Martin Merrild [COPA]: το ευρωπαϊκό γάλα, έχει ανάγκη νέες αγορές

Ο Martin Merrild, πρόεδρος των Ευρωπαίων αγροτών της COPA είναι μάλλον απαισιόδοξος για το προσεχές μέλλον της ευρωπαϊκής γαλακτοβιομηχανίας και ποντάρει στην εξεύρεση νέων αγορών για να αρθούν οι αφόρητες πιέσεις που δέχονται οι παραγωγοί γάλακτος εδώ και δύο χρόνια.
Συνέντευξη στο Θανάση Αντωνίου/ Φωτογραφίες: Μάγδα Κοντογιάννη

 

Στα 61 χρόνια του, ο Δανός αγρότης και πολιτικός Martin Merrild βρίσκεται στο ανώτερο συνδικαλιστικό όργανο των Ευρωπαίων συναδέλφων του, καθώς κατέχει το αξίωμα του προέδρου στην Committee of Professional Agricultural Organisations (COPA). Ταυτόχρονα βρίσκεται σε μια ‘ηλεκτρική καρέκλα’ καθώς ο αγροτικός κόσμος σε ολόκληρη την Ευρώπη, ειδικά οι γαλακτοπαραγωγοί,  είναι αντιμέτωπος με πολύ σημαντικά προβλήματα τα οποία έχουν προκαλέσει κλίμα απογοήτευσης, οργής κι έντασης. Οι συνεχείς συγκρούσεις αγροτών και δυνάμεων ασφαλείας στις Βρυξέλλες και το Στρασβούργο είναι αδιάψευστοι μάρτυρες του έκνομου,  συχνά,  κλίματος.

Ο Δανός συνδικαλιστής βρέθηκε στην Αθήνα προκειμένου να χαιρετίσει στο  κορυφαίο συνέδριο του ευρωπαϊκού αγροτικού κόσμου το οποίο πραγματοποιήθηκε το διήμερο 5 και 6 Οκτωβρίου και το τίμησε με την παρουσία του ο Phil Hogan, o Ευρωπαίος Επίτροπος για τη Γεωργία και την Αγροτική Ανάπτυξη. Στο περιθώριο του συνεδρίου το Dairy News είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει μαζί του για τα προβλήματα του αγροτικού κόσμου με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από την πλευρά μας για τα θέματα της γαλακτοκομίας. Ειλικρινής αλλά απαισιόδοξος ο Δανός αγρότης, πολιτικός και συνδικαλιστής, κάνει την αυτοκριτική του αλλά αφήνει και κάποιες μομφές για το ρόλο της Κομισιόν που, ως συνήθως με τα μεγάλα ευρωπαϊκά προβλήματα, κινήθηκε ‘κατόπιν εορτής’.

Οι Ευρωπαίοι γαλακτοπαραγωγοί ζητούν δίκαιες τιμές γάλακτος. Στιγμιότυπο από διαμαρτυρία τους στις Βρυξέλλες. Φωτογραφία: European Milk Board.

 

Dairy News|  Κύριε Πρόεδρε φαίνεται πως υπάρχει  μεγάλη αναταραχή την Ευρώπη σχετικά με το γάλα και όλοι νιώθουν πολύ ανήσυχοι με το μέλλον του κλάδου. Τι συμβαίνει την πραγματικότητα;

Martin Merrild Οι παραγωγοί γάλακτος έχουν παγιδευτεί σε μια πολύ άσχημη κατάσταση. Αν ρίξουμε μια ματιά πίσω στο χρόνο, την περίοδο από το 2010 μέχρι και το 2013 όλοι οι διεθνείς αναλυτές και οι ειδικοί του γάλακτος αναφέρονταν συνεχώς σε μια ‘τεράστια ευκαιρία’ για αύξηση της παραγωγής. Η συζήτηση στον αγροτικό κλάδο ήταν μια: πως θα παράξουμε περισσότερο γάλα για μια συνεχώς αναπτυσσόμενη αγορά. Δεν ξέρω τι συνέβαινε εδώ στην Ελλάδα, αλλά στο βορρά, οι μεγάλες γαλακτοβιομηχανίες είχαν δημιουργήσει ένα κλίμα ευφορίας, καλούσαν τους παραγωγούς να είναι έτοιμοι για αύξηση της παραγωγής, να επενδύσουν σε νέες τεχνολογίες, να εκμοντερνίσουν τις φάρμες τους. «Να είστε έτοιμοι για μια ‘έκρηξη’ στην αγορά» τους έλεγαν και μάλιστα προσδιόρισαν την αύξηση αυτή στο 2,5% σε ετήσια βάση για πολλά χρόνια. Οι αγρότες, όπως ήταν αναμενόμενο,  ανταποκρίθηκαν…

Και τι έγινε;

Μα, ξέρετε τι έγινε: ξαφνικά, η κατάσταση στην αγορά άλλαξε δραματικά, είχαμε μια εντελώς διαφορετική εικόνα μέσα σε λίγους μήνες. Η ζήτηση δεν ήταν τόσο μεγάλη όσο είχαν προβλέψει οι αναλυτές των γαλακτοβιομηχανιών. Ξαφνικά, η ισορροπία διαταράχθηκε κι όχι μόνο στο γάλα αλλά στα περισσότερα αγροτικά προϊόντα. Στη συνέχεια, οι Κινέζοι, οι οποίοι σε μεγάλο βαθμό ‘καθοδηγούσαν’ εκείνο το διάστημα την ευρωπαϊκή αγορά -μέσω της μεγάλης ζήτησης για γάλα και γαλακτοκομικά προϊόντα-, κάπου εκεί, μετά το 2013 και πολύ πιο έντονα το 2014, άλλαξαν στάση. Σταμάτησαν να αγοράζουν.

Γιατί;

Οι Κινέζοι είχαν κάνει μεγάλες αγορές  γάλακτος και γαλακτοκομικών προϊόντων σε πολύ υψηλές τιμές το 2012 και 2013 και ξαφνικά διαπιστώνουν ότι η ‘εικόνα’ της αγοράς, στο σύνολό της κι όχι μόνο στον αγροτικό κλάδο, θα αλλάξει. Τότε, ξαφνικά, αποτραβήχτηκαν από την αγορά, θεώρησαν ότι έχουν ήδη μεγάλα αποθέματα για να συνεχίσουν τις μεγάλες παραγγελίες. Κι αυτό, ήρθε κι ‘έδεσε’ με το ρωσικό εμπάργκο στα ευρωπαϊκά προϊόντα, συμπεριλαμβανομένων του γάλακτος και των γαλακτοκομικών. Η Κίνα άρχισε να μειώνει τις παραγγελίες, οι Ρώσοι διέκοψαν τις εισαγωγές κι όλο αυτό αναστάτωσε την αγορά. Από τον Αύγουστο του 2014, πάνε πια δύο χρόνια…

Πως εξελίχθηκαν τα πράγματα;

Είναι περίεργο αλλά η κατάσταση έγινε ακόμα πιο δραματική την άνοιξη του 2015, όταν οι ποσοστώσεις σταμάτησαν και η παραγωγή, αντί να μειωθεί, αυξήθηκε ακόμα περισσότερο! Μικρότερη αγορά αλλά σταθερά μεγάλη παραγωγή: αυτό είναι που μας ‘ταλαιπωρεί’ εδώ και περίπου δύο χρόνια.

Βλέπετε κάποια λύση;

Αυτή τη στιγμή η πανευρωπαϊκή παραγωγή γάλακτος έχει πέσει· πραγματικά  κι όχι στα χαρτιά. Οδηγούμαστε πλέον σε μια νέα κατάσταση ισορροπίας, όπου όλο και περισσότεροι παραγωγοί θα μειώνουν ή θα κρατάνε μειωμένες τις παραγωγές τους.

Τι γίνεται όμως με τον κόσμο που εργάζεται στην παραγωγή; Θα χαθούν θέσεις εργασίας.

Μετά από δύο χρόνια καταλαβαίνω γιατί ο κόσμος νιώθει ταυτόχρονα απογοητευμένος και οργισμένος. Ξέρετε, νιώθω κι εγώ υπεύθυνος ως ένα βαθμό για την κατάσταση που επικρατεί γιατί, δεν το κρύβω, ‘πούλησα’ κι εγώ αυτή την ιστορία με την αύξηση της αγοράς στους αγρότες, αλλά, τότε, πράγματι, η αγορά έδειχνε σημάδια ανάπτυξης, η ζήτηση αυξανόταν συνεχώς σε σχέση με την τότε προσφορά· όλοι οι ειδικοί, αυτό μας έδειχναν ως τάση.

Και τώρα τι γίνεται; Πρέπει να αναζητηθεί βοήθεια από τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις εθνικές κυβερνήσεις ή θα αφήσουμε τους παραγωγούς μόνους τους;

Τώρα που το σκέφτομαι με μεγαλύτερη ψυχραιμία, εκτιμώ ότι η Κομισιόν θα έπρεπε να είναι πιο ενεργητική, θα έπρεπε να έχει λάβει μέτρα. Όταν σταμάτησαν οι ποσοστώσεις το 2015, θα έπρεπε να είναι κατάλληλα προετοιμασμένη, με μια σειρά από εργαλεία, προγράμματα και κανονισμούς για να στηρίξει τους παραγωγούς που ετοιμάζονταν να σταματήσουν την παραγωγή. Αυτό δεν θα είχε λύσει το πρόβλημα, αλλά θα είχε ξεπλέξει μερικούς παραγωγούς από τη δύσκολη κατάσταση, θα τους είχε απελευθερώσει από την παγίδα στην οποία βρίσκονται σήμερα. Αν αυτό είχε γίνει γρήγορα, τη στιγμή της εκδήλωσης του προβλήματος, δεν θα είχαμε αυτή τη μακρά περίοδο αστάθειας και την παρατεταμένη κρίση.

Θεσμικοί, αγρότες και δημοσιογράφοι, όλοι μια παρέα. Από αριστερά: ο Martin Merrid πρόεδρος της COPA, η Μάγδα Κοντογιάννη από τον Κτηνοτροφικό Σύλλογο Αττικής, ο Δημήτρης Μιχαηλίδης σύμβουλος αγροτικής ανάπτυξης και δημοσιογράφος, ο Phil Hogan Επίτροπος Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης και ο Thomas Magnusson πρόεδρος της COGECA αμέσως μετά το πέρας του Congress of European Farmers 2016, στο Καβούρι, στην Αθήνα. Φωτο: Θανάσης Αντωνίου

 

Πως εκτιμάται το έργο της Κομισιόν και ειδικά το έργο του Επιτρόπου Hogan που είναι εδώ σήμερα;

Πιστεύω ότι ο Επίτροπος και η ομάδα του έκαναν ότι μπορούσαν. Αν κοιτάξουμε πίσω στο χρόνο, γινόμαστε όλοι ‘σοφότεροι’.

Ο Hogan είπε σήμερα: «δεν φταίω εγώ για όλα όσα συμβαίνουν στον αγροτικό κόσμο. Ανέλαβα μόλις το 2014 όταν  η κρίση βρίσκονταν σε εξέλιξη.

Πιστεύω ότι μετά το ρωσικό εμπάργκο, η Κομισιόν θα έπρεπε να είναι πιο προνοητική και ενεργητική, θα έπρεπε να κάνει κάτι για τους αγρότες που ήταν αναγκασμένοι να μειώσουν την παραγωγή· εμείς ως COPA το είχαμε επισημάνει. Ακόμα περισσότερο, η Κομισιόν θα έπρεπε την άνοιξη του 2015, να είναι καλύτερα προετοιμασμένη για την περίοδο μετά το τέλος των ποσοστώσεων, έτσι ώστε η μείωση της παραγωγής να γίνει μέσω ενός προγράμματος. Για να είμαι δίκαιος όμως με τον Επίτροπο Hogan θεωρώ οτι έκανε, λίγο ως πολύ, ότι ήταν δυνατόν. Δεν μπορεί να πάρει περισσότερα χρήματα από τις Βρυξέλες κι η αλήθεια είναι οτι έχει περιορισμένους πόρους. Για να είμαι ειλικρινής, αν κάναμε αυτή τη συνέντευξη, τέτοια εποχή αλλά το 2014, πριν από 2 χρόνια, δεν θα περίμενα ότι η κρίση θα είχε τόσο μεγάλη διάρκεια. Μάλλον θα σας έλεγα ότι «μέσα σε μια περίοδο 8-9 μηνών  η αγορά θα επιστρέψει στην κανονικότητά της».

Ο Hogan και οι γραφειοκράτες των Βρυξελλών κάνουν λόγο για την ανάγκη να βρεθούν νέες αγορές για τα ευρωπαϊκά προϊόντα. Πως το βλέπετε εσείς;

Μπορούμε να βρούμε νέες αγορές κι αυτό είναι ότι καλύτερο άκουσα τελευταία. Είμαι πεπεισμένος ότι ο Επίτροπος Hogan  όπως και η Επίτροπος Cecilia Malmström δουλεύουν συστηματικά για να βρούνε νέες αγορές. Η εξεύρεση νέων αγορών είναι μια ευκαιρία όχι μόνο για τη γαλακτοκομία, αλλά για ολόκληρη την ευρωπαϊκή αγροτική οικονομία.

Ο Phil Hogan Επίτροπος Γεωργίας  (αριστερά) και ο ο Martin Merrild πρόεδρος της COPA (μέσον) ακούν τις παρατηρήσεις του Thomas Magnusson προέδρου της COGECA κατά τη διάρκεια του Congress of European Farmers 2016.

 

Τι λέτε τελικά, η Ε.Ε. θα πρέπει να νοιάζεται περισσότερο και να σώσει από τη χρεοκοπία τους παραγωγούς και τις αγελάδες τους ή τις τράπεζες;

Νομίζω ότι πολιτικοί και τράπεζες θα πρέπει να στηρίξουν περισσότερο τους αγρότες μέσα σε αυτή την κρίση. Από την άλλη πλευρά, επιτρέψτε μου να πω κάτι που ίσως ακουστεί σκληρό: θα πρέπει κι οι αγρότες να είναι ειλικρινείς με τους εαυτούς τους και τις οικογένειές τους. Θα πρέπει να αναρωτηθούν κι αυτοί: έχουμε πράγματι μέλλον στην γαλακτοπαραγωγή για τα επόμενα 5-10 χρόνια; Δεν μπορώ να υποσχεθώ σε κανέναν υψηλότερες τιμές για το γάλα για το άμεσο μέλλον…

Αυτό θα ακουστεί άσχημα…

Το γνωρίζω αλλά απλώς δεν μπορώ να το υποσχεθώ. Ελπίζω να τις πετύχουμε τις καλύτερες τιμές, το ελπίζω με όλες μου τις δυνάμεις, αλλά προς το παρόν αυτό που ελπίζω είναι η Ευρώπη να μπορέσει να βρει νέες αγορές για τα προϊόντα της, να υπογράψει διεθνείς συμφωνίες που θα της εξασφαλίσουν μεγαλύτερες εξαγωγές κι αυτές με τη σειρά τους θεωρώ ότι θα αφαιρέσουν μέρος της πίεσης που υφίσταται αυτή τη στιγμή η βιομηχανία. Αυτό είναι το καλύτερο που μπορεί αν συμβεί στην ευρωπαϊκή βιομηχανία παραγωγής και επεξεργασίας γάλακτος.

Dairy News  Τι γνώμη έχετε για τις εμπορικές συνομιλίες ανάμεσα στην Ε.Ε. και τις άλλες ηπείρους; Εδώ στην Ελλάδα, αλλά και σε πολλά μέρη της Ευρώπης υπάρχει μεγάλη ανησυχία και έντονες αντιδράσεις.

Martin Merrild  Συνηθίζω να λέω ότι είμαι υπέρ του ‘δίκαιου’ εμπορίου κι όχι του ελεύθερου εμπορίου. Γι’ αυτό άλλωστε διαπραγματευόμαστε διότι δεν θέλουμε να ανοίξουμε τις ευρωπαϊκές αγορές χωρίς κανενός είδους περιορισμό, δεν θέλουμε να φτάσουμε σε μια συμφωνία χωρίς κάποια νομοθεσία η οποία να εγγυάται το πώς μπορούμε να δουλεύουμε με άλλους εταίρους. Η συμφωνία με τον Καναδά για παράδειγμα· ελπίζω να γίνει πολιτικά αποδεκτή από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, διότι είναι πράγματι υπέρ των ευρωπαϊκών συμφερόντων. Είναι μια πολύ καλή συμφωνία και μάλιστα είναι μια καλή συμφωνία και για τη γαλακτοκομία διότι  δίνει πρόσβαση για τα προϊόντα μας στην καναδική αγορά. Αν η συμφωνία υπογραφεί και ισχύσει, οι Καναδοί είναι υποχρεωμένοι να δεχτούν πολλά ευρωπαϊκά γαλακτοκομικά προϊόντα και, ξέρετε, είναι μια πολύ γοητευτική αγορά η καναδική. Δεν ξέρω αν θα είναι προϊόντα από την Ελλάδα αυτά που θα φτάσουν στον Καναδά, μιλάω γενικά αυτή τη στιγμή… Έχω την εντύπωση ότι αυτή η συμφωνία μπορεί να άρει κάπως τις πιέσεις που δέχεται η ευρωπαϊκή γαλακτοβιομηχανία.

Για τις ΗΠΑ τι λέτε;

Κι εδώ μένει να δούμε τι είδους συμφωνία τελικά θα υπογραφεί μέσω της TTIP γιατί βλέπω μεγάλες προοπτικές για τα ευρωπαϊκά γαλακτοκομικά προϊόντα στην αγορά αυτή. Έχουμε μια πολύ μεγάλη παράδοση τυριού στην Ευρώπη και πιστεύω ότι η ζήτηση από την αμερικανική πλευρά για ευρωπαϊκό τυρί μπορεί να βοηθήσει πολύ παραγωγούς και βιομηχανία.

Ο Δανός γεωργός και κτηνοτρόφος Martin Merrild, πρόεδρος της COPA. Φωτογραφία: Torben Worsøe.

 

Ο Martin Merrild

Ο Martin Merrild είναι Δανός αγρότης και πολιτικός.  Εξελέγη πρόεδρος του Συμβουλίου Γεωργίας & Τροφίμων της Δανίας το Νοέμβριο του 2012. Το διάστημα  2006-2009 διετέλεσε δήμαρχος της πόλης Struer, εκλεγμένος με το Φιλελεύθερο Κόμμα. Διετέλεσε αντιδήμαρχος της Ringkjoebing County από το 2002 έως το 2007. Είναι ο γιος ενός αγρότη κι έχει λάβει ανώτερη εκπαίδευση στον αγροτικό τομέα: κατέχει Πτυχίο στην Αγροτική Οικονομία και Γεωργική Διαχείριση.

Από το  1982 ασχολείται επαγγελματικά με την γεωργία και την κτηνοτροφία  και σήμερα είναι ιδιοκτήτης του αγροκτήματος  «Feldborg» στην πόλη της Kvium στην ηπειρωτική Δανία,  με έκταση 140 εκτάρια στην οποία εκτρέφει περίπου 2.200 mink και 600.000 κοτόπουλα πάχυνσης. Έχει υπηρετήσει σε διάφορες θέσεις στον τομέα των γεωργικών οργανώσεων: το 1987 εκλέχθηκε Πρόεδρος της Ένωσης Αγροτών Struer το 1987 και αργότερα πρόεδρος του Αγροτικού Συλλόγου Ringkjoebing County, την περίοδο 1994- 2013  διετέλεσε Πρόεδρος του Συλλόγου Παραγωγών Πουλερικά της Δανίας, ενώ την περίοδο 2010-2013 διετέλεσε Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Πουλερικών της Δανίας.

Υπήρξε πολλές φορές μέρος του Δανικού Συμβουλίου Γεωργίας, μέλος και πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου  Επιμόρφωσης Γεωργών, μέλος διοικητικών συμβουλίων σε διάφορους φορείς της χώρας του (από το Βασιλικό Πανεπιστήμιο Γεωργίας μέχρι τραπεζικούς και ασφαλιστικούς οργανισμούς)  ενώ από το 2012 έχει ενταχθεί ως μέλος αρχικά στον  οργανισμό COPA- COGECA και στη συνέχεια ως πρόεδρος της COPA.

 

You might also like