Γεώργιος Ζέρβας: «Να στηρίξουμε την ελληνική παραγωγή»

Ο Καθηγητής Γεώργιος Ζέρβας μας υποδέχεται στο γραφείο του στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Γ.Π.Α.), μετά την περιοδεία του στη Θράκη, όπου επισκέφθηκε γαλακτοπαραγωγικές μονάδες κι έδωσε ομιλίες σε παραγωγούς, και μας μιλάει για το γάλα, τις τιμές, τα ελληνικά προϊόντα και την ανάγκη να στηριχθεί –για πολλούς λόγους- η ελληνική παραγωγή.

Συνέντευξη στο Θανάση Αντωνίου

Ήρεμη φωνή και διακριτική παρουσία στο χώρο της επιστήμης, ο καθηγητής του ΓΠΑ Γεώργιος Ζέρβας έχει διανύσει μια μακρά πορεία τόσο ως πανεπιστημιακός δάσκαλος, όσο και ως ερευνητής και συνεχίζει και σήμερα με τα θέματα που τον απασχολούν για μια ολόκληρη ζωή: η διατροφή, η αναπαραγωγική ικανότητα  και βιολογική εκτροφή μηρυκαστικών.

Βαθύς γνώστης της ελληνικής κτηνοτροφίας και γαλακτοκομίας, ανησυχεί όπως όλοι οι σκεπτόμενοι Έλληνες – και ειδικά οι επιστήμονες- για την πορεία της πρωτογενούς παραγωγής· την ίδια στιγμή είναι υπερήφανος για τις επιδόσεις αυτού του μικρού τόπου και έτοιμος να προσφέρει στη συλλογική προσπάθεια να γίνει η ελληνική παραγωγή πιο ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο ίδιος, μέσω του Γεωπονικού Πανεπιστημίου,  συμμετέχει σε σημαντικά ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το Forage4Climate.

Τον συναντήσαμε στο γραφείο του στο ΓΠΑ και συζητήσαμε μαζί του για όλα τα καυτά θέματα της ελληνικής παραγωγής. Ο καθηγητής είχε επιστρέψει στην καθημερινότητά  του ύστερα από ένα ταξίδι στη Βόρεια Ελλάδα, το οποίο τον είχε προβληματίσει, θετικά αλλά και αρνητικά ταυτόχρονα.

DairyNews| Κύριε καθηγητή, ποιο είναι το θέμα που απασχολεί την αγορά το τελευταίο διάστημα;

Γεώργιος Ζέρβας| Η μελλοντική πτώση της τιμής του αιγοπρόβειου γάλακτος, κάτι που έχει ανησυχήσει έντονα τους παραγωγούς· είναι πολύ λογικό. Από τον Οκτώβριο αυτό το ζήτημα θα απειλήσει τη βιωσιμότητα των αιγοπροβατοτροφικών εκμεταλλεύσεων, εφόσον υπάρχει μείωση της τιμής του γάλακτος.

Πως προέκυψε  το πρόβλημα αυτό;

Το ότι το προηγούμενο διάστημα είχε πέσει πολύ χαμηλά η τιμή στο αγελαδινό γάλα, είχε σαν αποτέλεσμα, μεγάλες ποσότητες γάλακτος, εγχώριας  παραγωγής ή εισαγόμενο, να γίνει λευκό τυρί το οποίο, όπως γνωρίζετε, είναι φθηνό. Το λευκό τυρί προωθήθηκε στην αγορά και οι καταναλωτές, ειδικά στις αστικές περιοχές και λόγω της κρίσης, το προτίμησαν. Αποτέλεσμα ήταν ότι η φέτα, ένα πιο ακριβό τυρί, έμεινε…πίσω. Υπάρχουν μεγάλα αποθέματα φέτας στα τυροκομεία και στα ψυγεία των λιανεμπόρων. Οι τυροκόμοι φοβούνται πλέον να προμηθευτούν μεγάλες ποσότητες γάλακτος.

Πόσο σημαντικό είναι το πρόβλημα;

Εκτιμάται ότι η φέτα που υπάρχει αυτή τη στιγμή στα ψυγεία θα επαρκέσει μέχρι τον Φεβρουάριο του 2018, ενώ θα έπρεπε να τελειώσει πολύ νωρίτερα. Το πρόβλημα όμως δεν είναι μόνο αυτό.

Υπάρχουν και χειρότερα;

Ορισμένοι καταναλωτές έχουν συνηθίσει πλέον στο λευκό τυρί, εξέλιξη πολύ άσχημη για τους αιγοπροβατοτρόφους. Τη στιγμή που η αγελαδοτροφία προσπαθεί να σταθεί όρθια από το σοκ των χαμηλών τιμών και υπάρχει μια ανοδική τάση της τιμής του αγελαδινού γάλακτος, πιθανόν να έχουμε μια πτώση στο αιγοπρόβειο που απειλεί την αιγοπροβατοτροφία.  Η αυξημένη φορολογία σε συνδυασμό με τα χαμηλά έσοδα, οδηγούν είτε στο κλείσιμο μονάδων ή στη μείωση της δυναμικότητάς τους. Αν όμως συρρικνωθεί ένας κλάδος, θα είναι δύσκολο να επανέλθει. Στη χοιροτροφία,για παράδειγμα,είχαμε 80% αυτάρκεια πριν κάποιες δεκαετίες και σήμερα πέσαμε στο 30 – 35% και κανείς δεν επενδύει πλέον στον κλάδο αυτό.

Άρα τι πρέπει να κάνουμε;

Όταν συρρικνώνεται ένας  κλάδος ο οποίος είναι ιδιαίτερα προσοδοφόρος για τη χώρα μας, έχει τεράστιο αντίκτυπο,  οικονομικό και κοινωνικό – λόγω των δεκάδων χιλιάδων αιγοπροβατοτρόφων- αλλά και περιβαλλοντικό -διότι όταν εγκαταλείπονται οι ορεινές εκτάσεις που βόσκονται δημιουργείται περιβαλλοντικό πρόβλημα. Αυτό θα είναι πολύ άσχημη εξέλιξη για τη χώρα αν τελικά συμβεί.Οι τυροκόμοι κάνουν λάθος όταν από τώρα απειλούν ότι θα δώσουν πολύ χαμηλές τιμές, διότι ξεχνούν το βασικότερο: αν δεν υπάρξει κτηνοτρόφος δεν θα υπάρξει γάλα, κι αν δεν υπάρξει γάλα, θα κλείσουν κι οι ίδιοι. Αυτή τη στιγμή ακούμε ότι εισάγεται γάλα από τη Σαρδηνία με 80 λεπτά το λίτρο. Δεν μπορεί όμως, σύμφωνα με τη νομοθεσία,  να γίνει φέτα. Αν η πολιτεία δεν ελέγχει την κίνηση του γάλακτος και επιτρέπουμε να παράγεται φέτα με εισαγόμενο γάλα, αντιλαμβάνεστε ότι η ελληνική παραγωγή θα έχει μεγάλο πρόβλημα. Φέτος η τιμή του πρόβειου γάλακτος κινήθηκε γύρω στα 95 λεπτά το λίτρο.

Πρόγραμμα Forage4Climate

«Έχουν ήδη συλλεχθεί τα ερωτηματολόγια, έχουμε συγκεντρώσει στοιχεία από αντιπροσωπευτικές μονάδες  εκτατικών, ημιεντατικών κι εντατικών εκτροφών προβάτων και αιγών για να δούμε το αποτύπωμα του άνθρακα και πως αυτό επηρεάζεται από τον τρόπο εκτροφής. Το επόμενο βήμα είναι να βρούμε ποιο πρόγραμμα πρέπει να εφαρμόσουν οι εκμεταλλεύσεις όλων των ειδών, προκειμένου να μειώσουν το αποτύπωμα. Η ελληνική παραγωγή έχει ιδιαιτερότητες: οι εντατικές εκτροφές έχουν ήδη χαμηλό αποτύπωμα, μπορούν όμως να το μειώσουν κι άλλο αντικαθιστώντας π.χ. την ηλεκτρική ενέργεια στο αμελκτήριο με φωτοβολταϊκά. Για όλες τις κατηγορίες εκτροφών υπάρχουν περιθώρια κι αυτό είναι που θα μελετήσουμε στο εξής». 

Η συνέντευξη δημοσιεύτηκε στο Dairy News, τεύχος 8, Σεπτέμβριος 2018. Κεντρική φωτογραφία: Θανάσης Αντωνίου. Διαβάστε το δεύτερο μέρος της συνέντευξης εδώ.