4η Επιστημονική Ημερίδα Γαλακτοκομίας & Τυροκομίας, 2016

Επιστημονικές εισηγήσεις από κορυφαίους πανεπιστημιακούς ερευνητές αλλά κι έντονος προβληματισμός για την πορεία της ελληνικής γαλακτοκομίας ήταν τα στοιχεία που ανέδειξε η Ημερίδα της Dairy Expo 2016 η οποία πραγματοποιήθηκε την 1η Οκτωβρίου 2016 στο Metropolitan Expo, στα Σπάτα.

Την ημερίδα συνδιοργάνωσε το Dairy News με το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Αγροτικών Προϊόντων – Τμήμα Γάλακτος Ιωαννίνων, του ΕΛΓΟ- ΔΗΜΗΤΡΑ. Πρόκειται για την τέταρτη συνεργασία του περιοδικού με τον επιστημονικό φορέα ο οποίος χαίρει εκτίμησης στο εσωτερικό της γαλακτοκομικής/ τυροκομικής αγοράς.

Η Ημερίδα (Σάββατο 1/10), συγκέντρωσε το ενδιαφέρον δεκάδων επισκεπτών, φοιτητών από ανώτερα κι ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, αλλά κι επαγγελματιών του κλάδου· ορισμένοι από τους τελευταίους πραγματοποίησαν παρεμβάσεις μετά το πέρας των εργασιών. Την ημερίδα συντόνισε Ευθυμία Κονδύλη εκπροσωπώντας τον ΕΛΓΟ- ΔΗΜΗΤΡΑ. Η ίδια είχε και την επιστημονική επιμέλεια της Ημερίδας.

Με φόντο τα προβλήματα του κλάδου

 

Ο πρόεδρος του ΣΕΒΓΑΠ, Χρήστος Αποστολόπουλος, απεύθυνε χαιρετισμό στην έναρξη της ημερίδας και αναφέρθηκε στα δομικά προβλήματα και τις προοπτικές της ελληνικής γαλακτοβιομηχανίας. Διαπίστωσε ότι τη στιγμή που η ελληνική κοινωνία και η πολιτεία ασχολούνται με θέματα ήσσονος σημασίας, όπως πχ. η διάρκεια της ζωής του γάλακτος και η αναγραφή της προέλευσης γάλακτος στις συσκευασίες των σχετικών προϊόντων, την ίδια στιγμή, «χάνουμε πολύ σημαντικά θέματα όπως είναι η ταυτότητά μας και η ταυτότητα των προϊόντων μας, χάνουμε βασικές ιδιότητες των προϊόντων μας, όπως είναι η καινοτομία». Όπως επεσήμανε ο πρόεδρος του ΣΕΒΓΑΠ, « στο γάλα συζητάμε και τσακωνόμαστε για πράγματα που δεν έχουν πραγματικά καμία σημασία και χάνουμε την ουσία, όπως η δυνατότητα να βρεθούμε στα ράφια των καταστημάτων του εξωτερικού».

Ο πρόεδρος του ΣΕΒΓΑΠ και στέλεχος της FrieslandCampina ανέφερε ότι ο συνολικός τζίρος των γαλακτοκομικών προϊόντων στην Ελλάδα είναι 1,2 δισ. ευρώ, ενώ μόνο το ελληνικό γιαούρτι – στο οποίο θα έπρεπε να δώσουμε βαρύνουσα σημασία- παγκοσμίως πραγματοποιεί ετήσιο κύκλο εργασιών ύψους 6 δισ. ευρώ.

 

Η Αλεξάνδρα Μέγα, Προϊσταμένη Εποπτείας Γάλακτος και Κρέατος Ηπείρου, στη Γενική Διεύθυνση Διασφάλισης Ποιότητας Αγροτικών Προϊόντων του ΕΛΓΟ – ΔΗΜΗΤΡA, παρουσίασε εισήγηση με θέμα «Αναγραφή χώρας καταγωγής ή τόπου προέλευσης στο γάλα και τα γαλακτοκομικά – τυροκομικά προϊόντα». Η Αλ. Μέγα εκτίμησε ότι η γεωγραφική προέλευση του γάλακτος είναι μια απαίτηση του (ευρωπαϊκού) καταναλωτικού κοινού σε όσες έρευνες έχουν πραγματοποιηθεί τα τελευταία χρόνια και πρέπει να υλοποιηθεί προκειμένου να καλυφθούν οι προσδοκίες του.

Παρουσίασε την ιστορική εξέλιξη του θέματος σε ευρωπαϊκό και ελληνικό επίπεδο, τις μεταπτώσεις της νομοθεσίας από την υποχρεωτική στην προαιρετική αναγραφή και πάλι στην πίεση για την υποχρεωτική, τις πρόσφατες εξελίξεις στο πεδίο της ‘μάχης’ για τα προστατευόμενα προϊόντα κι έδωσε έμφαση στις ενέργειες κάποιων ευρωπαϊκών κρατών να οικειοποιηθούν την υπεραξία των ελληνικών προϊόντων, όπως η εξαπάτηση των καταναλωτών που επιχειρεί η Τσεχία σε σχέση με το ‘ελληνικό γιαούρτι’.

Αναφέρθηκε επίσης στην έκθεση επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (Μάιος 2015) για την ιχνηλασιμότητα της καταγωγής του γάλακτος, η οποία κατέληξε στην επιβεβαίωση του προαιρετικού χαρακτήρα της αναγραφής κυρίως λόγω κόστους που απαιτεί μια τέτοια διαδικασία. Φέτος το καλοκαίρι όμως, ομάδα ευρωβουλευτών έφερε στο Κοινοβούλιο ψήφισμα για την υποχρεωτική αναγραφή και στη (σχετική) ψηφοφορία η πρότασή τους συγκέντρωσε 422 ψήφους υπέρ, 159 κατά με 68 αποχές.

Το ψήφισμα αναφέρει οτι «εφόσον το 84% των πολιτών με βάση το Ευρωβαρόμετρο, θεωρεί απαραίτητη την αναγραφή της χώρας καταγωγής του γάλακτος και το θεωρεί ουσιώδους σημασίας, τότε θα πρέπει να θεσμοθετηθεί η υποχρεωτική επισήμανση της καταγωγής, εκτιμώντας ότι για ορισμένες μεσαίες και μικρές επιχειρήσεις το κόστος δεν θα είναι τόσο σημαντικό, όσο εκτιμούσε πριν από ενάμιση χρόνο η επιτροπή του Κοινοβουλίου».

Ο λόγος στους ερευνητές

 

Ο Κωνσταντίνος Γεωργίου από το Εργαστήριο Γενικής Χημείας του Τμήματος Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθήνας, παρουσίασε τη στοιχειακή μεταβολομική (elemental metabolomics) και τη χρήση της  στον προσδιορισμό της αυθεντικότητας του γάλακτος και των γαλακτοκομικών προϊόντων.

 

Η Ζωή Κατσιρμά παρουσίασε ένα τμήμα της μεταπτυχιακής της διατριβής η οποία πραγματοποιείται με τη συνεργασία του Ινστιτούτου Κτηνιατρικών Ερευνών του ΕΛΓΟ Δήμητρα και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και αφορά την ανάπτυξη μοριακών τεχνικών για την ταυτοποίηση πιθανής νοθείας και γαλακτοβακίλλων στο γιαούρτι.

 

Η Ευθυμία Κονδύλη, από το Ινστιτούτο Τεχνολογίας Αγροτικών Προϊόντων – Τμήμα Γάλακτος του ΕΛΓΟ- ΔΗΜΗΤΡΑ, παρουσίασε μια ενδιαφέρουσα, αλλά πειραματική προς το παρόν, προσπάθεια για τη δημιουργία λευκού τυριού άλμης, χαμηλής περιεκτικότητας σε λίπος, με προσθήκη β-γλυκανών. Τα αρχικά αποτελέσματα, τα οποία η ερευνήτρια παρουσίασε και σχολίασε στο κοινό, έδειξαν ότι είναι δυνατή η ενσωμάτωση β-γλυκάνης σε λευκό τυρί άλμης χαμηλής λιποπεριεκτικότητας (περίπου 10%).

 

Η Μυρσίνη Κακαγιάννη από το Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων, στη Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος, του ΑΠΘ (υπεύθυνος ο καθηγητής Κωνσταντίνος Κουτσουμανής), παρουσίασε μια έρευνα για την πρόβλεψη της αλλοίωσης του συμπυκνωμένου γάλακτος (εβαπορέ) κατά την εξαγωγή του σε τρίτες χώρες με θερμό κλίμα. Έρευνα η οποία έχει στόχο να βοηθήσει τη βιομηχανία (έγινε σε συνεργασία με τη Vivartia) να αντιμετωπίσει την επικινδυνότητα μικροοργανισμών, που αλλοιώνουν κονσερβοποιημένα γάλατα.

 

Το ζήτημα της ποιότητας στην παραγωγή γαλακτοκομικών και τυροκομικών προϊόντων έθεσε με την εισήγησή της η Μαρία Γουγουλή από το Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων, του Κολλεγίου Περρωτής στην Αμερικανική Γεωργική Σχολή Θεσσαλονίκης (ΑΓΣ). Η ερευνήτρια παρουσίασε εισήγηση για τον προσδιορισμό της επικινδυνότητας αλλοίωσης τυποποιημένων γιαουρτιών από μύκητες, με βάση τα αποτελέσματα έρευνας η οποία εκπονήθηκε σε συνεργασία με το Τμήμα Επιστήμης και Τεχνολογίας Τροφίμων στη Σχολή Γεωπονίας, Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του ΑΠΘ (υπεύθυνος ο καθηγητής Κωνσταντίνος Κουτσουμανής).

 

Στράτος Σουγλής: Ευζωία των ζώων

Τελευταίος ανέβηκε στο βήμα της ημερίδας ο Στράτος Σουγλής, Υπεύθυνος στο Εκπαιδευτικό Βουστάσιο του Γαλακτοκομείου της ΑΓΣ. Αναφέρθηκε στην έννοια της ‘ευζωίας των ζώων’ (animal welfare), προσδιορίζοντάς την ως την κατάσταση του ζώου, κατά την οποία αυτό βρίσκεται σε αρμονική σχέση με το περιβάλλον του και αξιολογείται με βάση την προσπάθεια που καταβάλλει ένα ζώο προκειμένου να προσαρμοστεί στο περιβάλλον του.

Αναφέρθηκε επίσης στα πέντε βασικά στοιχεία «ελευθερίας» (five freedoms) των εκτρεφομένων ζώων: α) Να μην πεινούν και να μην διψούν, β) Να μην καταπονούνται τόσο θερμικά, όσο και φυσικά, γ) Να μην υποφέρουν από πόνο, τραυματισμό, ασθένεια, δ) Να έχουν τη δυνατότητα εκδήλωσης της φυσιολογικής τους συμπεριφοράς, και ε) Να μην υποβάλλονται σε φόβο και άλλης μορφής καταπόνηση.

Δημοσιεύτηκε στο 5ο τεύχος του Dairy News, Δεκέμβριος 2016.

Φωτογραφίες: Θανάσης Αντωνίου & Γιώργος Διαμάντακης