινές και μειονεκτικές περιοχές, αξιοποιώντας:
- Το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) 2014-2022 και το Στρατηγικό Σχέδιο ΚΑΠ 2023-2027, τα οποία διαθέτουν σημαντικούς ενωσιακούς πόρους για τη στήριξη των αγροτικών περιοχών.
- Τα Τοπικά Προγράμματα LEADER, μέσω των οποίων κατευθύνονται πάνω από 600 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση του αγροτουρισμού, της οικοτεχνίας, της μεταποίησης και έργων αγροτικής υποδομής.
- Τα Σχέδια Βελτίωσης, τα οποία υποστηρίζουν επενδύσεις στον αγροτικό τομέα με έμφαση στην κτηνοτροφία.
- Τα χρηματοδοτικά εργαλεία, όπως το Ταμείο Εγγυήσεων και το Ταμείο Μικροπιστώσεων, που διευκολύνουν την πρόσβαση των παραγωγών στη χρηματοδότηση.
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο πρόγραμμα Νέων Γεωργών, που ενισχύει την εγκατάσταση και τη δραστηριοποίηση νέων ανθρώπων στον πρωτογενή τομέα, καθώς και στο πρόγραμμα της εξισωτικής αποζημίωσης, που διασφαλίζει τη συνέχιση της αγροτικής δραστηριότητας σε δύσκολες περιοχές. Δυστυχώς τα επίσημα στοιχεία σκιαγραφούν μια διαφορετική εικόνα καθώς το συγκεκριμένο πρόγραμμα έχει περιορισμένη απορρόφηση.
Μετακινούμενη κτηνοτροφία
Ο ΥπΑΑΤ υπογράμμισε τη σημασία της και την αναγνώρισή της ως βιώσιμου μοντέλου διαχείρισης των φυσικών πόρων. Όπως τόνισε, η μετακινούμενη κτηνοτροφία αποτελεί παράδοση αιώνων και συμβάλλει στη διατήρηση της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής των ορεινών περιοχών.
Πιστοποιημένα προϊόντα και αγροτουρισμός
Ο κ. Τσιάρας ανέδειξε τη σημασία της προώθησης των ΠΟΠ και ΠΓΕ προϊόντων της ελληνικής υπαίθρου, επισημαίνοντας πως η στήριξη της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας αποτελεί βασικό πυλώνα ανάπτυξης για τις ορεινές περιοχές.
Ταυτόχρονα, ο Υπουργός ανέδειξε την ανάγκη ενίσχυσης της τοπικής μεταποίησης, τονίζοντας ότι «είναι σημαντικό η μεταποίηση να συντελείται κοντά στα σημεία παραγωγής, όχι μόνο για λόγους οικονομίας, αλλά και για λόγους διασφάλισης των παραγομένων προϊόντων και ενίσχυσης του τοπικού εργατικού δυναμικού, συνεπώς ενίσχυσης και της κοινωνικής συνοχής σε τοπικό επίπεδο».
Παράλληλα, υπογράμμισε πως η διασύνδεση του πρωτογενούς τομέα με τον τουρισμό μπορεί να δώσει νέα δυναμική στις τοπικές κοινωνίες, μέσω της ανάπτυξης αγροτουριστικών δραστηριοτήτων.
Εγκατάλειψη της ορεινής παραγωγής
Ο Ιωάννης Σκούφος, Καθηγητής του Τμήματος Γεωπονίας, στο Παν/μιο Ιωαννίνων, με έδρα του την Άρτα θεωρεί οτι η ανάπτυξη των ορεινών παραγωγών είναι ένα στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί εφόσον η Ελλάδα θέλει να παρουσιάσει ένα διαφοροποιημένο προϊόν.
Συνδέει μάλιστα την ανάπτυξη των ορεινών περιοχών με ιδιαίτερα παραγωγικά συστήματα (γεωργικά ή κτηνοτροφικά) και με ιδιαίτερα προϊόντα. «Η Ελλάδα πρέπει να παράξει ‘φυσικό’ κρέας με φυσικό σύστημα παραγωγής. Ας μη φοβόμαστε τον δικό μας τρόπο, τα αλλοδαπά δεν είναι η μόνη λύση, εκτός και αν αισθανόμαστε αδύνατοι και ανίσχυροι, αλλά αυτό συμβαίνει γιατί δεν έχουμε άποψη για την κλιματική αλλαγή και το κρέας, την ευζωία των ζώων στην εκτροφή και περιμένουμε από τους Δανούς τις προτάσεις στην Ε.Ε., τις νέες μεθόδους παραγωγής, το μοντέλο για την πτηνοτροφία, χοιροτροφία ή την βοοτροφία. Ας μη μιλήσω για τους βοσκότοπους. Στην Ήπειρο η αειφορική διαχείρισή τους θα αποδώσει το 64% της πλήρους διατροφής των αιγοπροβάτων των εκτατικών ή ημιεκτατικών συστημάτων με τεράστια οφέλη για την ποιότητα του γάλακτος και του κρέατος. Ορεινή παραγωγή ανύπαρκτη σε μια ορεινή χώρα!» μας είπε σε συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στα Ιωάννινα.
Από την πλευρά του ο 57χρονος κτηνοτρόφος Αθανάσιος Κατσικάρης από τον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας, στην ορεινή Αρκαδία όταν τον επισκεφτήκαμε ήταν αποκαρδιωτικός: «Έχουμε μείνε πέντε τσοπάνηδες, ο ένας εδώ, δυο-τρεις στο μοναστήρι της Παναγιάς της Μαλεβής και τίποτ’ άλλο. Παγωμένος ωκεανός είναι η περιοχή μας…».
Μην έχοντας (και μην ξέροντας) κάτι άλλο να κάνει, ο Αθ. Κατσικάρης βαδίζει μόνος του. «Από πέντε χρονών, είμαι με τα πρόβατα. Δεν είμαι από την Αθήνα κι… επέστρεψα στο χωριό μου. Είμαι εδώ από τότε που γεννήθηκα. Δεν πήγα σχολείο για να είμαι με τα πρόβατα. Μου άρεσε αυτή η δουλειά, δεν ήταν ότι πήγα με το ζόρι…» μας εξομολογήθηκε.