Γεώργιος Ζέρβας: «Να στηρίξουμε την ελληνική παραγωγή»

Συνέντευξη με τον καθηγητή του Εργαστηρίου Φυσιολογίας Θρέψεως & Διατροφής, στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών- Β' Μέρος.

Στο δεύτερο μέρος της συνέντευξής του στο Dairy News, o καθηγητής Γεώργιος Ζέρβας αναφέρεται στις διεθνείς γαλακτοκομικές εξελίξεις, στο ευρωπαϊκό σύστημα των ποσοστώσεων και τις επιπτώσεις από την άρση τους, ενώ σχολιάζει την ελληνική πραγματικότητα και τις ιδιαιτερότητες της εγχώριας αγοράς.
Συνέντευξη στο Θανάση Αντωνίου

 

Dairy News| Για την κατάσταση που επικρατεί στην Ευρώπη με τις τιμές, τι γνώμη έχετε κύριε Ζέρβα;

Γεώργιος Ζέρβας| Έχει αρχίσει μια βελτίωση της τιμής του αγελαδινού γάλακτος διότι έχει αυξηθεί κάπως η απορρόφησή του από τη μεγάλη αγορά της Κίνας κ.ά. Όπως γνωρίζετε τον Απρίλιο του 2015, απελευθερώθηκε –όπως είχε αποφασιστεί από πριν- η αγορά του γάλακτος, καθώς καταργήθηκε το σύστημα των ποσοστώσεων. Κάθε χώρα αντέδρασε διαφορετικά, ενώ οι μικρές μονάδες αντιμετώπισαν πρόβλημα.

Γιατί συνέβη αυτό;

Όταν «απελευθερώνεις» κάτι, αμέσως αυξάνεται η παραγόμενη ποσότητα και πέφτει η τιμή. Οι μικρές μονάδες είδαν τα έσοδά τους να μειώνονται, ενώ όσοι παράγουν με οικονομικότερους όρους άντεξαν. Στη Γερμανία και την Ολλανδία έκλεισαν κάποιες μικρές μονάδες  και οι μεγάλες αύξησαν τον πληθυσμό και την αποτελεσματικότητά τους·στη Γαλλία υπήρξε μεγάλη πτώση και αναδιάρθρωση του κλάδου.

Γιατί σταμάτησε το σύστημα των ποσοστώσεων;

Οι ποσοστώσεις κρατούσαν πίσω, από πλευράς παραγωγής,τις μεγάλες γαλακτοπαραγωγές χώρες. Είχαν διεξαχθεί μελέτες για τις επιπτώσεις της απελευθέρωσης – είχαμε συμμετάσχει κι εμείς σε μια τέτοια- και, πράγματι, είχαν παρουσιάσει  αυτά που επακολούθησαν.  Η Ελλάδα είναι υποχρεωμένη να παρακολουθεί τις εξελίξεις. Είμαστε ελλειμματικοί κατά περίπου 50% στο αγελαδινό γάλα και μας βοηθάει το γεγονός ότι απέχουμε από τις μεγάλες γαλακτοπαραγωγικές χώρες, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να έρθει από εκεί φρέσκο γάλα. Η προστασία μας ήταν οι «πέντε ημέρες»· η απελευθέρωση του χρόνου είναι σε βάρος μας.

Κατσικίσιο τυρί

«Η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να παράξει εξαιρετικά κατσικίσια τυριά, αλλά δεν το έχει εκμεταλλευτεί. Έρχονται γαλλικές εταιρείες εδώ, και αγοράζουν γάλα. Για να μην το μεταφέρουν νωπό, το πήζουν, το καταψύχουν για να μειώσουν τον όγκο του στο ένα πέμπτο  και το μεταφέρουν στη Γαλλία, όπου και φτιάχνουν τα προϊόντα τους. Αυτό σημαίνει ότι αν τους στοιχίζει 4-5 ευρώ το κιλό, το πουλάνε περίπου 50 ευρώ το κιλό. Βλέπεις σε γαλλικά delicatessenκάποιες τιμές στα προϊόντα 5,0 -5,5 ευρώ, αλλά είναι τα 100 γραμμάρια όχι το κιλό! Η διαφορά είναι τεράστια και όλα οφείλονται στην τεχνογνωσία τους».

Ποια είναι η τιμή του γάλακτος στην Ευρώπη;

Η μέση τιμή είναι περίπου 30 λεπτά το λίτρο. Οι παραγωγοί μας αυτή τη στιγμή λαμβάνουν περίπου 40 λεπτά το λίτρο. Όμως, το κόστος της παραγωγής στην Ελλάδα είναι υψηλό. Οι αγελάδες είναι όλο το χρόνο μέσα και δεν βόσκουν –το κόστος διατροφής στο στάβλο είναι υψηλό έναντι μηδαμινού της βοσκής. Στην Κύπρο, όπου η εκτροφή είναι ακόμα πιο δύσκολη, ο παραγωγός παίρνει 55 λεπτά. Στην Ελλάδα ο παραγωγός δεν μπορεί να επιβιώσει με κάτω από 36 λεπτά- εκεί περίπου είναι το κόστος παραγωγής.

Που θα πάνε τα πράγματα;

Η αγελαδοτροφία δεν έχει ιδιαίτερο μέλλον και σε όποιον εκδηλώσει το ενδιαφέρον του ίσως να τον αποτρέπαμε. Όσοι δεν χρωστάνε και είναι επιμελείς στη μονάδα τους πάνε καλά, τα βολεύουν και μέσα στην κρίση. Όσοι χρωστάνε ή έχουν κακή διαχείριση της μονάδας, θα δυσκολευτούν. Στην αιγοπροβατοτροφία τα πράγματα είναι πολύ καλύτερα διότι υπάρχει δεδομένη απορρόφηση του γάλακτος. Όλοι ζητάνε αιγοπρόβειο γάλα, μην ξεχνάτε ότι παράγουμε περίπου το 20% της παγκόσμιας ποσότητας φέτας, ενώ τα περιθώρια εξαγωγών είναι ακόμα πολύ μεγάλα. Υπάρχει, λοιπόν, μέλλον για κάποιον που θα μπει επαγγελματικά, ειδικά στην προβατοτροφία.

Τι πρέπει να προσέξει;

Τα κόστη του: να παράξει φθηνά, να είναι παραγωγική η μονάδα, να έχει χαμηλό κόστος διατροφής των ζώων κλπ. Πρέπει,όμως, να σταματήσουμε να στηριζόμαστε στις επιδοτήσεις. Οι επιχειρηματίες του κλάδου δεν ασχολούνται πλέον με τις επιδοτήσεις γιατί στο εισόδημά τους δεν αντιπροσωπεύουν παρά το 5%, τη στιγμή που για έναν εκτατικό παραγωγό μπορεί να αντιπροσωπεύουν το 30%.

Τι ρόλο παίζει η διαχείριση της μονάδας;

Πάρα πολύ μεγάλο: ο παραγωγός πρέπει να προσέχει τα ζώα και να τα ταΐζει σωστά, να τα γονιμοποιεί σωστά για να πετύχει υψηλή γονιμότητα,  να τα χωρίζει σε ομάδες για να έχει καλύτερη διατροφή η οποία με τη σειρά της επηρεάζει τη διατροφή και την αναπαραγωγή.

Αγοράζω ελληνικά

«Η Ελλάδα δεν είναι πολύ ανταγωνιστική όταν δέχεται τις πιέσεις των εισαγόμενων φθηνών τυριών από αγελαδινό γάλα. Τα τυριά αυτά δεν συγκρίνονται–ποιοτικά και οργανοληπτικά- με τα ελληνικά που παρασκευάζονται από πρόβειο γάλα. Ρωτώ πολλούς καταναλωτές γιατί δεν αγοράζουν ελληνικά τυριά και μου απαντούν: διότι είναι ακριβά. Συμφωνώ, είναι ακριβότερα διότι είναι καλύτερα. Πιστεύω όμως ότι, με βάση το γεγονός πως η ετήσια κατανάλωση τυριού  είναι περίπου 30 κιλά, μπορεί ο Έλληνας καταναλωτής να αγοράσει τις μισές φορές τουλάχιστον ελληνικά προϊόντα – αν είναι περίπου 2 ευρώ το κιλό ακριβότερα, μιλάμε για 30 ευρώ το χρόνο. Όταν ένας καφές κοστίζει 5 ευρώ… Ας φάμε λίγο λιγότερο τυρί, αλλά να είναι ελληνικό. Πρέπει να υποστηρίξουμε την ελληνική παραγωγή διότι αν καταρρεύσει, θα την πληρώσουμε όλοι».

Τι γνώμη έχετε για τη φασαρία σχετικά με τη φέτα και τις διεθνείς συμφωνίες;

Δεν αποτελεί καλό προηγούμενο, όμως, επειδή η ελληνική φέτα αποτελεί το 20% της παγκόσμιας παραγωγής, θεωρώ ότι υπάρχουν πολλά περιθώρια ανάπτυξης. Το αρνητικό είναι ότι στη Γερμανία και σε άλλα μέρη όπου υπάρχει ελλαδικό στοιχείο, η φέτα πωλείται ως private label προϊόν, δηλαδή με την ονομασία του λιανέμπορου που τη διακινεί και όχι ως «ελληνική φέτα». Αντίθετα με αυτό που έγινε με το γιαούρτι: ταυτίστηκε η γεύση και η ποιότητα με την ελληνικότητα του ίδιου του προϊόντος. Αντίθετα για τη φέτα, δεν ξέρουν όλοι οι λαοί ότι είναι ελληνική. Γι΄ αυτό και πωλείται σε χαμηλή τιμή. Η προσπάθεια θα πρέπει να προσανατολιστεί στο να διευρύνουμε στο 25%  το σημερινό 20% του μεριδίου που έχουμε, ώστε να επωφεληθεί και ο παραγωγός.

Πως βλέπετε τη γαλακτοκομική- τυροκομική αγορά στο σύνολό της;

Υπάρχει μεγάλο καταναλωτικό ενδιαφέρον για όλη τη γκάμα των προϊόντων, ο κόσμος αγαπάει τα γαλακτοκομικά προϊόντα, ο καταναλωτής όμως προσέχει πάρα πολύ την τιμή.

Ο Καθηγητής Γεώργιος Ζέρβας

Αποφοίτησε (1974) ως Γεωπόνος-Ζωοτέχνης από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είχε διοριστεί ως ερευνητής το 1978 στο Εργαστήριο Διατροφής (Τμήμα Ζωικής Παραγωγής) του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών και το διάστημα 1980-1983 έκανε το διδακτορικό του στο Τμήμα Φυσιολογίας και Διατροφής Ζώων στο Πανεπιστήμιο του Leeds του Ηνωμένου Βασιλείου.
Στη συνέχεια διορίστηκε ως Λέκτορας (1984), Επίκουρος Καθηγητής (1989), Αναπληρωτής Καθηγητής (1996) και Καθηγητής (2001) στο Εργαστήριο Φυσιολογίας Θρέψεως και Διατροφής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Διευθυντής (από το 2000) στο Εργαστήριο Φυσιολογίας Θρέψεως και Διατροφής και Πρύτανης (2004-2010) του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Πρόεδρος της Ελληνικής Ζωοτεχνικής Εταιρίας (από το 2008) και Αντιπρόεδρος της European Association for Animal Production (EAAP) (από το 2009). Μέλος της Συντακτικής Επιτροπής (Livestock Science, Επιθεώρηση Ζωοτεχνικής Επιστήμης) και κριτής σε μια σειρά από επιστημονικά περιοδικά στις επιστήμες των ζώων (όπως Animal Feed Science and Technology, Small Ruminant Research, Animal, Livestock Science κ.ά.).
Τα τρέχοντα ερευνητικά του ενδιαφέροντα είναι: ιχνοστοιχεία στα μηρυκαστικά ζώα, μελέτες βιοδιαθεσιμότητας ανόργανων στοιχείων , ανάγκες των μικρών μηρυκαστικών σε ενέργεια και πρωτεΐνες, μελέτη των διαφόρων συστημάτων παραγωγής και διατροφή των μηρυκαστικών στην Ελλάδα, επίδραση των διαφόρων σιτηρεσίων στην απόδοση σε γάλα, τη χημική σύνθεση και το προφίλ λιπαρών οξέων στο λίπος του γάλακτος, επίδραση διατροφικών σχημάτων στην αναπαραγωγική ικανότητα των μικρών μηρυκαστικών, βιολογική εκτροφή μηρυκαστικών.

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Dairy News, τεύχος 9ο, Σεπτέμβριος 2017. Στην κεντρική φωτογραφία ο Γεώργιος Ζέρβας, με το Σχέδιο Δράσης ‘Γαία’ της ΔΕΛΤΑ, σε φάρμα του νομού Ξάνθης, το καλοκαίρι του 2017 (Φωτογραφία: ΔΕΛΤΑ). 

You might also like