Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη απέσυραν την τροπολογία 171, τον εχθρικό προς το κλίμα κανονισμό για τα τρόφιμα, στον οποίο αντιτάχθηκαν σχεδόν μισό εκατομμύριο ευρωπαίοι καταναλωτές μέσω συλλογής υπογραφών με πρωτοβουλία της οργάνωσης ευαισθητοποίησης για τα τρόφιμα ProVeg International.
Η ProVeg ένωσε τις δυνάμεις της με πληθώρα διεθνών ΜΚΟ, συμπεριλαμβανομένων της Greenpeace και του WWF, καθώς και εταιρειών φυτικών τροφίμων όπως οι Upfield, Nestle, Oatly και Alpro σε μια μάχη-ορόσημο για τα φυτικά μη-γαλακτοκομικά τρόφιμα.
Η νίκη αντικατοπτρίζει την συναίνεση της επιστημονικής κοινότητας, μιας συναίνεσης που έχει εκφραστεί δημόσια από την Διακυβερνητική Επιτροπή για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC), την Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (FAO), τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και την επιτροπή EAT-Lancet – οι συστάσεις των οποίων υπογραμμίζουν ομόφωνα την επείγουσα ανάγκη για μια μετάβαση σε φυτικές δίαιτες.
Σε ένα κρίσιμο σημείο καμπής για την υγιεινή, βιώσιμη διατροφή στην Ευρώπη, η τροπολογία 171 – το σχέδιο νομοθεσίας που επιδίωξε να επιβάλει σοβαρούς νέους περιορισμούς στα φυτικά τρόφιμα και που είχε προτείνει η επιτροπή AGRI του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου – αποσύρθηκε τελικά πριν τις τριμερείς διαβουλεύσεις (super-trilogues) μεταξύ των θεσμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, ο χάρτης πορείας της για βιώσιμα τρόφιμα και η στρατηγική «Από το αγρόκτημα το πιάτο» αντικατοπτρίζουν τις προοδευτικές κλιματικές προτεραιότητες της Ευρώπης. Ωστόσο, η τροπολογία 171 αντιπαρέρχεται τους στόχους αειφορίας της Ευρώπης.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η Επιτροπή και το Συμβούλιο των Υπουργών έχουν εκκινήσει από τις 21 Απριλίου τριμερείς διαπραγματεύσεις, οι οποίες καλύπτουν θέματα στο πλαίσιο της Κοινής Οργάνωσης των Αγορών (ΚΟΑ) γεωργικών προϊόντων. Οι διαπραγματεύσεις σχετικά με την Κοινή Γεωργική Πολιτική και την ΚΟΑ ξεκίνησαν τον Νοέμβριο του 2020, με την τροπολογία 171 να έχει ανακοινωθεί μόλις μία ημέρα μετά τη δημόσια δέσμευση για μείωση των εκπομπών των αερίων του θερμοκηπίου κατά 57% έως το 2030.
Η Τροπολογία 171 δεν υποβλήθηκε ποτέ σε ανοιχτή διαβούλευση ή Impact Assessment, την καθιερωμένη πλέον διαδικασία με την οποία αξιολογούνται οι πιθανές επιπτώσεις των επικείμενων κανονισμών κατά την εφαρμογή τους, προκαλώντας την κατακραυγή των καταναλωτών και του του τομέα των φυτικών τροφίμων.
Η τροπολογία 171 έχει επικριθεί ευρέως από πολλούς, συμπεριλαμβανομένων:
- 000 καταναλωτών που έχουν υπογράψει σχετική επιστολή υποστήριξης με επικεφαλής τις ProVeg, Upfield και Oatly, επιστολή που υποστηρίζεται από 96 επιπλέον οργανισμούς
- 21 MKO, μεταξύ αυτών και των WWF και Greenpeace, οι οποίες επίσης απέστειλαν ανοιχτή επιστολή
- Εκπροσώπων της γαλακτοβιομηχανίας, συμπεριλαμβανομένου του Διευθύνοντος Συμβούλου της Berglandmilch, του μεγαλύτερου αυστριακού συνεταιρισμού γαλακτοκομικών προϊόντων – με περισσότερα από 11.000 μέλη – οι οποίοι προέβησαν σε σχετική δήλωση στα μέσα ενημέρωσης
- Tης Ισπανικής Συνομοσπονδία Καταναλωτών και Χρηστών (CECU)
- 34 μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τα οποία συνυπέγραψαν σχετική επιστολή
- Της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης Καταναλωτών (BEUC) η οποία με επιστολή της προς τους ευρωβουλευτές πέρυσι, ζήτησε να απορριφθεί η τροπολογία, καθώς δεν διαπιστώνεται κανένας ουσιαστικός λόγος για την εφαρμογή μίας τέτοιας νομοθεσίας·
- Μίας διατομεακής ομάδας 94 εταιρειών τροφίμων και ΜΚΟ οι οποίες εξέδωσαν δημόσια επιστολή υποστήριξης,
- της Δρ. Melanie Joy, της οποίας το βίντεο ζήτησε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη να απορρίψουν την Τροπολογία.
Όπως ανέφερε και η Γκρέτα Τούνμπεργκ σε ανάρτησή της στο Twitter: «Βρισκόμαστε σε μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης όσον αφορά το κλίμα και το περιβάλλον. Τι πρέπει να κάνουμε; Ξέρω! Ας απαγορεύσουμε την αναγραφή πληροφοριών αλλεργιογόνων στα μη-γαλακτοκομικά προϊόντα φυτικής προέλευσης, την πώλησή τους σε χαρτοκιβώτια, την χρήση εικόνων των δικών τους προϊόντων και την εξήγηση των κλιματικών επιπτώσεων των τροφίμων. Αυτό θα το διορθώσει.»
Η Ευρώπη αρνήθηκε να υποστηρίξει μια αντι-ανταγωνιστική, περιβαλλοντικά απερίσκεπτη πολιτική και να εισαγάγει μια σειρά από περαιτέρω περιορισμούς στα φυτικά μη-γαλακτοκομικά τρόφιμα (η οποία είναι ήδη η πιο περιορισμένη κατηγορία τροφίμων στην ΕΕ).
«H Upfield, ως ιδρυτικό μέλος της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας για φυτικά τρόφιμα, έχει πάντα ως προτεραιότητα την εφαρμογή των προοδευτικών πολιτικών της ΕΕ και την αντιμετώπιση της αντι-ανταγωνιστικής νομοθεσίας. Η απόφαση για την απόρριψη της τροπολογίας 171 είναι μια νίκη για τη βιομηχανία φυτικών τροφίμων και για όλους τους ευρωπαίους πολίτες που συμμετείχαν στη συλλογή υπογραφών και δεσμεύτηκαν να μας στηρίξουν,» δήλωσε o κ. Νίκος Λαβίδας, Γενικός Διευθυντής της Upfield Hellas. «Αλλά δεν τελειώνουμε εκεί. Η μετάβαση σε φυτικές δίαιτες είναι επιτακτική για την υγεία μας και για τον πλανήτη. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο όταν τα φυτικά τρόφιμα θα λάβουν δίκαιη μεταχείριση από την νομοθεσία.»
«Η Ευρώπη αντιλαμβάνεται ότι η κλιματική κρίση & η αειφόρος ανάπτυξη είναι η κορυφαία προτεραιότητά της και δεν θα επιτρέψει μια αντιανταγωνιστική, περιβαλλοντικά απερίσκεπτη πολιτική, εισάγοντας μια σειρά από νέους περιορισμούς στις φυτικές λύσεις εναλλακτικές των γαλακτοκομικών προϊόντων. Η τροπολογία 171 θα δημιουργούσε ένα επικίνδυνο προηγούμενο. Η Ευρώπη έστειλε ένα ηχηρό μήνυμα στον υπόλοιπο κόσμο ότι βάζει προτεραιότητα τον πλανήτη,» δήλωσε η κ. Σουζάνα Ισαακίδου, Πρόεδρος της HellasVeg, του ελληνικού μέλους της Euroveg, «τέκνο» της ProVeg International.
Απόφαση για υιοθέτηση της τροπολογίας 171, θα σήμαινε τα παρακάτω για τα φυτικά τρόφιμα:
- Απαγόρευση χρήσης για τα φυτικά τρόφιμα της ευρέως αναγνωρίσιμης συσκευασίας των γαλακτοκομικών τροφίμων, π.χ. χάρτινη συσκευασία γάλακτος, καθώς δύναται να θεωρηθεί «επίκληση ή απομίμηση» γαλακτοκομικών τροφίμων·
- Απαγόρευση απεικονίσεων οι οποίες μπορεί να θεωρηθούν ότι «περιγράφουν» ή «μιμούνται» γαλακτοκομικά προϊόντα – για παράδειγμα, απεικονίσεις ροφήματος που ρέει στο ποτήρι σε συσκευασίες ροφημάτων βρώμης.
- Απαγόρευση χρήσης συγκριτικών περιβαλλοντικών ισχυρισμών, βασισμένων σε επιστημονικά δεδομένα, όπως «μειωμένες κατά το ήμισυ εκπομπές άνθρακα σε σχέση με αυτές του αγελαδινού βουτύρου», σε όλες τις επικοινωνίες, συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών μέσων & μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
- Απαγόρευση αναγραφής απαραίτητων πληροφοριών για την υγεία και τα αλλεργιογόνα, όπως «δεν περιέχει γάλα».
- Απαγόρευση χρήσης χρηστικών φράσεων για την περιγραφή της μορφής, της λειτουργίας και της υφής των φυτικών προϊόντων, π.χ. «κρεμώδες» ή «με βουτυρένια γεύση» ή «χρησιμοποιείται όπως η κρέμα γάλακτος».