Ευρωκοινοβούλιο: Ζητάει νέους κανόνες για τη συσκευασία

Το Ευρωκοινοβούλιο πιέζει εδώ και αρκετό διάστημα την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τη λήψη αυστηρότερων μέτρων όσο αφορά τη χρήση της συσκευασίας και μάλιστα έχει ήδη εγκρίνει έκθεση για τη διαχείριση, τη μείωση και την επαναχρησιμοποίηση των συσκευασιών εξουσιοδοτώντας το σώμα για συζητήσεις με τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που πρέπει να συμβιβαστούν και ν’ αλλάξουν στάση. Η συζήτηση για την Packaging and Packaging Waste Regulation (PPWR) έχει ‘ανάψει’ λίγο πριν τις εκλογές της 9ης Ιουνίου.

Φωτογραφία: Michael Staats/flickr.com

Το Κοινοβούλιο ενέκρινε μια νέα έκθεση όσον αφορά καινούργιους ευρωπαϊκούς κανόνες σχετικά με τις συσκευασίες για την αντιμετώπιση των απορριμμάτων και την αύξηση της επαναχρησιμοποίησης και της ανακύκλωσης. Οι ευρωβουλευτές υπερψήφισαν την έκθεση, η οποία αποτελεί την ‘εντολή’ του Κοινοβουλίου για διαπραγματεύσεις με τις κυβερνήσεις των κρατών-μελών, με 426 ψήφους υπέρ, 125 κατά και 74 αποχές. Στην έκθεση προτείνεται η μείωση των συσκευασιών, ο περιορισμός ορισμένων τύπων συσκευασίας και η απαγόρευση της χρήσης «παντοτινών χημικών ουσιών».

Εκτός από τους στόχους συνολικής μείωσης των συσκευασιών που προτείνονται στον κανονισμό (5% έως το 2030, 10% έως το 2035 και 15% έως το 2040), οι ευρωβουλευτές θέλουν να θέσουν συγκεκριμένους στόχους για τη μείωση των πλαστικών συσκευασιών (10% έως το 2030, 15% έως το 2035 και 20% έως το 2040).

Όπως αναφέρεται στο σχετικό ενημερωτικό σημείωμα, «Οι θέσεις του Κοινοβουλίου αντικατοπτρίζουν τις προσδοκίες των πολιτών για μια κυκλική οικονομία, για τη σταδιακή απαγόρευση των μη βιώσιμων συσκευασιών, καθώς και για την αντιμετώπιση των πλαστικών μίας χρήσης».

Εξειδίκευση των μέτρων

Οι ευρωβουλευτές ζητούν να πάψουν πλέον να πωλούνται πολύ λεπτές πλαστικές σακούλες μεταφοράς (κάτω των 15μm), εκτός εάν αυτό απαιτείται για λόγους υγιεινής ή αν χρησιμοποιούνται για μη συσκευασμένα τρόφιμα, με στόχο την πρόληψη της σπατάλης τροφίμων.

Προτείνουν, επίσης, να περιοριστεί σημαντικά η χρήση ορισμένων μορφών συσκευασίας μίας χρήσης, όπως είναι οι μικροσυσκευασίες ξενοδοχείων για προϊόντα ατομικής περιποίησης και το περιτύλιγμα για βαλίτσες στα αεροδρόμια. Εκτιμάται πως αυτές οι απαγορεύσεις θα επηρεάσουν σημαντικά μια σειρά παραγωγικούς κλάδους όπως είναι η διακίνηση νωπών τροφίμων (φρούτων κυρίως και λαχανικών).

Για την πρόληψη δυσμενών επιπτώσεων στην υγεία, οι ευρωβουλευτές ζητούν την απαγόρευση της χρήσης των λεγόμενων «παντοτινών χημικών ουσιών» (υπερφθοριωμένες και πολυφθοριωμένες αλκυλικές ουσίες ή «PFAS») και της δισφαινόλης Α σε συσκευασίες που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα.

Στόχος του Κοινοβουλίου είναι να αποσαφηνιστούν οι προϋποθέσεις για την επαναχρησιμοποίηση ή την επαναπλήρωση των συσκευασιών. Οι τελικοί διανομείς ποτών και τροφίμων στον τομέα των υπηρεσιών εστίασης, όπως τα ξενοδοχεία, τα εστιατόρια και οι καφετέριες, θα πρέπει να παρέχουν στους καταναλωτές τη δυνατότητα να φέρουν το δικό τους δοχείο για πλήρωση στο χώρο του καταστήματος.

Ανακύκλωση απορριμμάτων

Η νέα νομοθεσία απαιτεί όλες οι συσκευασίες να είναι ανακυκλώσιμες και να πληρούν αυστηρά κριτήρια που θα καθοριστούν μέσω των επακόλουθων κανόνων για την εφαρμογή της. Προβλέπονται ορισμένες προσωρινές εξαιρέσεις, για παράδειγμα για ξύλινες συσκευασίες τροφίμων και συσκευασίες από κερί.

Οι ευρωβουλευτές θέλουν οι χώρες της Ε.Ε. να διασφαλίσουν ότι το 90% των υλικών που περιέχονται στις συσκευασίες (πλαστικά, ξύλο, σιδηρούχα μέταλλα, αλουμίνιο, γυαλί, χαρτί και χαρτόνι) θα συλλέγονται ξεχωριστά έως το 2029. Το Κοινοβούλιο είναι έτοιμο να αρχίσει συνομιλίες με τις εθνικές κυβερνήσεις σχετικά με την τελική μορφή της νομοθεσίας, μόλις το Συμβούλιο εγκρίνει τη θέση του.

Ευρώπη & απόβλητα

Το πρόβλημα των αποβλήτων στην Ευρώπη, αν κι ελεγχόμενο τα τελευταία χρόνια λόγω των μέτρων που έχουν ληφθεί,  δεν παύει να είναι ‘πονοκέφαλος’ για όλες τις εθνικές κυβερνήσεις και την ΕΕ. Το 2018, οι συσκευασίες παρήγαγαν κύκλο εργασιών 355 δισ. ευρώ στην Ε.Ε. Πρόκειται για μια συνεχώς αυξανόμενη πηγή αποβλήτων, καθώς το σύνολο στην Ε.Ε. αυξήθηκε από 66 εκατ. τόνους το 2009 σε 84 εκατ. τόνους το 2021. Το 2021, κάθε Ευρωπαίος πολίτης παρήγαγε 188,7 κιλά απορριμμάτων συσκευασίας ετησίως, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί σε 209 κιλά το 2030 αν δεν ληφθούν πρόσθετα μέτρα.