Στο Σύνταγμα συγκεντρώθηκαν χθες εκατοντάδες μελισσοκόμοι απ’ όλη τη χώρα, κατά μόνας ή με τους κατά τόπους συλλόγους τους, προκειμένου να διαμαρτυρηθούν για τα εκτεταμένα φαινόμενα νοθείας και ελληνοποιήσεων εισαγόμενου μελιού που ταλανίζουν το κλάδο τους. Το υπουργείο υποσχέθηκε περισσότερους και καλύτερους ελέγχους, ενώ τους πρότεινε να συστήσουν Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση.
Ο κλάδος των μελλισοκόμων αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα όχι μόνο στη φάση της παραγωγής και της μεταποίησης αλλά και στη διαδικασία της εμπορίας των προϊόντων στην αγορά καθώς το κόστος παραγωγής έχει εκτοξευθεί στα ύψη ενώ η ελληνική αγορά μελισσοκομικών προϊόντων είναι κατά την άποψή τους ένα ξέφραγο αμπέλι στο οποίο παρατηρούνται εκτεταμένα φαινόμενα νοθείας και παράνομων ελληνοποιήσεων εισαγόμενων μελιών ακόμα και από την μακρινή Κίνα.
Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων Λευτέρης Αυγενάκης συναντήθηκε με την Συντονιστική Επιτροπή Μελισσοκόμων συζήτησαν επί ένα τρίωρο τα προβλήματα του κλάδου και σε ό,τι αφορά το μείζον ζήτημα των ελληνοποιήσεων που έθεσε η Συντονιστική Επιτροπή, ο υπουργός τόνισε ότι έχει δώσει εντολή να επεκταθούν και στο μέλι οι έλεγχοι στην αγορά.
Επίσης ο ΥπΑΑΤ ζήτησε από τους παραγωγούς να προχωρήσουν στην σύσταση Διεπαγγελματικής μελιού στην οποία θα μετέχει όλη η αλυσίδα, από τους παραγωγούς και τους μεταποιητές έως τους εξαγωγείς. «Έτσι θα αποκτήσετε ισχυρότερη οντότητα στην αγορά», τόνισε ο υπουργός.
Όπως φαίνεται αν και σε επίπεδο θεσμικών κινήσεων για τη θωράκιση του κλάδου έχουν γίνει κάποια βήματα κι απομένουν να γίνουν μερικά ακόμα, στα οικονομικά οι παραγωγοί μελιού δεν κατάφεραν να αποσπάσουν κάτι περισσότερο από αυτά που έχει ήδη δώσει η κυβέρνηση το προηγούμενο διάστημα συνολικά στον αγροτο-κτηνοτροφικό κλάδο.
Πρωτοβουλίες ενάντια στις ελληνοποιήσεις
Στη σύσκεψη αναλύθηκαν όλες οι πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει το ΥΠΑΑΤ αλλά και όσες δρομολογεί, με στόχο την προστασία του ελληνικού μελιού.
Έχει ολοκληρωθεί η δημιουργία της ψηφιακής πλατφόρμας για την αποτύπωση της αλυσίδας παραγωγής, εμπορίας και διακίνησης μελιού, η οποία είναι σε πλήρη διασύνδεση με το Εθνικό Ηλεκτρονικό Μελισσοκομικό Μητρώο και τα στοιχεία που δηλώνονται σε αυτό, ενώ θα παρέχεται η τεχνική δυνατότητα, για την εποπτεία των εισαγωγών και την παρακολούθηση της αγοράς του μελιού, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στην προστασία και ανάδειξη των ελληνικών μελισσοκομικών προϊόντων, τη διαφύλαξη των παραγωγών και του καταναλωτικού κοινού, από φαινόμενα νοθείας και παραπλάνησης, αποτελώντας καθοριστικό εργαλείο για καθιέρωση μηχανισμών ιχνηλασιμότητας και την τήρηση του ισοζυγίου μελιού.
Η ολοκλήρωση της διαδικασίας έχει δρομολογηθεί με την προσαρμογή του κανονιστικού πλαισίου αρμοδιότητας του Υπουργείου Ανάπτυξης, το οποίο αφορά στην εμπορία και τη διακίνηση μελιού, δηλαδή των σχετικών διατάξεων (ιδίως το άρθρο 24) της υπ’ αριθ. 91354/2017 υπουργικής απόφασης «Κωδικοποίηση Κανόνων Διακίνησης και Εμπορίας Προϊόντων και Παροχής Υπηρεσιών (Κανόνες ΔΙ.Ε.Π.Π.Υ.).» (Β΄ 2983).
Ο υπουργός ζήτησε από τους εκπροσώπους της Συντονιστικής Επιτροπής να ορίσουν μια τριμελή Επιτροπή η οποία θα συνεργαστεί με τον ΕΛΓΟ – Δήμητρα στο ζήτημα της προστασίας της ελληνικής παραγωγής από ελληνοποιήσεις
Με τη θέσπιση και αξιοποίηση τεχνολογικών εργαλείων όπως το Εθνικό Ηλεκτρονικό Μελισσοκομικό Μητρώο, η Ατομική Ψηφιακή Μελισσοκομική Ταυτότητα και τη διασύνδεσή τους με την ψηφιακή πλατφόρμα για την αποτύπωση της αλυσίδας παραγωγής, εμπορίας και διακίνησης μελιού και την αποτύπωση του ισοζυγίου μελιού, ο κλάδος της μελισσοκομίας ψηφιοποιείται και παρέχεται η τεχνική δυνατότητα, για την εποπτεία των εισαγωγών και την παρακολούθηση της αγοράς του μελιού.
Επίσης έχει νομοθετηθεί (άρθρα 27, 28 και 30 του ν 4691/2020 -Α΄ 108) η αυστηροποίηση των ποινών και των κυρώσεων που σχετίζονται με την παραπλάνηση των καταναλωτών ως προς την προέλευση των τροφίμων, μεταξύ των οποίων συμπεριλαμβάνεται και το μέλι
Με εφόδιο τη δυνατότητα που μας δίνεται για την παρακολούθηση του ισοζυγίου μελιού μέσω της ψηφιακής πλατφόρμας, στηρίχθηκε στα αρμόδια όργανα της Ε.Ε. η γνώμη της Χώρας μας ως προς την ανάγκη τροποποίηση της ΟΔΗΓΙΑΣ 2001/110 για το μέλι. Στην τροποποίηση της Οδηγίας, θα πρέπει να αναγράφεται στην ετικέτα των μιγμάτων μελιού που προέρχονται από περισσότερες από μία χώρες, όλες οι χώρες προέλευσης.
Συμφωνήθηκε να καταστεί υποχρεωτικό να αναγράφονται με σαφήνεια στο ίδιο οπτικό πεδίο με το όνομα του προϊόντος, οι χώρες από τις οποίες προέρχεται το μέλι αντί της υποχρέωσης αναγραφής της ένδειξης από χώρες εντός ΕΕ ή εκτός ΕΕ, όπως ισχύει σήμερα για τα μίγματα μελιού. Θα πρέπει επίσης να αναγράφονται τα ποσοστά του μελιού που προέρχεται από τουλάχιστον τις τέσσερις (4) πρώτες χώρες προέλευσης.
Ενισχύεται το κυρωτικό πλαίσιο
Σε νομοσχέδιο που εισάγεται προς έγκριση στο επόμενο Υπουργικό Συμβούλιο, ενισχύεται το κυρωτικό πλαίσιο, γεγονός που σημαίνει ισχυροποίηση της νομοθεσίας για προστασία των ελληνικών προϊόντων- και του μελιού- από ελληνοποιήσεις.
Συγκεκριμένα, σκοπός του νομοσχεδίου είναι η δημιουργία θεσμικού πλαισίου με την εφαρμογή της ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας στον τομέα των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων με Προστατευόμενες Ονομασίες Προέλευσης (ΠΟΠ), Προστατευόμενες Γεωγραφικές Ενδείξεις (ΠΓΕ) και στα Εγγυημένα Παραδοσιακά Ιδιότυπα Προϊόντα (ΕΠΙΠ), καθώς και η θέσπιση διατάξεων για τα ελεγκτικά όργανα, τους ελέγχους, τη διαπίστωση παραβάσεων και την επιβολή κυρώσεων από το ΥΠΑΑΤ και τους εποπτευόμενους από αυτό Οργανισμούς.
Αντικείμενο του ν/σ συνιστά:
α) η παράθεση ορισμών και ο καθορισμός των αρμοδίων αρχών
β) οι προϋποθέσεις για την πιστοποίηση των επιχειρήσεων και οι υποχρεώσεις τους
γ) τα είδη των ενεργούμενων ελέγχων και τα ελεγκτικά όργανα
δ) τα είδη των παραβάσεων, τα διοικητικά μέτρα, οι κυρώσεις και η διαδικασία επιβολής τους
Το πρόβλημα της επικονίασης
Για την ενίσχυση της επικονίασης επισημάνθηκαν τα εξής:
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μέχρι το 2025 καταρτίζεται Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την αναστροφή της μείωσης των πληθυσμών των επικονιαστών, έως το 2030, και τη σταδιακή αύξηση των πληθυσμών τους μέχρι να επιτευχθούν ικανοποιητικά επίπεδα.
Έχει θεσπιστεί η πρόβλεψη της δυνατότητας υλοποίησης προγραμμάτων επικονίασης αυτοφυούς ή/και καλλιεργούμενης βλάστησης, στα οποία θα μπορούν να συμμετάσχουν οι μελισσοκόμοι της χώρας
Μελισσοκόμοι και ΕΛΓΑ
Σε ό,τι αφορά στον ΕΛΓΑ ο Πρόεδρος του Οργανισμού, Ανδρέας Λυκουρέντζος αναφέρθηκε στους κινδύνους που καλύπτει ο υφιστάμενος Κανονισμός Ασφάλισης Ζωικού Κεφαλαίου, οι περισσότεροι των οποίων συμπεριλαμβάνονται στα αιτήματα των μελισσοκόμων.
Επεσήμανε ότι τα τελευταία χρόνια η κυβέρνηση έχει καλύψει και ζημιές πέραν των καλυπτόμενων από τους Κανονισμούς του ΕΛΓΑ, με προγράμματα από την Κρατική Αρωγή, όπως στις περιπτώσεις των θεομηνιών.
Επισήμανε τις καθυστερήσεις που σημειώνονται στην καταβολή της Ειδικής Ασφαλιστικής Εισφοράς από τους παραγωγούς, διευκρινίζοντας ότι δεν μπορεί – εκ του νόμου- να υπάρξει συμψηφισμός οφειλών ασφαλίστρων και καταβολής αποζημιώσεων.
Σε ό,τι αφορά την πληρωμή εκτιμητικού τέλους, υπενθύμισε ότι δεν έχει ζητείται στις περιπτώσεις των ζημιών από ακραία καιρικά φαινόμενα ωστόσο δεν είναι δυνατόν να καταργηθεί.
Ο πρόεδρος του ΕΛΓΑ καταδεικνύοντας το πρόβλημα που υπάρχει στην υποχρέωση δήλωσης όλων των μονάδων μελισσοκομίας, ανέφερε ότι σήμερα οι ασφαλισμένοι μελισσοκόμοι είναι 14.750,έχουν δηλωθεί 2.015.483 κυψέλες και οι ασφαλιστικές εισφορές ανέρχονται στο 1.058.109 ευρώ.
Η αποζημίωση είναι 70 ευρώ, για την απώλεια μελισσοσμήνους, 30 ευρώ για την απώλεια κυψέλης ενώ η ειδική ασφαλιστική εισφορά ανά μελισσοσμήνος και κυψέλη είναι μόνον 0,53 ευρώ.
Και ο κ. Λυκουρέντζος επισήμανε ότι και για λειτουργικούς λόγους του ΕΛΓΑ είναι επιβεβλημένη η ψηφιακή οργάνωση των μελισσοκόμων, ανακοίνωσε δε ότι στο σχεδιασμό του Οργανισμού με τον νέο κανονισμό είναι η αποζημίωση του 100% των ζημιών.