Πως παράγεται το καλής ποιότητας πρωτόγαλα;

Το πρωτόγαλα αποτελεί το αρχικό γάλα που παράγει μια αγελάδα έπειτα από τον τοκετό, ενώ θεωρείται ιδιαίτερα πλούσιο σε αντισώματα τα οποία βοηθούν στην καταπολέμηση της μόλυνσης στα νεογέννητα μοσχάρια. Είναι σαφώς πιο πλούσιο σε σύγκριση με το απλό γάλα σε μια σειρά από πτυχές, και ιδιαίτερα στην περιεκτικότητά του σε ανοσοσφαιρίνες (αντισώματα).

Η ποιότητα του πρωτογάλακτος ορίζεται από τη συγκέντρωση των αντισωμάτων και μπορεί να διαφέρουν μεταξύ των ίδιων των αγελάδων. Μάλιστα, το δεύτερο και τα επόμενα αρμέγματα των αγελάδων γαλακτοπαραγωγής περιέχουν λιγότερο αντισώματα και δεν θα πρέπει να θεωρείται ως πρωτόγαλα, αλλά ως μεταβατικό γάλα.

Αυτό, θεωρείται το γάλα που προέρχεται από τα πρώτα οκτώ αρμέγματα και δεν είναι εμπορεύσιμο. Το πρωτόγαλα δεν πρέπει να αναμειγνύεται με το συγκεκριμένο γάλα μετάβασης και πρέπει να χορηγείται σε νεογέννητα μοσχάρια. Σήμερα, υπάρχουν μια σειρά από βήματα και συμβουλές προς τους επαγγελματίες του κλάδου ώστε να λαμβάνουν καλής ποιότητας πρωτόγαλα, καθώς επίσης και την ποσότητα με την οποία πρέπει να τρέφεται το νεογέννητο μοσχάρι.

Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την ποιότητα; 

Σε υγιείς αγελάδες, η ποιότητα του πρωτογάλακτος είναι συνήθως καλή. Προβλήματα μπορεί να προκύψουν εάν οι αγελάδες υποσιτίζονται πριν από τον τοκετό, εάν λ.χ. έχουν τεθεί σε διατροφή αποκλειστικά με σανό. Στις αγελάδες γαλακτοπαραγωγής, η ποιότητα του πρωτογάλακτος είναι χαμηλότερη σε όσες εξ’ αυτών είναι υψηλότερης απόδοσης. Οι δε αγελάδες Holstein έχουν τη φτωχότερη ποιότητα πρωτογάλακτος ανάμεσα στο σύνολο των γαλακτοπαραγωγικών φυλών.

Έπειτα από τον τοκετό, οι αγελάδες γαλακτοπαραγωγής αμέσως αρχίζουν να παράγουν μεγάλες ποσότητες γάλακτος, κάτι που σημαίνει ότι το πρωτόγαλα είναι χαμηλότερης ποιότητας κάθε ώρα που περνά μεταξύ του τοκετού και του πρώτου αρμέγματος. Αν η ξηρή περίοδος είναι μικρότερη από τρεις εβδομάδες, τότε η ποιότητα του πρωτογάλακτος είναι αρκούντως φτωχή.

Στην περίπτωση κατά την οποία η αγελάδα διαρρέει γάλα ή το πρωτόγαλα φαίνεται υδαρές (νερωμένο), τότε συνήθως η ποιότητά του θα είναι κακή. Εάν η αγελάδα πάσχει από μαστίτιδα είτε λαμβάνει θεραπευτική αγωγή με αντιβιοτικά, τότε ασφαλώς και δεν πρέπει να χρησιμοποιείται το πρωτόγαλα. Αυτό δεν ισχύει για τις αγελάδες που υπόκεινται σε ξηρή θεραπεία, εκτός κι εάν η ξηρά περίοδος ήταν ασυνήθιστα σύντομη.

Πόσο σύντομα θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως τροφή το πρωτόγαλα; 

Τα αντισώματα αποτελούν ουσιαστικά μεγάλες πρωτεΐνες οι οποίες μπορούν να εισέλθουν στο αίμα μόνο από τα έντερα του μοσχαριού κατά τις πρώτες ώρες από τη γέννησή του. Αυτή η ικανότητα να απορροφούν αντισώματα μειώνεται λίγες ώρες μετά τη γέννηση και έχει εξαφανιστεί έπειτα από την πάροδο 24 ωρών.

Ένας άλλος λόγος για τον οποίο είναι σημαντικό να δοθεί πρωτόγαλα το συντομότερο δυνατόν, είναι γιατί το ίδιο το μοσχάρι είναι εκτεθειμένο απέναντι σε έντομα και μικρόβια αμέσως μετά τη γέννησή τους. Και να είστε σίγουροι πως αυτά (σ.σ.: έντομα και μικρόβια) δεν περιμένουν έως ότου το μοσχάρι τραφεί με το πρωτόγαλα.

Σε πλείστες περιπτώσεις συνιστάται από τους ειδικούς πως τρία λίτρα πρωτογάλακτος μπορούν να δοθούν κατά τη διάρκεια του πρώτου ταΐσματος. Όγκος που αναφέρεται σε είδους γαλακτοπαραγωγών μοσχαριών Holstein-Friesian τα οποία έχουν βάρος που κυμαίνεται μεταξύ 35 και 45 κιλών. Όσο για τα πολύ μικρά μοσχάρια, λ.χ. Jersey, ποσότητα από 2 έως και 2,5 λίτρα θα είναι κάτι παραπάνω από επαρκής.