Γάλα: Δυσαρεστημένοι μεν, σύμφωνοι δε, στην Πορτογαλία

Οι Πορτογάλοι γαλακτοπαραγωγοί υπέφεραν κι αυτοί αρκετά από την πανευρωπαϊκή κρίση των τιμών γάλακτος και αντιμετωπίζουν, στωικά είναι η αλήθεια, τις δραματικές εξελίξεις στην ‘μετά τις ποσοστώσεις εποχή’.

Συνέντευξη στο Θανάση Αντωνίου, φωτογραφία: Μάγδα Κοντογιάννη

 

Ο Fernando Cardoso, είναι γενικός διευθυντής της Federação Nacional das Cooperativas de Leite e Laticínios (Εθνική Ομοσπονδία Γάλακτος και Γαλακτοκομικών Συνεταιρισμών -Fenalac) της Πορτογαλίας και συμμετείχε στο πανευρωπαϊκό συνέδριο της COPA- COGECA, της ευρωπαϊκής συνομοσπονδίας αγροτικών συνεταιρισμών το οποίο φιλοξενήθηκε πέρυσι στην Αθήνα.

Στο περιθώριο των υποχρεώσεών του, μας παραχώρησε συνέντευξη για τη γαλακτοκομική ‘εικόνα’ της χώρας του η οποία, αν κι όχι μεταξύ των (γαλακτο)παραγωγικά ισχυρών στην Ευρώπη, εντούτοις έχει υιοθετήσει συστήματα κι έχει πετύχει αποτελέσματα που θα τα ζήλευε και η Ελλάδα.

Ο F. Cardoso θεωρεί ότι η χώρα του αξίζει μνείας για τα όσα πέτυχε στο γαλακτοκομικό πεδίο: «Οι Πορτογάλοι παραγωγοί έκαναν σε 10 χρόνια οτι άλλοι χρειάστηκαν 20 χρόνια και κατάφεραν να φτάσουν στα μέσα ευρωπαϊκά όρια των γεωργικών εκμεταλλεύσεων». Σήμερα όμως είναι κι αυτοί αντιμέτωποι με το μείζον πρόβλημα της πτώσης των διεθνών τιμών και το παλεύουν με αξιοπρέπεια, οργάνωση και υπομονή.

Dairy News| Κύριε Καρντόσο ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί στη χώρα σας;

Fernando Cardoso| Δεν είμαστε ικανοποιημένοι από την τιμή που πληρώνονται οι παραγωγοί γάλακτος στην Πορτογαλία. Αυτή τη στιγμή η τιμή είναι περίπου 28 λεπτά το κιλό. Είναι πολύ χαμηλή τιμή αλλά θα μπορούσε να είναι και χειρότερη.

Πως το αντιμετωπίζετε;

Υπάρχει μόνο ένας τρόπος αυτή τη στιγμή και είναι ο έλεγχος της παραγωγής. Υπάρχουν συμβόλαια τα οποία επαναδιαπραγματεύονται, καθώς όπως γνωρίζετε δεν υπάρχει πια το σύστημα των ποσοστώσεων και ασφαλώς θα πρέπει να πάμε προς την κατεύθυνση της μείωσης της παραγωγής. Τόσο στον ιδιωτικό τομέα, όσο και στον συνεταιριστικό κλάδο τον οποίο αντιπροσωπεύουμε εμείς, αναπτύσσονται μηχανισμοί για τον έλεγχο της παραγωγής. Στόχος δεν είναι άλλος από το να μην επιτρέψουμε να πέσει κι άλλο η τιμή του γάλακτος.

Ποια είναι η μέθοδος που χρησιμοποιείτε; Πληρώνετε για τη μη- παραγωγή;

Όχι, δεν μπορούμε να το κάνουμε αυτό, απλώς θέτουμε  νέα ετήσια όρια παραγωγής στα οποία πρέπει να συμμορφωθεί η παραγωγή του κάθε ενός συνεταιριστή ξεχωριστά και παράλληλα ενημερώνουμε τον κόσμο της κτηνοτροφίας για τις νέες συνθήκες που επικρατούν. Προσπαθούμε να τους εξηγήσουμε ότι αν συνεχίσουν να παράγουν γάλα με τους ίδιους ρυθμούς, η τιμή θα πέσει ακόμα πιο κάτω.

Υπάρχουν εξαγωγές στο γαλακτοκομικό κλάδο της Πορτογαλίας;

Εξάγουμε μικρές ποσότητες γάλακτος σε υγρή μορφή και εισάγουμε πολλά γιαούρτια και τυριά. Υπάρχει αρνητικό ισοζύγιο εισαγωγών- εξαγωγών στο συγκεκριμένο τομέα.

Πως αντιμετωπίζει  ο αγροτικός κόσμος τα μέτρα που λαμβάνονται από την Fenalac; Φαντάζομαι θα έχουν εκνευριστεί…

Κανένας παραγωγός δεν είναι ευχαριστημένος με τις εξελίξεις αλλά έχω την πεποίθηση ότι όλοι συμφωνούν με το μηχανισμό. Ξέρετε είναι λίγο περίεργο το σημείο αυτό: είναι φυσιολογική η επιθυμία του κάθε παραγωγού να παράγει όλο και περισσότερο, αλλά ταυτόχρονα γίνεται κατανοητό – σε μεγάλο βαθμό- ότι αν ο καθένας παρήγαγε αυτό που ‘επιθυμούσε’, οι τιμές θα έπεφταν περισσότερο. Εξάλλου, είναι μια διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη και οι παραγωγοί περιμένουν να δουν τα αποτελέσματά της στην πράξη· και στις άλλες χώρες.

Ποια είναι τα πιο ενδιαφέροντα προϊόντα της χώρας σας;

Το φρέσκο γάλα είναι το σημαντικότερο κι αυτό που αφορά τους περισσότερους καταναλωτές. Ο κόσμος θέλει να καταναλώσει γάλα κι εμείς από την πλευρά μας επιδιώκουμε την περεταίρω αύξηση της κατανάλωσης αλλά αντιμετωπίζουμε προβλήματα από άτομα και οργανώσεις που διαδίδουν ότι η κατανάλωση γάλακτος βλάπτει την υγεία…

Υπάρχει τέτοιο πρόβλημα στη χώρα σας;

Είναι πρόβλημα που μας απασχολεί διότι σχεδόν σε καθημερινή βάση, κάποιος διατροφολόγος ή κάποιος ‘ειδικός’ επί ιατρικών θεμάτων  γράφει ή λέει κάτι διαδίδοντας διάφορα για την κατανάλωση γάλακτος. Από την πλευρά μας πραγματοποιούμε επικοινωνιακές καμπάνιες για να πληροφορήσουμε τον κόσμο για τις θρεπτικές ιδιότητες και τη διατροφική αξία του γάλακτος. Η ετήσια κατά κεφαλή κατανάλωση γάλακτος τα τελευταία 3-4 χρόνια έχει πέσει από περίπου 99 λίτρα σε 71 λίτρα· είναι κάτι που πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα επόμενα χρόνια.

Τη κάνει η γαλακτοβιομηχανία;

Αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να επενδύσουμε ακόμα περισσότερο στη δημόσια εικόνα του γάλακτος. Επίσης ως κλάδος θα πρέπει να προωθήσουμε με καλύτερο τρόπο τα προϊόντα μας στην εγχώρια αγορά και στη συνέχεια και στις εξαγωγικές.

Τι γνώμη έχετε για τις αμερικανοευρωπαϊκές συνομιλίες που βρίσκονται σε εξέλιξη; Μήπως επειδή δεν εξάγετε δεν έχετε κάποιο ιδιαίτερο ενδιαφέρον;

Δεν εξάγουμε στις ΗΠΑ, πράγματι,  αλλά έχουμε έντονο ενδιαφέρον για τις εξελίξεις διότι, δεν  θέλουμε να μετατραπούμε σε μια χώρα εισαγωγών γαλακτοκομικών προϊόντων. Πρέπει να υπερασπιστούμε τον ‘ευρωπαϊκό τρόπο’ παραγωγής: χωρίς ορμόνες, χωρίς ζωοτροφές που προέρχονται γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς κ.ά. Πρέπει να πετύχουμε εγγυημένους κανόνες παραγωγής για όλους. Υπό αυτή την έννοια, δεν είμαστε αντίθετοι στις διαπραγματεύσεις, εφόσον ξεκαθαρίσουμε το περιεχόμενό τους και διατηρήσουμε τις ισορροπίες.

---

 

 

Πορτογαλία και Fenelac

• Η Πορτογαλία διαθέτει περίπου 11.500 παραγωγούς γάλακτος (μια 20ετία πριν οι καταγεγραμμένοι παραγωγοί πλησίαζαν τις 60.000!), με δυναμικότητα πάνω από 300.000 γαλακτοπαραγωγικές αγελάδες και μέση ετήσια παραγωγή ανά ζώο 6.180 κιλά.
• Η συνολική παραγωγή αγγίζει τα 2 εκατ. τόνους φρέσκου γάλακτος και η  συνολική αξία της ξεπερνούσε στα τέλη της προηγούμενης δεκαετίας τα 700 εκατ. ευρώ.
• Στην Πορτογαλία δραστηριοποιούνται πάνω από 380 γαλακτοβιομηχανίες με συνολικό τζίρο πάνω από 2 δισ. ευρώ· οι 80 μεγαλύτερες  πραγματοποιούν πάνω από το 90% του συνολικού τζίρου.
• Οι γαλακτοβιομηχανίες αντιπροσωπεύουν μόλις το 4% του συνόλου των επιχειρήσεων στον κλάδο τροφίμων και ποτών, εντούτοις κατέχουν το 13% του συνολικού κύκλου εργασιών του κλάδου.
• Οι τρεις μεγαλύτερες εταιρείες είναι η Lactogal (συνεταιριστική, ελέγχεται από εταιρείες μέλη της Fenelac), η πολυεθνική Danone και η Fromageries BEL.
• Η Fenalac συσπειρώνει στις τάξεις της περίπου 5.000 παραγωγούς, σχεδόν το 45% του συνόλου, διαχειρίζεται περίπου 900.000 τόνους γάλακτος (σχεδόν η μισή παραγωγή)  κι αποτελείται από τις ομοσπονδίες Agros, Proleite, Lacticoop και Serraleite.

 

Ο Πορτογάλος Fernando Cardoso (αριστερά) με τον αρχισυντάκτη του Dairy News Θανάση Αντωνίου, κατά την επίσκεψη του πρώτου στην Αθήνα. Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο 6ο τεύχος του περιοδικού Dairy News, τεύχος Μαρτίου 2017.